Pracownia Bibliografii Bieżącej IH PAN

Pracownia Bibliografii Bieżącej

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk

Państwo	Polska
Data utworzenia	1953
Siedziba	Kraków
Kierownik	prof. dr hab. Anna Gruca
Sekretarz	dr hab. Stefan Gąsiorowski
Adres
Sławkowska 17, 31-016 Kraków
Położenie na mapie Polski Pracownia Bibliografii Bieżącej
50°03′52,470″N 19°56′17,347″E
Strona internetowa

Sławkowska 17, siedziba Pracowni Bibliografii Bieżącej

Pracownia Bibliografii Bieżącej – pracownia działająca w ramach Zakładu Bibliografii Historii Polskiej Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, której zadaniem jest opracowywanie bieżącej Bibliografii historii polskiej. Rejestruje ona dotyczące polskiej historii książki, artykuły z czasopism polskich i zagranicznych.

Historia

W 1953 roku powstał w Krakowie Zakład Dokumentacji, który podlegał zorganizowanemu w tym samym roku Instytutowi Historii PAN w Warszawie. Kierownikiem Zakładu został Kazimierz Lepszy. Po reorganizacji Instytutu Historii PAN, która miała miejsce w 1968 roku na czele Zakładu Dokumentacji stanął Wiesław Bieńkowski.

Pracownia kilkakrotnie zmieniała swoja nazwę. W 1962 roku na Zakład Dokumentacji i Informacji Naukowej, a w 1976 roku na Pracownię Informacji Naukowej IH PAN. W 1989 roku pracownia otrzymała komputer. Znacznie to przyspieszyło wydawanie Bibliografii. W programie MICRO-ISIS po raz pierwszy opracowano indeks do tomu za rok 1987.

W latach 1953–1974 Zakład zajmował się między innymi opracowaniem trzytomowej selekcyjnej Bibliografii historii polskiej. Pomysłodawcą był Gerard Labuda. W latach 1953–1962 zespołem opracowującym kierowała Helena Madurowicz-Urbańska, a w jego skład wchodzili: Wiesław Bieńkowski, Adam Przyboś, Alina Szklawska-Lohmanowa, Roman Żelewski. Ponieważ bibliografia miała zawierać najważniejsze publikacje dotyczące poszczególnych okresów historii, poproszono specjalistów zajmujących się danym okresem o przygotowanie i wysłanie do krakowskiego Zakładu pozycji, które powinny znaleźć się w bibliografii. W Zakładzie przesłane opisy były sprawdzane, opracowywane i porządkowane według przyjętego układu. Wydano 3 tomy w 7 woluminach. Pudła z kartami, na podstawie których publikowano Bibliografię, zachowały się w Pracowni Bibliografii Bieżącej PAN.

W latach 2003–2014 współpracowała z Instytutem Herdera w Marburgu przy tworzeniu bibliograficznej bazy danych „Literaturdokumentation für Geschichte Osteuropas”. Był to międzynarodowy projekt, w który zaangażowani byli także bibliografowie z Litwy i Czech. Obecnie Pracowania współpracuje z Biblioteką Wróblewskich w Wilnie oraz z redakcją Bibliografii Historii Śląska, wymieniając się opisami bibliograficznymi.

Bibliografia historii polskiej

Zakład zajmował sie między innymi opracowaniem bieżącej Bibliografii historii polskiej. Jej redaktorami byli kolejno: Jan Baumgart, Wiesław Bieńkowski i Anna Gruca.

Od tomu za rok 1973 w bibliografii publikowano dział Historia Polonii Zagranicznej. W 1998 roku zawarto umowę potwierdzoną w 2003 roku z Instytutem Herdera w Marburgu, który przesyłał opisy materiałów publikowanych nie tylko w Niemczech, ale również na zachodzie Europy.

W latach 2012–2016 „Bibliografia historii polskiej” była opracowywana w ramach grantu NPRH. Pracownia realizuje kolejny grant NPRH 11H18037386 „Dokumentacja dorobku historiografii w zakresie historii Polski – baza danych” afiliowany przy IH PAN (lata 2019–2023). W związku z zaprzestaniem publikowania wersji papierowej zdecydowano, że bibliografia będzie przygotowywana dodatkowo w formacie pdf. Tom za rok 2015 był pierwszym, który zastąpił ukazujący się tom Bibliografii historii polskiej w formie papierowej. Kolejne tomy publikowane są w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych (za lata 2015-2019). Bibliografia funkcjonuje również w postaci bazy danych, tworzonej we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej, dostępnej on-line (https://bibliografia.ipn.gov.pl/), która obejmuje dane od roku 1980 i jest na bieżąco uzupełniana. Zawiera te same dane, co kolejne roczniki wydawane w formie książkowej przez Instytut Historii PAN. W 2021 r. uruchomiona została baza internetowa „Bibliografii historii polskiej”, która jest opracowywana przez Instytut Historii PAN. Obejmuje ona lata 2016–2018 i jest sukcesywnie powiększana. (https://ihpan.expertus.com.pl/bibliografia/).

Od tomu za rok 2020 zespół autorski stanowią: Stefan Gąsiorowski, Paweł Gołdyn, Anna Gruca, Stanisław Jędryka. W opracowaniu Bibliografii uczestniczą także Anna Cholewa-Adamczyk, Paulina Kus oraz Katarzyna Mazur.

Kierownicy

• Kazimierz Lepszy 1953–1968
• Wiesław Bieńkowski 1968–1997
• Anna Gruca 1997–

Publikacje Pracowni w ramach prac statutowych IH PAN (wybór)

• Z. Solak, Bibliografia selektywna stosunków polsko-niemieckich. Piśmiennictwo polskie za rok 1993. Ausgewählte Bibliographie zu den deutsch-polnischen Beziehungen. Polnisches Schrifttum 1993, „Inter Finitimos” 6, 1994, s. 33–52.
• S. Gąsiorowski, Bibliographie sélective des travaux des historiens polonais, parus en langues étrang, res dans les années 1988–1993, „Acta Poloniae Historica” 71, 1995, s. 233–486.
• Z. Solak, Bibliografia selektywna stosunków polsko-niemieckich. Piśmiennictwo polskie za 1994. Ausgewählte Bibliographie zu den deutsch-polnischen Beziehungen. Polnisches Schrifttum 1994, „Inter Finitimos” 8, 1995 [druk.: 1996], s. 32–56.
• Z. Solak, Bibliografia selektywna stosunków polsko-niemieckich. Piśmiennictwo polskie za 1995. Ausgewählte Bibliographie zu den deutsch-polnischen Beziehungen. Polnisches Schrifttum 1995, „Inter Finitimos” 10, 1996, s. 41–63.
• Z. Solak, Bibliografia selektywna stosunków polsko-niemieckich. Piśmiennictwo w Polsce za rok 1996. Ausgewählte Bibliographie zu den deutsch-polnischen Beziehungen. Schrifttum in Polen 1996, „Inter Finitimos” 12, 1997, s. 50–72.
• Bibliographie zu den deutsch-polnischen Beziehungen. Ausgewählte Publikationen. Bibliografia stosunków polsko-niemieckich. Wybór publikacji 1997, Bearbeitet von Z. Solak, Jarosław Szymczyk, Osnabrück–Kraków 1998, fibre Verlag; Stow. Centrum Polsko-Niemieckie 8°, s. 55. (Inter Finitimos. Beiheft. Zeszyt specjalny 1/1998).
• Bibliographie zu den deutsch-polnischen Beziehungen. Ausgewählte Publikationen. Bibliografia stosunków polsko-niemieckich. Wybór publikacji 1998, Bearbeitet von Christoph Schröder, Z. Solak, Osnabrück–Kraków 2000, fibre Verlag; Stow. Centrum Polsko-Niemieckie 8°, s. 62. (Inter Finitimos. Beiheft. Zeszyt specjalny 2/1999).
• Bibliographie zur Geschichte der deutsch-polnischen Beziehungen. Bibliografia historii stosunków polsko-niemieckich 1999. Bearb. von Stanisław Jędryka, Christoph Schröder. Marburg 2003 Verlag Herder-Inst. 8° ss. XXX, 177. (Bibliographien zur Geschichte und Landeskunde Ostmitteleuropas) (Inter Finitimos. Wissenschaftlicher Informationsdienst deutsch-polnische Beziehungen. Bh. 3/2003).
• Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2000, oprac. A. Gruca, „Biuletyn Historii Wychowania”, nr 1/2, 2002, s. 107–148.
• Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2001, oprac. A. Gruca, „Biuletyn Historii Wychowania”, nr 1/2, 2003, s. 100–145.
• Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2002, oprac. A. Gruca, „Biuletyn Historii Wychowania”, [Nr] 21/22, nr 1/2, 2007, s. 81–122.
• Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2003, oprac. A. Gruca. „Biuletyn Historii Wychowania”, [Nr] 21/22, nr 1/2, 2007, s. 147–192.
• Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2004, oprac. A. Gruca. „Biuletyn Historii Wychowania”, [Nr] 21/22, nr 1/2, 2007, s. 193–247.
• Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2005 (z uzupełnieniami za lata poprzednie), oprac. A. Gruca, „Biuletyn Historii Wychowania”, [Nr] 23, 2007, druk 2008, s. 139–198.
• Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2006 (z uzupełnieniami za lata poprzednie), oprac. Anna Gruca, „Biuletyn Historii Wychowania”, [Nr] 23, 2007, druk 2008, s. 139–198. Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2007 (z uzupełnieniami za lata poprzednie), oprac. Anna Gruca, „Biuletyn Historii Wychowania”, [Nr] 23, 2007, druk 2008, s. 139–198.
• Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2008 (z uzupełnieniami za lata poprzednie), oprac. A. Gruca, „Biuletyn Historii Wychowania”, [Nr] 23, 2007, druk 2008, s. 139–198.
• Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2009 (z uzupełnieniami za lata poprzednie), oprac. A. Gruca, „Biuletyn Historii Wychowania”, [Nr] 23, 2007, druk 2008, s. 139–198.
• Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2010 (z uzupełnieniami za lata poprzednie), oprac. A. Gruca, „Biuletyn Historii Wychowania”, [Nr] 23, 2013, s. 193–265.
• Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2012 (z uzupełnieniami za lata poprzednie), oprac. A. Gruca, „Biuletyn Historii Wychowania”, [Nr] 21, 2014, s. 247–314.
• Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2013 (z uzupełnieniami za lata poprzednie), oprac. A. Gruca, „Biuletyn Historii Wychowania”, [Nr] 33, 2015, s. 179–241.
• Bibliografia historii wychowania, szkolnictwa i myśli pedagogicznej w Polsce za rok 2014 (z uzupełnieniami za lata poprzednie), oprac. A. Gruca, „Biuletyn Historii Wychowania”, [Nr] 34, 2016, s. 159–216.

Publikacje dotyczące Pracowni Bibliografii Bieżącej i jej pracowników (wybór)

• J. Baumgart, Polska bibliografia historyczna, „Przegląd Historyczny” 38, 1948, s. 237–254.
• J. Baumgart, Bibliografia polskiego piśmiennictwa historycznego w latach 1945–1965. Przegląd najważniejszych osiągnięć i postulaty na przyszłość, w: Druga ogólnokrajowa narada bibliografów, do druku przygot. Janina Pelcowa, Warszawa 1967, s. 89–106.
• W. Frazik, S. Gąsiorowski, A. Gruca, Z. Solak, Problemy warsztatu bieżącej „Bibliografii Historii Polskiej”, w: Czwarta Ogólnokrajowa Narada Bibliografów. Warszawa 7–9 czerwca 1995. Referaty i dyskusja, Warszawa 1996, s. 235–242.
• W. Bieńkowski, Erfahrungrn bei der Bearbeitung der Bibliografia historii polskiej (Bibliographie der polnischen Geschichte), w: Bibliographien zur Geschichte Ostmitteleuropas, red. Norbert Kersken, Marburg 1997, s. 21–26.
• Z. Solak, Wiesław Bieńkowski (1926–1999), „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie”, R. 45, 2000, s. 9–15.
• W. Bieńkowski, Bieżąca bibliografia historyczna w Polsce (przeszłość, dzień dzisiejszy, perspektywy), w: Książka i prasa w systemie komunikacji społecznej. Przeszłość, dzień dzisiejszy, perspektywy, pod red. Marii Judy, Lublin 2002, s. 27–34.
• A. Gruca, Bibliograficzna baza danych do historii Europy Środkowo-Wschodniej, w: Przestrzeń informacji i komunikacji społecznej, pod red. Marii Kocójowej, Kraków 2004, s. 207–209.
• R. Miknys, Zbigniew Solak (1953.01.28 – 2004.11.13), „Lietuvos Istorijos Metraštis” 2, 2004 [druk.: 2005], s. 242–247.
• E. Ostrowska, Z żałobnej karty – Zbigniew Solak (1953–2004), „Krakowski Rocznik Archiwalny”, t. 11, 2005, s. 253–255.
• K. Szymurowa, Zbigniew Solak (28 stycznia 1953 – 13 listopada 2004), „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie”, R. 50, 2005, s. 595–598.
• R. Miknys, Zbigniew Solak (28 I 1953 – 13 XI 2004), „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie”, R. 52, 2007, s. 579–586.
• J. Polonus, Trzy lata za piosenkę, „Źródło”, nr 48, 2007, s. 18.
• J. Pilikowski, Z żałobnej karty, „Dziennik Polski” z 27 X 2008 r.
• J. Pilikowski, Zbigniew Solak. Pożegnanie. 28 I 1953 – 13 XI 2004, „Gazeta Wyborcza”. Dodatek Gazeta w Krakowie z 27 X 2008 r., s. 8.
• A. Gruca, Bibliografia historii polskiej – problemy warsztatu bieżącej bibliografii specjalnej, w: Bibliografia: Teoria – Praktyka – Dydaktyka, praca zbiorowa pod red. Jadwigi Woźniak-Kasperek i Mikołaja Ochmańskiego, Warszawa 2009, s. 167–173.
• A. Gruca, Bibliografie historyczne w ocenie recenzentów, w: Bibliografia. Źródła – standardy – zasoby, praca zbior. pod red. Jerzego Franke, Warszawa 2013, s. 161–175.
• S. Gąsiorowski, Wiesław Bieńkowski – bibliograf, w: Wiesław Bieńkowski 1926–1999. Materiały z posiedzenia naukowego w dniu 18 października 2010 r., red. tomu Rita Majkowska, Elżbieta Fiałek, Kraków 2014, s. 33–39, sum. s. 126.
• Doktor Zbigniew Solak (1953–2004) a wzajemne poznanie Polski i Litwy. Życie i problematyka badawcza krakowskiego uczonego, pod red. S. Gąsiorowskiego, IH PAN, IPN KŚZpNP Warszawa–Kraków 2014, s. 214, tabl. 21, santr.
• Zbigniew Solak (1953–2004). Życie zawodowe i naukowe, w: Doktor Zbigniew Solak (1953–2004) a wzajemne poznanie Polski i Litwy. Życie i problematyka badawcza krakowskiego uczonego, pod red. S. Gąsiorowskiego, IH PAN, IPN KŚZpNP Warszawa–Kraków 2014, s. 37–44, santr.
• Bibliografia prac doktora Zbigniewa Solaka za lata 1980–2009. Zbigniew Solak. Bibliografia podmiotowa, oprac. S. Gąsiorowski, w: Doktor Zbigniew Solak (1953–2004) a wzajemne poznanie Polski i Litwy. Życie i problematyka badawcza krakowskiego uczonego, pod red. S. Gąsiorowskiego, IH PAN, IPN KŚZpNP Warszawa–Kraków 2014, s. 45–58.
• Doktor Zbigniew Solak – bibliograf, w: Doktor Zbigniew Solak (1953–2004) a wzajemne poznanie Polski i Litwy. Życie i problematyka badawcza krakowskiego uczonego, pod red. S. Gąsiorowskiego, IH PAN, IPN KŚZpNP Warszawa–Kraków 2014, s. 77–85, santr.
• A. Gruca, Bibliografia historii polskiej. Bilans siedemdziesięciolecia, w: Bibliografia. Historia, teoria, praktyka, red. Jadwiga Woźniak-Kasperek, Jerzy Franke, Warszawa 2016, s. 35–47

Linki zewnętrzne

• Bibliografia historii polskiej - katalog OPAC
• Bibliografia Historii Polskiej - baza opracowywana przez IH PAN
• Bibliografia Historii Polskiej - wersja elektroniczna za lata 1980-2016
• Strona internetowa IH PAN
• RCiN – Bibliografia historii polskiej za rok