Protar
Protar – seria obiektywów fotograficznych zaprojektowanych w zakładach Zeissa przez Paula Rudolpha[1][2] w latach 1890–93[3], początkowo nosząca nazwę Anastigmat, uważana za pierwsze nowoczesne obiektywy[1][3]. Po zaprojektowanym nieco wcześniej obiektywie Rossa był to drugi anastygmat[4]. Był to pierwszy obiektyw, którego podstawowe cechy (poprawione: podłużna i poprzeczna aberracja chromatyczna, aberracja sferyczna, koma, dystorsja, krzywizna pola i astygmatyzm) są określane jako dobre[4].
Asymetryczny obiektyw składał się z dwóch różnych elementów z przesłoną pomiędzy nimi[1][3]. W patencie podstawowa wersja obiektywu została opisana jako zbudowana z dwóch dubletów; zastrzeżono także drugą wersję, w której tylny element mógł składać się z trzech klejonych soczewek[3]. Przedni element określany był jako „stary achromat”, a tylny jako „nowy achromat”. Podstawowy projekt był bardzo elastyczny i mógł być modyfikowany w różny sposób. Seria obiektywów zaprojektowana przez Rudolpha miała różne ogniskowe i jasność, począwszy od portretowego obiektywu z przesłoną f/4,5, skończywszy na szerokokątnym obiektywie pejzażowym z przesłoną f/18[1][4][3]:
Rok Nazwa Apertura Tylna grupa 1890 Series III f/7,2 Klejony dublet 1890 Series IV f/12,5 Klejony dublet 1890 Series V f/18 Klejony dublet 1891 Series I f/4,5 Klejony tryplet 1891 Series II f/6,3 Klejony tryplet 1891 Series IIIa f/9 Klejony dublet 1893 Series IIa f/8 Klejony tryplet
Obiektywy tego typu były także produkowane na licencji przez inne zakłady, takie jak: Baush and Lomb, Krauss, Ross, Fritsch, Koristka i Suter. Do 1900 roku sprzedano ponad 100,000 Protarów w różnych wersjach, pomimo jego dużej popularności w miarę opracowywania nowych i lepszych konstrukcji takich jak Planar, Unar i Tessar były one wycofywane ze sprzedaży. Katalog Zeissa z 1901 roku zawierał już tylko modele IIa, IIa i V, a w 1910 roku tylko modele IIIa i V pozostały w sprzedaży. W 1900 roku Zeiss stracił także prawo do używania nazwy Anastigmat i obiektywy otrzymały nową nazwę – Protar. Jedynym Protarem, który produkowano jeszcze w latach 30. XX wieku był Series V, który pozostał popularnym profesjonalnym obiektywem szerokokątnym[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Michael R. Peres (red): Focal Encyclopedia of Photography. Focal Press, 2007, s. 168. ISBN 0-240-80740-5. (ang.).
- ↑ Rudolph Kingslake: Lens Design Fundamentals. Academic Press, 2010, s. 400. ISBN 978-0-12-374301-5. (ang.).
- ↑ a b c d e f Rudolf Kingslake: A history of the photographic lens. Boston: Academic Press, 1989, s. 82–83. ISBN 0-12-408640-3. (ang.).
- ↑ a b c R. E. Jacobson: The Manual of Photography: Photographic and Digital Imaging. Focal Press, 2000, s. 86–88. ISBN 0-240-51574-9. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Bausch & Lomb Lenses. Part 3 (Zdjęcia i historia Protarów z fabryki Baush and Lomb). [dostęp 2011-09-09]. (ang.).