Przejdź do zawartości

Skleryty skrzydłowe

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skleryty skrzydłowe. tg: tegulum, Humeral plate: płytka humeralna, First Axillary: pierwszy skleryt aksillarny, Second Axillary: drugi skleryt aksillarny, Third Axillary: trzeci skleryt aksillarny, Fourth Axillary: czwarty skleryt aksillarny, bf: bazalny fałd skrzydła, Proximal plate: przednia płytka medialna, Distal plate: tylna płytka medialna, ANP: przedni wyrostek notalny tergitu, PNP: tylny wyrostek notalny tergitu, axillary cord: costula tendinis, Vannus: pole analne, C: żyłka kostalna, Sc: żyłka subkostalna, R: żyłka radialna, M: żyłka medialna, Cu: żyłka kubitalna, PCu: żyłka postkubitalna, A: żyłki analne, JA: żyłki jugalne

Skleryty skrzydłowe[1], pteralia[1] (łac. pteralia) – zespół sklerytów w nasadowej części skrzydła owadów, odpowiedzialny za jego stawowe połączenie z tułowiem[1][2].

Wykształcenie sklerytów skrzydłowych umożliwia owadom bardziej złożone ruchy skrzydeł niż tylko „góra-dół”. Najsilniej są one rozwinięte w infragromadzie nowoskrzydłych, u których to umożliwiają one także składanie skrzydeł[1][2].

Do sklerytów tych należą[1][2]:

  • tegula – występujący u niektórych owadów łuskowaty wyrostek na przedniej krawędzi nasady skrzydła,
  • płytka humeralna – leży na przedniej krawędzi nasady skrzydła i połączona jest stawowo z żyłką kostalną. Zwykle jest mała, ale u ważek jest silnie powiększona,
  • skleryty aksillarne (aksillaria) – skleryty umieszczone w regionie aksillarnym skrzydła:
    • pierwszy skleryt aksillarny – wsparty na przednim notalnym wyrostku skrzydłowym tergitu i połączony stawowo z krawędzią tergitu i następnym z wymienionych sklerytów,
    • drugi skleryt aksillarny – wsparty na słupku pleuralnym oraz połączony ruchomo z pierwszym sklerytem aksillarnym i żyłką radialną,
    • trzeci skleryt aksillarny – połączony stawowo z drugim sklerytem aksillarnym i tylnym wyrostkiem notalnym tergitu lub następnym z wymienionych sklerytów,
    • czwarty skleryt aksillarny – jeśli występuje, połączony jest z trzecim sklerytem aksillarnym i tylnym wyrostkiem notalnym tergitu
  • płytka aksillarna – charakterystyczna dla ważek struktura, prawdopodobnie powstała ze zlania sklerytów aksillarnych
  • płytka medialna przednia – u nowoskrzydłych skleryt połączony z odsiebnym ramieniem trzeciego sklerytu aksillarnego
  • płytka medialna tylna – występuje u niektórych nowoskrzydłych, może być związana z nasadami żyłek medialnych i kubitalnych.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Ryszard Szadziewski, Przemysław Trojan: Nadgromada: owady s.l. – insecta s.l. (sześcionogi – Hexapoda). W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 61-64.
  2. a b c X: The Wings. W: R. E. Snodgrass: Principles of Insect Morphology. Cornell University Press, 1935.