Rentgen (jednostka)
Rentgen (symbol R) – jednostka dawki ekspozycyjnej promieniowania jonizującego X lub gamma. Dawka ekspozycyjna 1 R wywołuje za pośrednictwem emisji cząstek wtórnych w 1 cm³ suchego powietrza w warunkach normalnych (w powietrzu o masie 1,293 mg) powstanie tylu par jonów każdego znaku, że ich ładunek jest równy 1 esu.
- 1 R = 2,58 · 10−4 C/kg
Wartość tę w jednostkach SI można obliczyć, podstawiając wartości elektrostatycznej jednostki ładunku 1 esu ≈ 3.33564·10−10 C oraz masę rozważanej ilości powietrza w kilogramach:
Nazwa rentgen pochodzi od nazwiska niemieckiego fizyka Wilhelma Röntgena.
Praktyczne zastosowania
[edytuj | edytuj kod]Rentgen jest jednostką niepraktyczną ze względu na to, że trudno jest ją przeliczyć na to jak promieniowanie jest wchłaniane przez różne materiały[1][2]. Przybliżone przeliczenie przy niskich poziomach promieniowania:
- 1 R to ok. 0,87 radów wchłoniętego przez 1 gram suchego powietrza[1],
- 1 R to ok. 0,96 radów w tkance miękkiej[1],
- 1 R promieniowania X może powodować wchłonięcie od 1 do 4 radów w tkance kostnej[3].
Obecnie jednostka R nie jest używana do ustalania dawek dziennych, ale w 1934 zalecaną, maksymalną dawką dzienną było 0,2 R[2]. Wraz z badaniem długotrwałych efektów promieniowania, w 1936, dawka ta została zmniejszona o połowę do 0,1 R / dobę[2].
Od 1980 roku do określania wchłoniętej dawki promieniowania używany jest grej (Gy), który jest jednostką SI[2]. W dużym przybliżeniu 1 R to 1 rad wchłoniętego przez tkanki miękkie[1][3]. Natomiast 1 rad = 100 erg/g = 0,01 Gy.
Rentgen jest czasem nadal używany do określania poziomu promieniowania jonizującego wywołanego przez promieniowanie gamma[1].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Radiation Safety Guide [online], Princeton University, 2003 [dostęp 2022-04-02] [zarchiwizowane z adresu 2015-02-22] .
- ↑ a b c d Mary Alice Statkiewicz-Sherer i inni, Radiation protection in medical radiography, Seventh edition, Maryland Heights, MO 2014, s. 66-72, ISBN 978-0-323-17220-2, OCLC 851693485 [dostęp 2022-04-02] .
- ↑ a b Perry Sprawls , Radiation Quantities and Units [online], www.sprawls.org [dostęp 2022-04-02] .