Sinoprotodiplatys
| Sinoprotodiplatys | |
| Nel, Aria, Garrouste et Waller, 2012 | |
| Okres istnienia: barrem–apt | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Sinoprotodiplatys |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Sinoprotodiplatys zhangi Nel, Aria, Garrouste & Waller, 2012 | |
Sinoprotodiplatys – wymarły rodzaj owadów z rzędu skorków, podrzędu Archidermaptera i rodziny Protodiplatyidae.
Rodzaj i gatunek typowy opisane zostały w 2012 roku przez André Nel, Cédrica Arię, Romaina Garrouste’a i Alaina Wallera[1][2]. Kolejny gatunek opisany został w 2016 roku przez Xinga Changyue, Shih Chungkuna i Ren Donga[3][2]. Oba gatunki opisano na podstawie pojedynczych skamieniałości znalezionych w formacji Yixian, w miejscowości Huangbanjigou, w chińskiej Liaoningu i pochodzących z przełomu barremu i aptu w dolnej kredzie[1][3].
Skorki te miały ciało długości od 10 do 13 mm mierząc bez przysadek[1][3]. Trójkątna w obrysie głowa była dłuższa niż szersza. Żuwaczki miały dwa zęby wierzchołkowe. Czułki o długości 6–7,5 mm budowało 18 członów. Owalnego kształtu przedplecze miało krawędzie przednią i tylną podobnej długości. Pozbawione żyłek pokrywy (tegminy) miały krawędzie przyszwowe proste lub łukowate. Tylna para skrzydeł miała żyłki i sięgała poza drugi segment odwłoka. Odnóża miały uda z listewkami zwieńczonymi silnymi kolcami oraz pięcioczłonowe stopy. Pokładełko miało 1–1,2 mm długości. Wieloczłonowe, nitkowate przysadki odwłokowe osiągały około 9–10 mm długości[1][3].
Do rodzaju należą 2 gatunki[2]:
- Sinoprotodiplatys ellipsoideuata Xing, Shih et Ren, 2016 – opisany na podstawie samca. Holotyp ma ciało długości 13 mm, czułki długości 6 mm oraz przysadki odwłokowe długości około 9 mm. Od następnego różni się przednią krawędzią przedplecza szerszą od tylnej krawędzi głowy, rozwiniętą tarczką, pokrywami sięgającymi do drugiego segmentu odwłoka oraz tylnymi skrzydłami sięgającymi do czwartego segmentu odwłoka[3].
- Sinoprotodiplatys zhangi Nel, Aria, Garrouste & Waller, 2012 – nazwany na cześć Zhanga Junfeng, opisany na podstawie samicy. Holotyp ma ciało długości 12,5 mm, czułki długości 7,5 mm oraz przysadki odwłokowe długości 10 mm[1]. Od poprzedniego różni się przednią krawędzią przedplecza węższą od tylnej krawędzi głowy, brakiem tarczki, pokrywami sięgającymi tylko do zatułowia oraz tylnymi skrzydłami sięgającymi do drugiego segmentu odwłoka[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e André Nel, Cédric Aria, Romain Garrouste, Alain Waller. Evolution and palaeosynecology of the Mesozoic earwigs (Insecta: Dermaptera). „Cretaceous Research”. 33, s. 189-195, 2012. Elsevier.
- ↑ a b c Heidi Hopkins, Michael D. Maehr, Fabian Haas, Lesley S. Deem: genus †Sinoprotodiplatys Nel, Aria, Garrouste & Waller, 2012. [w:] Dermaptera Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2019-01-10].
- ↑ a b c d e f Changyue Xing, Chungkun Shih, Zhao Yunyun, Ren Dong. New protodiplatyids (Insecta: Dermaptera) from the Lower Cretaceous Yixian Formation of northeastern China. „Cretaceous Research”. 64, 2016. DOI: 10.1016/j.cretres.2016.03.016.