Przejdź do zawartości

Rudolf Żebrok

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Nonac71 (dyskusja | edycje) o 08:51, 8 sie 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Rudolf Żebrok
Ilustracja
Autoportret
Data i miejsce urodzenia

18 października 1915
Karwina

Data i miejsce śmierci

18 stycznia 1984
Karwina

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

artysta malarz

Ważne dzieła

cykle „Z teki starej architektury cieszyńskiej”, „Z teki krajobrazu Śląska Cieszyńskiego”

Multimedia w Wikimedia Commons

Rudolf Żebrok (ur. 18 października 1915 w Karwinie, zm. 18 stycznia 1984 tamże) – polski  artysta malarz działający na czeskim Śląsku Cieszyńskim.

Życiorys

Był drugim najmłodszym z dziewięciorga rodzeństwa, synem Józefa i Marii (z domu Hilova). Ojciec był górnikiem na kopalni Hohenegger w Karwinie, matka zajmowała się domem i wychowaniem dzieci. Matka osierociła dzieci, kiedy Rudolf miał 9 lat. Chłopiec wyrastał w typowym środowisku górniczym w Rajkowej Kolonii w Karwinie. Po ukończeniu szkoły podstawowej w roku 1934 uzyskał świadectwo czeladnicze jako piekarz. W tym zawodzie pracował aż do  końca 2. wojny światowej.  Nie zapominał jednak o swych zdolnościach malarskich. W latach 1934 – 1938 odbył służbę wojskową w Zwoleniu. W roku 1939 ożenił się z Emilią Maliřową, z którą miał  trzech synów i jedną córkę.   Po wojnie w zrezygnował z pracy w piekarni i całkowicie poświęcił się twórczości artystycznej.

Twórczość

Malować rozpoczął jako samouk. W roku 1947 został  członkiem Związku Artystów w Ostrawie i zaprzyjaźnił się z malarzem akademickim Franciszkiem Świdrem . Żebrok swymi realistycznymi obrazami,wykonanymi przede wszystkim techniką gwaszu i akwarelami wzbudził zainteresowanie w środowisku malarskim. Uprawiał także rysunek, olej i temperę. Żebrok jak nikt potrafił wydobyć  piękno przemysłowego regionu.  Cykl prac poświęconych kopalniom wykonał techniką litograficzną - są to m.in. "Kopalnia „Gabriela”, „Barbara”, „Franciszek”, „ACS” i  „Gabriela” – szkic  ołówkiem. Za namową swego przyjaciela Józefa Ondrusza dużo czasu poświęcił malowaniu beskidzkich pejzaży, typowych chat góralskich. Portretował także mieszkańców regionu.  Jest twórcą cykli: „Z teki starej architektury cieszyńskiej” i „Z teki krajobrazu Śląska Cieszyńskiego”. Rudolf Żebrok był zafascynowany ludzką twarzą. Był wspaniałym portrecistą - w latach 1952-1958 stworzył  galerię 65 portretów cieszyńskich gawędziarzy i śpiewaków ludowych.

Z Franciszkiem Świdrem współpracował przy wykonaniu większych prac.  Jedną z nich był  odsłonięty w 1953 roku nieistniejący już fresk na ścianie sali w hotelu Piast w Czeskim Cieszynie, nazwany „Brygada kulturalna” (22 m2), przedstawiający taniec beskidzkich górali. Wspólnie portretowali górali beskidzkich wędrując z notatnikiem po górach oraz zajmowali się malarstwem sakralnym . Odrestaurowali wnętrza kościołów w Skrzeczoniu, Marklowicach i Łąkach. Był długoletnim ilustratorem w miesięczniku „Zwrot” (1949–1959), rysował także ilustracje do kalendarzy[1]. Na łamach „Zwrotu” stworzył pokaźną galerię portretów a również ilustrował rubrykę „Żywe teksty”[2]. Wykonał ilustracje do niezliczonej ilości opowiadań w czasopismach i podręcznikach szkolnych. Zilustrował między innymi książkę Henryka  Jasiczka „Gwiazdy nad Beskidem”i Pawła Kubisza "Rapsod o Oszeldzie". Znane są również jego obrazy strojów ludowych.

Rudolf Żebrok oficjalnie nie miał wykształcenia akademickiego, pomimo tego jego prace mają wysoką wartość artystyczną. Tworzył kolorowe i poetyckie kompozycje, wyważone w detalu i całości. Słowo poetyczność najlepiej oddaje mistrzostwo malarstwa  Żebroka. Dzięki wrodzonej wnikliwości i zdolności realistycznego widzenia świata łączył przeszłość i współczesność widzianą oczami prostego człowieka z  wrażliwością na przyrodę i region.  Sławił region karwiński i Beskidy - swoją małą ojczyznę[3].

Żebrok od początku swej twórczej aktywności brał udział w licznych wystawach regionalnych, państwowych czy zagranicznych. Najważniejsze to:

  •  wspólna wystawa SLA PZKO w konsulacie PRL w Ostrawie (1949)                                                                                                                                                                                
  •  ogólnopaństwowy przegląd czechosłowackiej sztuki plastycznej w Pradze w latach 1950, 1953
  • wystawa obrazów i plastyk morawskich ośrodków regionalnych w Brnie (1955)
  • wystawa SLA PZKO w Warszawie (1957)
  • jego obraz "Szewc" reprezentował czeską sztukę na Wystawie Światowej w Brukseli (1958)[4]
  • wystawa „Polscy artyści na Zaolziu” w Czeskim Cieszynie (1981)
  • szereg wystaw w różnych miejscowościach Zaolzia  
  • jego obrazy znajdowały się j także w kolekcji wystawy „Polscy artyści na Zaolziu 1945–1995”, którą w roku 1995  prezentowano w Bielsku-Białej, Krakowie a także Pradze, Ostrawie,Bratysławie i Wiedniu.

. Rudolf Żebrok był wielokrotnie nagradzany, jego prace znajdują się w wielu galeriach i kolekcjach prywatnych -  w San Francisku, Galerii Narodowej w Pradze, Galerii Sztuki w Ostrawie.

Zmarł w 18 stycznia 1984 roku w Karwinie.


Przypisy

  1. ↑ Redakcja ZWROTU, Kalendarz Zwrotu1954 s.70-73, 97-101.
  2. ↑ Ilustrował „Zwrot”, „zwrot.cz”, 18 października 2015 [dostęp 2018-08-04] (pol.).
  3. ↑ Zenon Jasiński, Bogdan Cimała, Leksykon Polaków w Republice Czeskiej i Republice Słowackiej. T. 2 / red. nauk. Zenon Jasiński, Bogdan Cimała. - Opole, 2013, s. 485-487, 2013.
  4. ↑ Rudolf Żebrok - Oficiální stránky Města Český Těšín [online], www.tesin.cz [dostęp 2018-08-08] (cz.).

Literatura

  • Golec J., Bojda S., Słownik biograficzny Ziemi Cieszyńskiej, t. 3, Cieszyn 1998, s. 276
  • Leksykon Polaków w Republice Czeskiej i Republice Słowackiej. T. 2 / red. nauk. Zenon Jasiński, Bogdan Cimała. - Opole, 2013, s. 485-487
  • Purzycka I., Polscy artyści na Zaolziu 1945–1995, Bielsko-Biała 1995, s.78
  • ; Holý P., Malíř Rudolf Žebrok, , Petrovice u Karviné 2002, PRO, obecně prospěšná společnost
  • Radłowska-Obrusník M.,Toboła O., Leksykon PZKO, Czeski Cieszyn 1997, s. 282

Linki zewnętrzne


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rudolf_Żebrok&oldid=54132124”