Skalnica zwodnicza

Skalnica zwodnicza
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	Saxifraganae
Rząd	skalnicowce
Rodzina	skalnicowate
Rodzaj	skalnica
Gatunek	Saxifraga rosacea
Podgatunek	skalnica zwodnicza
	Nazwa systematyczna
	Saxifraga rosacea subsp. sponhemica (C.C.Gmel.) D.A.Webb; Feddes Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 68: 210 (1963)
Synonimy
	Saxifraga cespitosa var. glabrata Čelak.; Saxifraga cespitosa var. sponhemica (C.C.Gmel.) Regel; Saxifraga cespitosa subsp. sponhemica (C.C.Gmel.) Bonnier & Layens; Saxifraga cespitosa subsp. sternbergii (Willd.) Schübl. & G.Martens; Saxifraga condensata C.C.Gmel.; Saxifraga confusa Lej.; Saxifraga decipiens var. quinquefida Engl.; Saxifraga decipiens subsp. sternbergii (Willd.) Kerguélen; Saxifraga groenlandica var. quinquefida (Haw.) P.Fourn.; Saxifraga quinquefida Haw.; Saxifraga rosacea subsp. sternbergii (Willd.) Kerguélen & Lambinon; Saxifraga sponhemica C.C.Gmel.; Saxifraga sternbergii Willd.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Skalnica zwodnicza (Saxifraga rosacea subsp. sponhemica) – podgatunek roślin z rodziny skalnicowatych (Saxifragaceae).

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Występuje w środkowej Europie, na Wyspach Brytyjskich, Wyspach Owczych i Islandii. W Polsce znana z dwóch stanowisk, położonych w Sudetach Środkowych. Jedno z nich – historyczne – znajdowało się w Górach Bardzkich, między Bardem a Ostrą Górą. Współcześnie istniejące stanowisko znajduje się w Górach Stołowych, na Rogowej Kopie^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Wzniesiona, wysokości 10-15 cm.
Liście: Liście różyczkowe długości 8-25 mm, rombowo-klinowate, 3-5-łatkowe, łatki z ością. Liście łodygowe siedzące, mięsiste, owłosione, pokryte włoskami gruczołowatymi^[4].
Kwiaty: Białe, zebrane w 2-5-kwiatowy kwiatostan.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina. Rośnie na ścianach skalnych, na podłożu zasadowym. Kwitnie w maju i czerwcu. Takson charakterystyczny klasy Asplenietea rupestria^[5].

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Roślina bardzo rzadka. Informacje o stopniu zagrożenia na podstawie:

Polskiej czerwonej księgi roślin (2001) – takson w randze gatunku w kategorii zagrożony wyginięciem (EN)^[6]; 2014: krytycznie zagrożony (CR)^[7].
Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006) – gatunek wymierający, krytycznie zagrożony (kategoria zagrożenia E)^[8]; 2016: CR (krytycznie zagrożony)^[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ ^a ^b Saxifraga rosacea subsp. sponhemica (C.C.Gmel.) D.A.Webb, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25] .
↑ ^a ^b Gołąb Z. 2001. Skalnica zwodnicza. s. 186-189. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
↑ K. Zarzycki, R. Kaźmierczakowa: Polska Czerwona Księga Roślin. Kraków: IB PAN, 2001. ISBN 83-85444-85-8.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kazimierz Zarzycki. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[powo-3] Saxifraga rosacea subsp. sponhemica (C.C.Gmel.) D.A.Webb, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25] .

[CZK-4] Gołąb Z. 2001. Skalnica zwodnicza. s. 186-189. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.

[5] WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .

[6] K. Zarzycki, R. Kaźmierczakowa: Polska Czerwona Księga Roślin. Kraków: IB PAN, 2001. ISBN 83-85444-85-8.

[7] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[8] Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kazimierz Zarzycki. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[9] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]