Protophasmatidae

	Protophasmatidae
	Brongniart, 1885
	Okres istnienia: pensylwan–loping PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Infragromada	nowoskrzydłe
(bez rangi)	Polyneoptera
Nadrząd	górczyki
Rząd	świerszczokaraczany
Rodzina	Protophasmatidae
Synonimy
	Protophasmida Brongniart, 1885; Protophasmidae Brongniart, 1893; Taiophlebiidae Martins-Neto, Gallego, Brauckmann et Cruz, 2007;
	Protophasmida Brongniart, 1885; Protophasmidae Brongniart, 1893; Taiophlebiidae Martins-Neto, Gallego, Brauckmann et Cruz, 2007;

Protophasmatidae – wymarła rodzina owadów z rzędu świerszczokaraczanów. W zapisie kopalnym znane są od pensylwanu w karbonie po późny perm. Ich skamieniałości znajdywane są na terenie Europy i Ameryki Południowej^[1].

Opis

Z wyjątkiem Ischnoptera były to owady o hipognatycnzej głowie. Oczy miały dość niewielkich rozmiarów. Przedplecze cechowały wąskie, niewystające ku przodowi paranota. Odnóża charakteryzowały golenie o nieuzbrojonych wierzchołkach oraz czteroczłonowe stopy o stosunkowo małych aroliach. W użyłkowaniu przednich skrzydeł sektor radialny brał początek w nasadowej ⅓ skrzydła, a na wysokości tego miejsca pole kostalne było szersze niż subkostalne. Nie występował płat prekostalny, natomiast obecna była międzykrywka (clavus). Żyłka subkostalna kończyła się łącząc z żyłką radialną lub przednim odgałęzieniem tejże. Pole między żyłkami radialnymi było zwężone albo tylko u nasady albo na całej długości. Pierwsze rozgałęzienia żyłki medialnej zaczynały się za wysokością nasady sektora radialnego, w nasadowej lub środkowej części skrzydła. W nasadowej ⅓ skrzydła przednia żyłka kubitalna zaczynała się nieregularnie rozgałęziać, ale nie miała odgałęzień tylnych^[1].

Taksonomia

Takson ten wprowadził w 1885 Charles Jules Edmée Brongniart pod nazwą Protophasmida. W 1893 wprowadził on nazwę Protophasmidae, która została w 1992 skorygowana na Protophasmatidae przez Carpentera^[2]^[1]. W 1962 Aleksandr Szarow sklasyfikował tę rodzinę w Protoblattodea^[3]. W 2002 Aleksandr Rasnicyn umieścił ją w rzędzie Eoblattida^[4]. Rewizji tego rzędu dokonał w 2015 Danił Aristow, włączając weń Grylloblattidae i uznając zgodnie z zasadą prorytetu jako jego naukową nazwę Eoblattida, a Grylloblattodea za synonim. Autor ten zsynonimizował także z Protophasmatidae rodzinę Taiophlebiidae^[1].

Po rewizji Aristowa z 2015 należą tu następujące rodzaje^[1]:

†Cacurgulopsis Pinto et Adami-Rodrigues, 1995
†Ischnoptera Béthoux et Nel, 2005
†Nectoptilus Béthoux, 2005
†Nosipteron Béthoux et Poschmann, 2009
†Permeoblatta Rasnitsyn et Aristov, 2010
†Pintopinna Aristov, 2015
†Protophasma Brongniart, 1879
†Taiophlebia Martins-Neto, 2007

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e D.S. Aristov. Classification of the order eoblattida (insecta: Blattidea) with description of new taxa. „Far East Entomologist”. 301, s. 1-56, 2015.
↑ F.M. Carpenter: Superclass Hexapoda. W: Treatise on Invertebrate Paleontology, Part R: Arthropoda 4, 3/4.. Boulder, Colorado; Lawrence, Kansas: Geological Society of America and University of Kansas, 1992.
↑ A.G. Sharov: Otryad Paraplecoptera. W: Osnovy paleontologii. Chlenistonogie, trakheinye i khelitserovye [Fundamentals of Paleontology: Arthropods, Tracheates, and Chelicerates]. B.B. Rohdendorf (red.). Moskwa: AN SSSR Publ., 1962.
↑ A.P. Rasnitsyn: Infraclass Gryllones Laicharting, 1781. Order Eoblattida Handlirsch, 1906. W: History of Insects.. A.P. Rasnitsyn, D.L.Q. Quicke (red.). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, s. 254–256, 256–260, 276– 278.

[Aristov15-1] D.S. Aristov. Classification of the order eoblattida (insecta: Blattidea) with description of new taxa. „Far East Entomologist”. 301, s. 1-56, 2015.

[Carpenter-2] F.M. Carpenter: Superclass Hexapoda. W: Treatise on Invertebrate Paleontology, Part R: Arthropoda 4, 3/4.. Boulder, Colorado; Lawrence, Kansas: Geological Society of America and University of Kansas, 1992.

[Sharov-3] A.G. Sharov: Otryad Paraplecoptera. W: Osnovy paleontologii. Chlenistonogie, trakheinye i khelitserovye [Fundamentals of Paleontology: Arthropods, Tracheates, and Chelicerates]. B.B. Rohdendorf (red.). Moskwa: AN SSSR Publ., 1962.

[RasnicynQ-4] A.P. Rasnitsyn: Infraclass Gryllones Laicharting, 1781. Order Eoblattida Handlirsch, 1906. W: History of Insects.. A.P. Rasnitsyn, D.L.Q. Quicke (red.). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, s. 254–256, 256–260, 276– 278.

[1]

[2]

[3]

[4]