Skowrończyk krótkopalcowy

	Skowrończyk krótkopalcowy
	Skowrończyk krótkopalcowy
	Calandrella brachydactyla
	(Leisler, 1814)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	skowronki
Rodzaj	Calandrella
Gatunek	skowrończyk krótkopalcowy
	Synonimy
	Alauda brachydactila Leisler, 1814;
	Podgatunki
	C. b. brachydactyla (Leisler, 1814); C. b. hungarica Horváth, 1956; C. b. rubiginosa Fromholz, 1913; C. b. hermonensis Tristram, 1865; C. b. woltersi Kumerloeve, 1969; C. b. artemisiana Banjkowski, 1913; C. b. longipennis (Eversmann, 1848); C. b. orientalis Sushkin, 1925;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym występuje przez cały rok przeloty zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jaja

Skowrończyk krótkopalcowy (Calandrella brachydactyla) – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae). Występuje od południowej Europy po środkową Azję oraz na północnym i północno-zachodnim wybrzeżu Afryki. Zimuje w Afryce, środkowej Azji oraz od Półwyspu Arabskiego po północno-zachodnie Indie. Do Polski zalatuje sporadycznie^[4]. Stwierdzony 18 razy, ostatnio w czerwcu 2020 w Helu^[5].

Podgatunki i występowanie[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniono kilka podgatunków C. brachydactyla^[2]^[6]:

C. brachydactyla brachydactyla – południowa Europa i śródziemnomorskie wyspy, prawdopodobnie północno-zachodnia Afryka.
C. brachydactyla hungarica – Węgry i północna Serbia.
C. brachydactyla rubiginosa – północna Afryka.
C. brachydactyla hermonensis – południowa Turcja i Syria do północno-wschodniego Egiptu.
C. brachydactyla woltersi – południowa Turcja i północno-zachodnia Syria.
C. brachydactyla artemisiana – środkowa Turcja i Kaukaz Południowy do północno-zachodniego Iranu.
C. brachydactyla longipennis – Ukraina i południowa Rosja do południowo-środkowej Syberii i południowej Mongolii.
C. brachydactyla orientalis – środkowa Syberia, północna Mongolia i północne Chiny.

Takson C. brachydactyla dukhunensis, uznawany dawniej za podgatunek skowrończyka krótkopalcowego, został wyodrębniony w osobny gatunek o nazwie skowrończyk smugowany (Calandrella dukhunensis)^[2]^[7].

Wymiary średnie[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała: 14–15 cm^[2]
Masa: 16–24 g (C. b. rubiginosa), 19–25 g (C. b. longipennis)^[2]

Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje skowrończyka krótkopalcowego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)^[3]. Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[8].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

ptaki Polski

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Calandrella brachydactyla, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e de Juana, E., Suárez, F. & Kirwan, G.M.: Greater Short-toed Lark (Calandrella brachydactyla). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-07)].
↑ ^a ^b Calandrella brachydactyla, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.
↑ Obserwacje – skowrończyk krótkopalcowy. W: Clanga.com [on-line]. [dostęp 2021-02-18].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Nicators, reedling, larks (ang.). IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-07].
↑ P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Alaudidae Vigors, 1825 - skowronki - Larks (wersja: 2020-01-24). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-07].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183)

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Paul Sterry, Andrew Cleave, Andy Clements, Peter Goodfellow, Ptaki Europy, Warszawa: Świat Książki, 2007, ISBN 83-7311-826-8.
Mały słownik zoologiczny. Ptaki. Busse Przemysław (red.). T. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0563-0.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia, nagrania audio i krótkie filmy (ang.). W: eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology.

[itis-1] Calandrella brachydactyla, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[hbwa-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e de Juana, E., Suárez, F. & Kirwan, G.M.: Greater Short-toed Lark (Calandrella brachydactyla). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-07)].

[iucn-3] Calandrella brachydactyla, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[kf2017-4] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.

[5] Obserwacje – skowrończyk krótkopalcowy. W: Clanga.com [on-line]. [dostęp 2021-02-18].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Nicators, reedling, larks (ang.). IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-07].

[Mielczarek&Kuziemko-7] P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Alaudidae Vigors, 1825 - skowronki - Larks (wersja: 2020-01-24). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-07].

[8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]