Przejdź do zawartości

Sałata jadowita

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sałata jadowita
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Cichorioideae

Rodzaj

sałata

Gatunek

sałata jadowita

Nazwa systematyczna
Lactuca virosa L.
Sp.Pl.2 1753
Łodyga i liść

Sałata jadowita (Lactuca virosa L.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych (Asteraceae Dumort). Rodzimy obszar jej występowania to południowa i środkowa Europa oraz Algieria, Maroko i Madera, ale rozprzestrzeniła się także w wielu innych regionach świata: W Australii i Nowej Zelandii, w USA i Holandii[3]. Kiedyś występowała w całej niemal Europie[3]. W Polsce roślina zawleczona i zdziczała (efemerofit), kiedyś uprawiana.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Roślina roczna lub dwuletnia.
Łodyga
Osiąga wysokość od 50 do 150 cm, kwitnąca łodyga dołem szczecianiasta w górze gładka, rozgałęziona. Wszystkie części rośliny na przełomie wydzielają biały, piekący sok mleczny.
Liście
Odziomkowe wycinanoząbkowane lub pierzastosieczne, zwężone w ogonek o strzałkowatej nasadzie. Dolne łodygowe niebieskawozielone, eliptycznolancetowate, ząbkowane o kolczastym nerwie głównym. Górne prawie siedzące, całobrzegie, nasadą obejmują łodygę.
Kwiaty
Zebrane po 6–12 w niewielki koszyczek. Te tworzą piramidalne wiechy. Kwiaty języczkowe jasnożółte. Kwitnie od lipca do sierpnia.
Owoc
Czarna, podługowata niełupka z dzióbkiem zaopatrzonym w puch kielichowy.

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]
  • Roślina zielarska
    • Surowiec: ziele sałaty jadowitej – Herba Lactucae virosae, (Herba Intybi angusti); sok mleczny sałaty jadowitej – lactucarium germanicum
    • Roślina lecznicza: silny środek nasenny, wykrztuśny, rozkurczający i kojący. Medycyna ludowa wykorzystywała lactucarium jako lek przeciwastmatyczny. Dawniej wykorzystywano sok mleczny sałaty jadowitej, gdy brakowało opium do znieczulania.
  • Środek psychoaktywny: mleczko bywa używane pozamedycznie ze względu na działanie na układ nerwowy. Środek bywa porównywany do opium, ale jest dużo łagodniejszy. Działa uspokajająco, wywołuje uczucie zrelaksowania i euforię. Mimo działania podobnego do opium, ziele nie zawiera alkaloidów podobnych strukturalnie do opiatów, nie wywołuje też typowych dla nich nudności. W połowie lat 70. ekstrakty sałaty do palenia były sprzedawane w Stanach Zjednoczonych pod nazwami handlowymi jak "L'Opium" i "Lettucene". Podczas szczytu popularności tej używki nie stwierdzono przypadków toksyczności lub wywołania uzależnienia. Sałata była przedstawiana na malowidłach egipskich już 4500 lat p.n.e.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].