Procirrus

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Procirrus
Latreille, 1829
Ilustracja
Procirrus lefebvrei, rycina
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

kusakokształtne

Nadrodzina

Staphylinoidea

Rodzina

kusakowate

Podrodzina

żarlinki

Plemię

Pinophilini

Podplemię

Procirrina

Rodzaj

Procirrus

Typ nomenklatoryczny

Procirrus lefebvrei Latreille, 1829

Synonimy
  • Microphius Chevrolat, 1846
  • Procirrinus Koch, 1934
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Procirrus – rodzaj chrząszczy z rodziny kusakowatych i podrodziny żarlinków. Obejmuje 29 opisanych gatunków. Zamieszkują Afroeurazję i Australię, głównie strefę międzyzwrotnikową.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Chrząszcze o mocno wydłużonym ciele. Głowa jest wydłużona, za oczami zwężona ku szypułkowatej szyi, pozbawiona kątów tylnych. Wierzch ma gęsto pokryty pępkowatymi punktami. Zaopatrzona jest w poprzeczną listewkę międzyczułkową, pozbawiona zaś listewki nuchalnej, bruzdy postokularnej oraz listewki na tylnej krawędzi. Czułki nie mają pędzla kolcowatych szczecinek na ostatnim członie. Aparat gębowy cechuje się dwoma parami ząbków na przedniej krawędzi wargi górnej, rozdwojonym wierzchołkiem ząbka na żuwaczkach, wrzecionowatym ostatnim członem głaszczków szczękowych oraz szeroko rozstawionymi i wąsko zaokrąglonymi na końcach języczkami. Dłuższe niż szersze, w zarysie trapezowate, najszersze w przedniej ćwiartce przedplecze jest gęsto pokryte pępkowatymi punktami i ma mocno zredukowaną lub całkiem zanikłą listewkę krawędziową. Powierzchnia tarczki jest owłosiona. Pokrywy pozbawione są szeregu szczecinek na tylnej krawędzi. Hypomery są gęsto punktowane. Na basisternum przedtułowia brak pośrodkowego żeberka. Śródpiersie również nie ma pośrodkowego żeberka. Odnóża przedniej pary mają człony stóp od pierwszego do czwartego nabrzmiałe, a człon piąty od spodu owłosiony. Walcowaty, pozbawiony łuskowatej rzeźby odwłok ma trzeci segment o zlanych tergum i sternum oraz wykształconych listewkach paratergalnych, segment siódmy o sternum i tergum oddzielonych, dziewiąte tergum płytko i wąsko wcięte oraz zaopatrzone w krótkie, wąskie i lekko dobrzusznie odgięte wyrostki boczno-wierzchołkowe, a dziesiąte tergum zaokrąglone na szczycie. Genitalia samca mają niesymetryczny edeagus, podzielony na dwa skleryty płat nasadowy oraz długie i wąskie paramery oddzielone od płata środkowego[1].

Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]

Owady te preferują siedliska wilgotne. Bytują w ściółce leśnej, próchnicy i detrytusie, chętnie w pobliżu cieków wodnych. Znajdywane są na rzędnych do 1950 m n.p.m.[1]

Przedstawiciele rodzaju występują w krainach: etiopskiej, palearktycznej, orientalnej i australijskiej. Najwięcej, bo 18 gatunków zamieszkuje Afrykę. Spośród nich P. lefebvrei jako jedyny dociera do południowych krańców Europy, będąc podawanym z południowych części Hiszpanii i Włoch. Dwa gatunki obecne są w Azji Zachodniej. Jeden lub dwa docierają do palearktycznej Azji Wschodniej. 6 gatunków wykazano z Australii[1].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Takson ten wprowadził w 1829 roku Pierre André Latreille[3]. Gatunkiem typowym został Procirrus lefebvrei[3][1]. W 1846 roku ten sam gatunek umieszczony został przez Louisa A.A. Chevrolata w nowym rodzaju Microphius[4], którego synonimizacji z Procirrus dokonał w 1952 roku Richard E. Blackwelder[5]. Z kolei w 1934 roku Carl Koch umieścił Procirrus saulcyi w nowym podrodzaju Procirrinus[6], który to zsynonimizowany został w 2010 roku przez Lee Hermana[1].

Analizy filogenetyczne L. Hermana z 2010 roku[1] oraz J.J. Shawa i innych z 2020 roku[2] wskazują na tworzenie przez Neoprocirrus, Procirrus i Paraprocirrus kladu[1][2], charakteryzującego się wydłużoną głową i wrzecionowatym ostatnim członem głaszczków szczękowych. Według wyników Hermana Procirrus zajmuje w tym kladzie pozycję bazalną[1], zaś według wyników Shawa i innych siostrzaną dla Paraprocirrus[2].

Do rodzaju tego zalicza się 29 opisanych gatunków[1][7]:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i Lee Herman. Generic Revision of the Procirrina (Coleoptera: Staphylinidae: Paederinae: Pinophilini). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 347, s. 1-78, 2010. DOI: 10.1206/717.1. 
  2. ↑ a b c d Josh Jenkins Shaw, Bo Wang, Ming Bai, Dagmara Żyła. The Oldest Representative of the Rove Beetle Tribe Pinophilini (Coleoptera: Staphylinidae: Paederinae), from Upper Cretaceous Burmese Amber. „Insects”. 11 (174), s. 1–12, 2020. DOI: 10.3390/insects11030174. 
  3. ↑ a b P.A. Latreille: Tome IV. Crustacés, arachnides et partie des insectes. G. Cuvier (red.). Paris: Déterville, 1829, s. 436, seria: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base à l’histoire naturelle des animaux et d’introduction à l’anatomie comparée, avec figures dessinées d’après nature. Nouvelle édition, revue et augmentée.
  4. ↑ L.A.A. Chevrolat, Microphius, [w:] C. D’Orbigny (red.), Dictionnaire universel d’histoire naturelle. Vol. 8, Paris: Renard, Martinet et C., 1846, s. 201.
  5. ↑ R.E. Blackwelder. The generic names of the beetle family Staphylinidae, with an essay on genotypy. „United States National Museum Bulletin”. 200, s. 1–483, 1952. 
  6. ↑ C. Koch. Wissenschaftliche Ergebnisse der entomologischen Expeditionen seiner Durchlaucht des Fursten Alessandro C. della Torre e Tasso nach Aegypten und auf die Halbinsel Sinai. IV. Staphylinidae (Coleoptera). „Bulletin de la Societe Royale Entomologique d’Egypte”. 18, s. 33–91, 1934. 
  7. ↑ genus Procirrus Latreille, 1829. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2023-12-12].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Procirrus&oldid=72340723”