Rynarium

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Rynarium (łac. rhinarium, l. mn. rhinaria) – narządy węchowe występujące na czułkach mszyc i koliszków.

Mszyce[edytuj | edytuj kod]

Rynaria mają postać zagłębień oskórka pokrytych błonką, pod którą znajdują się komórki zmysłowe[1]. Zwykle są okrągłe lub owalne, czasami mogą być poprzecznie wydłużone[2]. Otoczone mogą być rzęskami (rodzaj drobnych szczecinek) lub silnie zesklerotyzowaną rozetką[1].

Rynaria pierwotne występują już u larw, podczas gdy rynaria wtórne pojawiają się dopiero u imagines. Wśród rynariów pierwotnych wyróżnia się rynaria główne, występujące pojedynczo na ostatnim i przedostatnim członie czułków oraz rynaria dodatkowe występujące na ostatnim członie czułków, gdzie zgrupowane są zwykle dookoła rynarium głównego. Rynaria wtórne występują w większej ilości, zwykle na trzecim i czwartym członie, szczególnie u samców i morf uskrzydlonych[1].

Koliszki[edytuj | edytuj kod]

U koliszków rynaria znajdują się na końcach niektórych członów. U Aphalaridae i Liviidae są to człony 4-6, a u Psyllidae i Triozidae: 4, 6, 8 i 9. Niektóre gatunki mają na końcu członu więcej niż jedno rynarium, np. Trioza femoralis posiada 6 rynariów na końcu 4 członu[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Henryk Szelęgiewicz: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XVII Pluskwiaki równoskrzydłe – Homoptera z. 5a Mszyce – Aphidodea: Wstęp i Lachnidae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1978, s. 6-7.
  2. Armand R. Maggenti, Scott Lyell Gardner: Online Dictionary of Invertebrate Zoology. 2005, s. 790.
  3. Sędzimir Maciej Klimaszewski: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XVII Pluskwiaki równoskrzydłe – Homoptera z. 3 Koliszki – Psyllodea. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1969, s. 5-6.