Przejdź do zawartości

Prąd Cromwella

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Prąd Cromwella, określany również jako Pacyficzny Równikowy Prąd Podpowierzchniowy (ang. Pacific Equatorial Undercurrent) lub Równikowy Prąd Podpowierzchniowy (ang. Equatorial Undercurrent) – płynący w kierunku wschodnim prąd głębinowy (ściślej: podpowierzchniowy[1]), rozciągający się na długości równika w Oceanie Spokojnym.

Prąd Cromwella został odkryty w 1952 r.[2][3] przez Townsenda Cromwella, badacza z Laboratorium w Honolulu. Ma szerokość 400 km i płynie w kierunku wschodnim. Jest ukryty 100 m pod powierzchnią Oceanu Spokojnego, na równiku. W porównaniu z innymi prądami oceanicznymi jest względnie niewielki na głębokość, mając tylko ok. 40 m głębokości. Ma objętość 1000 razy większą od rzeki Missisipi i długość 6000 km.

Townsend Cromwell

[edytuj | edytuj kod]

Townsend Cromwell[4], surfer, pływak i oceanograf, odkrył prąd, który obecnie nosi jego imię, badając dryfowanie w równikowym regionie Oceanu Spokojnego. Zmarł w 1958 r., gdy jego samolot rozbił się w drodze na ekspedycję oceanograficzną.

Odkrycie

[edytuj | edytuj kod]

W 1951 badacze na pokładzie statku badawczego U. S. Fish and Wildlife Service zaangażowani byli w temat łowienia ryb na długą linę. Zauważyli, że głęboko pod powierzchnią wody sprzęt dryfował w kierunku wschodnim. Było to niezwykłe, gdyż powierzchniowe prądy Oceanu Spokojnego płyną na równiku w kierunku zachodnim (zgodnie z kierunkiem wiatrów).

W następnym roku Townsend Cromwell poprowadził wyprawę badawczą, żeby zbadać jak prądy oceaniczne zmieniają się wraz z głębokością. Odkryli w głębokich warstwach powierzchniowych szybko płynący prąd w kierunku wschodnim.

Szczegółowe dane

[edytuj | edytuj kod]
  • Głębokość: Powierzchniowe prądy płyną na zachód. Na głębokości około 40 m występuje punkt zwrotny, gdzie woda zaczyna płynąć na wschód. Prąd schodzi do głębokości około 400 m.
  • Prędkość przepływu: Całkowity przepływ wynosi do około 30 000 000 metrów sześciennych na sekundę. Największa prędkość to około 1,5 m/s (jest to około dwukrotnie szybciej niż zachodni prąd powierzchniowy)
  • Długość: 13 000 km

Interakcja z El Niño

[edytuj | edytuj kod]

El Niño jest odwróceniem normalnej sytuacji w Oceanie Spokojnym, w której woda powierzchniowa jest spychana w kierunku zachodnim przez dominujące wiatry wschodnie i woda z większych głębokości jest wypychana do góry, aby ją zastąpić. Od czasu do czasu woda powierzchniowa wlewa się z powrotem przez ocean, przynosząc ciepłe temperatury wody wzdłuż wschodnich wybrzeży Pacyfiku. W latach bez El Niño Prąd Cromwella jest wypychany na powierzchnię przez podwodne wulkany w pobliżu wysp Galapagos (nazywa się to upwelling). Jednak w latach z El Niño prąd nie wypływa w ten sposób. Woda dookoła wysp jest zatem znacznie cieplejsza w latach z El Niño niż latach normalnych.

Wpływ na zwierzęta

[edytuj | edytuj kod]

Prąd Cromwella jest bogaty zarówno w tlen, jak i substancje odżywcze. Skoncentrowana jest w nim wielka liczba ryb. W pobliżu wysp Galapagos zdarza się upwelling prądu, który dostarcza na powierzchnię pożywienie dla pingwina równikowego. Upwelling ten jest jednak zjawiskiem sporadycznym – nie występuje regularnie, wskutek czego dostawy pożywienia pojawiają się i znikają. Pingwiny radzą sobie z tym dzięki kilku adaptacjom, między innymi uniwersalności w zachowaniach rozrodczych (nie mają szczególnego sezonu rozrodczego, potrafią wybierać go w zależności od dostępności dostaw pożywienia).

Możliwy wpływ na klimat

[edytuj | edytuj kod]

Wpływ tego prądu na klimat na świecie nie jest jeszcze dobrze poznany.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Spokojny, Ocean. Warunki naturalne. Charakterystyka fizyczno-chemiczna wód, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2010-12-27].
  2. T. Cromwell, „Circulation in a meridional plane in the central equatorial Pacific.”, Journal of Marine Research, 1953, nr 12, s. 196–213.
  3. T. Cromwell, R. B. Montgomery, E. D. Stroup, „Equatorial undercurrent in the Pacific Ocean revealed by new methods.”, Science, 1954, nr 119 (3097), s. 648–649.
  4. R. B. Montgomery, „Townsend Cromwell, 1922-1958. In memoriam”, Limnology and Oceanography (ISSN 0024-3590), Vol. 4 (2), 1959.