Słownik łacińsko-polski Bartłomieja z Bydgoszczy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Słownik łacińsko-polskisłownik łacińsko-polski opracowany przez Bartłomieja z Bydgoszczy w pierwszej połowie XVI wieku.

Pierwsza wersja słownika, na którą złożyło się ok. 4300 wyrazów polskich, została ukończona w 1532. Druga wersja z 1544 zawierała ok. 10 tys. słów polskich. Z powodu tych różnic słowniki są niekiedy uważane za osobne dzieła. Obie wersje składają się z trzech części, mających układ alfabetyczny: rzeczownikowo-przymiotnikowej, czasownikowej i zawierającej nieodmienne części mowy. Autor uwzględnił również słownictwo specjalistyczne, np. nazwy głosów ptasich i zwierzęcych, stopnie pokrewieństwa, nazwy chórów anielskich. Jeden rękopis słownika znajduje się w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu, zaś drugi w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu w postaci odręcznych zapisków na marginesach inkunabułu Vocabularius breviloquus autorstwa Johannesa Reuchlina z 1488[1]. W latach 1999-2019 słowniki zostały wydane w wersji polsko-łacińskiej[2][3][4][5][6][7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Wiesław Wydra, Katalog inkunabułów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Poznań: Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2002, s. 151-152, ISBN 83-913932-6-7, sygnatura: Inc. 169.
  2. Bartłomiej z Bydgoszczy, Słownik Bartłomieja z Bydgoszczy wersja polsko-łacińska część I (A-G), Elżbieta Kędelska, Irena Kwilecka, Arleta Łuczak (red.), Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy (SOW), 1999, ISBN 83-86619-96-1.
  3. Bartłomiej z Bydgoszczy, Słownik Bartłomieja z Bydgoszczy wersja polsko-łacińska część II (H-M), Elżbieta Kędelska, Irena Kwilecka, Arleta Łuczak (red.), Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy (SOW), 2003, ISBN 8389191044, ISBN 83-89191-04-0.
  4. Bartłomiej z Bydgoszczy, Słownik Bartłomieja z Bydgoszczy wersja polsko-łacińska część III (N-Pleć), Elżbieta Kędelska, Irena Kwilecka, Arleta Łuczak (red.), Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy (SOW), 2005, ISBN 83-89191-39-3.
  5. Bartłomiej z Bydgoszczy, Słownik Bartłomieja z Bydgoszczy wersja polsko-łacińska część IV (Plemię-Pytlowany), Elżbieta Kędelska, Irena Kwilecka, Arleta Łuczak (red.), Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy (SOW), 2009, ISBN 978-83-89191-77-9.
  6. Bartłomiej z Bydgoszczy, Słownik Bartłomieja z Bydgoszczy wersja polsko-łacińska część V (R-Stracenie), Elżbieta Kędelska, Irena Kwilecka, Arleta Łuczak (red.), Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy (SOW), 2012, ISBN 978-83-89191-06-9.
  7. Bartłomiej z Bydgoszczy, Słownik Bartłomieja z Bydgoszczy wersja polsko-łacińska część VI (Strach-Żyzny), Lucyna Agnieszka Jankowiak, Elżbieta Kędelska, Arleta Łuczak (red.), Warszawa: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, 2019, ISBN 978-83-64031-93-9, ISBN 978-83-64031-94-6.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Teresa Michałowska: Literatura polskiego średniowiecza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 769-770. ISBN 978-83-01-16675-5.