Przejdź do zawartości

Rezerwat przyrody Vtáčnik

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rezerwat przyrody Vtáčnik
Národná prírodná rezervácia Vtáčnik
Ilustracja
Słupek informacyjny na granicy rezerwatu
Państwo

 Słowacja

Mezoregion

góry Ptacznik

Data utworzenia

1950

Powierzchnia

245,62 ha

Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Rezerwat przyrody Vtáčnik”
Ziemia48°37′33″N 18°38′26″E/48,625833 18,640556

Rezerwat przyrody Vtáčnik (słow. Národná prírodná rezervácia Vtáčnik) – rezerwat przyrody położony w górach Ptacznik na Słowacji. Powierzchnia 245,62 ha.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Rezerwat leży w centralnej części pasma Wysokiego Ptacznika. Obejmuje fragment głównego grzbietu Ptacznika od szczytu Ptacznik na południu po szczyt Malá Homôľka (1298 m) na północy oraz tereny leżące po obu jego stronach i opadające ku zamknięciu Hlbokéj doliny na wschodzie (do ok. 1030 m) i Gepňárovej doliny na zachodzie (do ok. 1120 m).

Leży w granicach katastralnych wsi Kamenec pod Vtáčnikom, Lehota pod Vtáčnikom i Kľak w powiatach Prievidza i Žarnovica, odpowiednio w krajach trenczyńskim i bańskobystrzyckim.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Jeden ze starszych rezerwatów przyrody na Słowacji. Powstał już w 1950 r., a w 1966 r. jego powierzchnia została powiększona do 193,97 ha. Aktualny status i powierzchnię rezerwatu określa rozporządzenia Ministerstwa Środowiska Naturalnego (Ministerstva životného prostredia) Republiki Słowackiej nr 83/1993 z dnia 23 marca 1993 r.

Charakterystyka flory

[edytuj | edytuj kod]

Przeważającą część powierzchni rezerwatu porastają buczyny, rozwinięte na kwaśnym, andezytowym podłożu. W partiach przygrzbietowych buki, narażone na ekstremalne warunki atmosferyczne, przybierają formy karłowate lub krzaczaste. Na wysokości ok. 1330 m n.p.m. pod wierzchołkiem, w północno-zachodniej ekspozycji, występuje fragment naturalnej świerczyny górnoreglowej – jedyny taki w Ptaczniku i jedno z najbardziej na południe wysuniętych stanowisk górnoreglowego boru świerkowego w całych Karpatach Zachodnich. W jej runie występują m.in. borówka czarna, borówka brusznica, kosmatka olbrzymia i trzcinnik leśny. Na podszczytowej płaśni wśród krzaczastych buków rosną pojedyncze świerki, a w ich podszyciu znajdziemy szereg wysokich roślin zielnych, jak miłosna górska, szczaw górski, modrzyk górski, omieg górski, kosmatka olbrzymia, jaskier platanolistny, kokoryczka okółkowa i in. Aż po sam szczyt dochodzi turzyca orzęsiona, a na trawiastej płaśni szczytowej występuje też pępawa syberyjska.

W drugiej połowie XX w. lasy Ptacznika, w tym i te w rezerwacie, doznały znacznych uszkodzeń na skutek kwaśnych deszczów, których przyczyną jest wielka elektrownia cieplna w pobliskich Novákach w Kotlinie Górnonitrzańskiej.

Cel ochrony

[edytuj | edytuj kod]

Celem powołania rezerwatu była ochrona i zachowanie pierwotnych fragmentów buczyn sięgających aż po naturalną górną granicę występowania wraz z wyspowym stanowiskiem świerczyny regla górnego.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Králik Ivan, Školna Peter, Štrba Ján i in.: Kremnické vrchy. Vtáčnik. Turistický sprievodca ČSSR, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1989.
  • Maršáková-Nĕmejcová Marie, Mihálik Štefan i in.: Národní parky, rezervace a jiná chránĕná území přírody v Československu, wyd. Academia, Praha 1977, s. 392–393.
  • Vtáčnik. Horná Nitra. Turistická mapa 1:50 000, 4 wydanie, VKÚ Harmanec 2010, ISBN 978-80-8042-516-6.
  • Informacje o rezerwacie na Enviroportalu