Siekiernica górska

Siekiernica górska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	siekiernica
Gatunek	siekiernica górska
	Nazwa systematyczna
	Hedysarum hedysaroides (L.) Schinz & Thell.; Vierteljahrsschr. Naturf. Ges. Zürich 57:70. 1913
Synonimy
	Hedysarum obscurum L.);
	Hedysarum obscurum L.);
	Multimedia w Wikimedia Commons

Siekiernica górska^[4] (Hedysarum hedysaroides (L.) Schinz & Thell.) – gatunek rośliny należący do rodziny bobowatych. Występuje w górach Europy, Kaukazu, Turcji^[5], oraz w Japonii i Korei^[3]. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach^[6]. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy^[4].

Morfologia

Łodyga: Wzniesiona, pojedyncza, prawie naga, jedynie w nasadach liści jest nieco owłosiona. Wysokość 10–30 cm^[7].
Liście: Nieparzystopierzastodzielne, złożone z 5–9 par podługowatych listków. Posiadają przylistki, które po przeciwnej stronie liści zrastają się w pochewkę z dwoma ząbkami^[7].
Kwiaty: Motylkowe, zebrane w dość luźne grono wyrastające na długich, wzniesionych szypułkach z kątów liści. Duże grzbieciste kwiaty (do 2 cm długości) zwisają na krótkich szypułkach. Kielich zrosłodziałkowy z 5 ostrymi ząbkami, fioletowo nabiegły. Korona o fioletowo-purpurowym kolorze, o budowie typowej dla roślin motylkowych. Jej łódeczka jest zaokrąglona na szczycie. Szyjka słupka jest ostro załamana, pręcik znajdujący się przed żagielkiem jest wolny^[7].
Owoc: Strąk złożony z 2–5, wyraźnie poprzecznie przewężonych i wąsko oskrzydlonych członów^[7]. W każdym z nich jest jedno brunatne, nerkowate nasiono^[6].
Korzeń: Rozgałęziony, wrastający do 1 m głębokości w głąb gleby.

Biologia i ekologia

Rozwój: Roślina górska, bylina. Roślina miododajna, kwitnie od lipca do sierpnia, jest owadopylna^[6].
Siedlisko: murawy, półki skalne, hale. Głównie na podłożu wapiennym (roślina umiarkowanie wapniolubna, unika silnie zwapnowanych gleb), tylko wyjątkowo spotkać ją można na podłożu granitowym. W Tatrach występuje od piętra kosówki do piętra alpejskiego^[6].
Fitosocjologia: w klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Festuca versicoloris-Seslerietum^[8].

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Zastosowanie

Roślina bardzo cenna rolniczo, jako roślina pastewna. Jest przez Unię Europejską wprowadzana do uprawy jako roślina rolnicza.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-26] (ang.).
↑ ^a ^b Hedysarum hedysaroides (L.)Schinz & Thell.. [dostęp 2017-01-24].
↑ ^a ^b ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 91, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-22].
↑ ^a ^b ^c ^d Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
↑ ^a ^b ^c ^d Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-26] (ang.).

[legumes-3] Hedysarum hedysaroides (L.)Schinz & Thell.. [dostęp 2017-01-24].

[checklist-4] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 91, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[5] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-22].

[mirek-6] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.

[szafer-7] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[8] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]