Rym żeński
Rym żeński – rym polegający na zgodności brzmienia samogłosek przedostatniej i ostatniej sylaby (minimum półtorej sylaby od końca); towarzyszy mu akcent paroksytoniczny (przypadający na przedostatnią sylabę wyrazu)[1].
Uśmiechnęła się. Popatrzyła.
Spał jak ciemna w polu mogiła.
Julian Tuwim, Z wierszy o Małgorzacie
oraz:
wo da - u ro da,
sza fa - ży ra fa,
za gro da - na gro da.
W wersyfikacji polskiej rym żeński zdecydowanie góruje nad męskim[2]. W epoce staropolskiej (XVI–XVIII wiek) panował niemal niepodzielnie. Rym żeński jest też typowy dla wersyfikacji włoskiej:
Voi ch’ascoltate in rime sparse il suono
di quei sospiri ond’io nudriva ’l core
in sul mio primo giovenile errore
quand’era in parte altr’uom da quel ch’i’ sono,
del vario stile in ch’io piango et ragiono
fra le vane speranze e ’l van dolore,
ove sia chi per prova intenda amore,
spero trovar pietà, nonché perdono.
Ma ben veggio or sì come al popol tutto
favola fui gran tempo, onde sovente
di me medesmo meco mi vergogno;
et del mio vaneggiar vergogna è ’l frutto,
e ’l pentersi, e ’l conoscer chiaramente
che quanto piace al mondo è breve sogno.
(Francesco Petrarca, Sonet I).