Silnik uniwersalny

Silnik uniwersalny. Po prawej widoczne elektromagnesy stojana wykonane z blach.

Silnik uniwersalny – komutatorowy silnik elektryczny, przeznaczony do zasilania dwoma rodzajami prądu elektrycznego: prądem stałym albo prądem przemiennym.

Konstrukcyjnie jest to szeregowy silnik prądu stałego przystosowany do pracy z napięciem przemiennym poprzez zastosowanie blach w elektromagnesach stojana w celu ograniczenia strat energii przy przemagnesowywaniu.

Silniki uniwersalne mogą osiągać duże prędkości obrotowe oraz duży moment rozruchowy.

Schemat połączeń uzwojeń silnika uniwersalnego z dwoma uzwojeniami wzbudzenia. Widoczne odczepy do zasilania prądem stałym oraz przemiennym.

Silnik uniwersalny zasilany prądem przemiennym osiąga tylko ok. 70–80% mocy w porównaniu do zasilania prądem stałym. W związku z tym silnik może być wyposażony w dodatkowy odczep na uzwojeniu wzbudzenia lub dwa uzwojenia wzbudzenia, przy czym uzwojenie dla prądu przemiennego ma mniejszą liczbę zwojów nawiniętych grubszym drutem.

Zmiana kierunku obrotów

Zmianę kierunku wirowania można osiągnąć przez zmianę polaryzacji uzwojenia wzbudzenia względem wirnika.

Rozbieganie

Silnik uniwersalny (jak każdy silnik szeregowy prądu stałego) może ulec uszkodzeniu w wyniku rozbiegania. Ma to miejsce gdy obciążenie wału jest zbyt małe. Silnik osiąga wtedy prędkości obrotowe przekraczające wartości znamionowe.

Zastosowanie

Wiertarka ze zdjętą obudową, z widocznym silnikiem uniwersalnym, gdzie: 4 – szczotki (wewnątrz szczotkotrzymaczy z tworzywa), 5 – komutator, 6 – elektromagnesy stojana wykonane z blach – po lewej i prawej stronie widoczne wystające uzwojenie wzbudzenia.

• artykuły gospodarstwa domowego (np. odkurzacz, mikser kuchenny)
• elektronarzędzia (np. wiertarka)