Sójka błękitna
| Cyanopica cyanus[1] | |||
| (Pallas, 1776) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
sójka błękitna | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Sójka błękitna[4], sroka błękitna[5] (Cyanopica cyanus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Zamieszkuje wschodnią Azję – Chiny, Koreę, Japonię, Mongolię i południowo-wschodnią Rosję. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Sylwetką przypomina srokę zwyczajną. Długość ciała 36–38 cm; masa ciała: samce 80–118 g, samice 76–112 g[6]; rozpiętość skrzydeł: 38–40 cm[7]. Obie płcie są do siebie podobne[7].
Zwykle widywana w gwarnych stadkach, przelatując „gęsiego” z drzewa na drzewo z przeciągłym i wznoszącym się kszrrriii; wydaje też terkot zakończony krótkim kłiit, zduszone trele i inne krótkie dźwięki. Lokalnie dosyć liczna w lasach piniowych, sadach i gajach.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Wyróżnia się od 2[8] do 8[7] podgatunków C. cyanus. Autorzy Handbook of the Birds of the World wyróżnili następujące podgatunki[2][6]:
- C. cyanus cyanus (Pallas, 1776) – północno-zachodnia i północna Mongolia do południowo-wschodniej Rosji i północno-wschodnich Chin.
- C. cyanus stegmanni Meise, 1932 – południowa część prowincji Heilongjiang (północno-wschodnie Chiny).
- C. cyanus koreensis Yamashina, 1939 – Korea.
- C. cyanus japonica Parrot, 1905 – środkowa Japonia (północne i środkowe Honsiu).
- C. cyanus kansuensis Meise, 1937 – północno-środkowe Chiny (północno-wschodnia część prowincji Qinghai, zachodnia Gansu i północno-zachodni Syczuan).
- C. cyanus interposita Hartert, 1917 – północne Chiny (od Ningxia, wschodniej Gansu i Shaanxi na wschód po Hebei i Szantung).
- C. cyanus swinhoei Hartert, 1903 – wschodnio-środkowe i wschodnie Chiny (północny i środkowy Syczuan do Zhejiang i Jiangxi).
Serwis Birds of the World wyróżnia dodatkowy, ósmy podgatunek:
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia obecnie tylko dwa podgatunki: C. c. cyanus i C. c. japonica, traktując podgatunki stegmanni, koreensis, kansuensis, interposita i swinhoei jako synonimy podgatunku nominatywnego[8].
Klasyfikowana obecnie jako odrębny gatunek sójka iberyjska (Cyanopica cooki)[9][10][11][12], występująca w Europie na Półwyspie Iberyjskim, często uznawana była za podgatunek sójki błękitnej; sądzono, że została sprowadzona w XVI wieku z Azji przez żeglarzy, lecz odnaleziono w jaskiniach kości datowane na ponad 44 tysiące lat, co oznacza, że jest to ptak naturalnie tu występujący[9].
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje sójkę błękitną jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako szeroko rozpowszechniony i lokalnie pospolity. Trend liczebności populacji oceniany jest jako wzrostowy[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Cyanopica cyanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Asian Azure-winged Magpie (Cyanopica cyanus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (ang.).
- ↑ a b Cyanopica cyanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1819 – krukowate – Crows and Jays (wersja: 2024-10-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-12-11].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 442, 1999.
- ↑ a b Madge, S.: Asian Azure-winged Magpie (Cyanopica cyanus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2009. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-21)].
- ↑ a b c d S. Madge: Azure-winged Magpie (Cyanopica cyanus), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-12-11]. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Crows, mudnesters, birds-of-paradise. IOC World Bird List (v14.2). [dostęp 2024-12-11]. (ang.).
- ↑ a b A. Kryukov, M.A. Iwasa, R. Kakizawa, H. Suzuki, W. Pinsker, E. Haring. Synchronic east-west divergence in azure-winged magpies (Cyanopica cyanus) and magpies (Pica pica). „Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research”. 42 (4), s. 342–351, 2004. DOI: 10.1111/j.1439-0469.2004.00287.x. (ang.).
- ↑ Koon Wah Fok, Christopher M. Wade, David T. Parkin. Inferring the phylogeny of disjunct populations of the azure-winged magpie Cyanopica cyanus from mitochondrial control region sequences. „Proceedings the Royal of Society London B”. 269 (1501), s. 1671–1679, 2002. DOI: 10.1098/rspb.2002.2057. (ang.).
- ↑ E. Haring, A. Gamauf, A. Kryukov. Phylogeographic patterns in widespread corvid birds. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 45 (3), s. 840–862, 2007. PMID: 17920300. (ang.).
- ↑ BirdLife International, Cyanopica cooki, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-01-13] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).