Przejdź do zawartości

Skrajnik

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Skrajnik - urządzenie znajdujące się na torze ładunkowym służące do sprawdzania wyruszającego na szlak taboru, tak aby jego elementy nie wystawały poza skrajnię kolejową[1][2].

Budowa

[edytuj | edytuj kod]
Skrajnik z łańcuchami na belce górnej
Skrajnik ze skrzydłami odwzorowującymi geometrię skrajni

Skrajniki budowane są w taki sposób aby odzwierciedlały skrajnię taboru, której sprawdzane wagony z ładunkiem nie mogą przekraczać. Stanowi on bramę stalową. Do górnej belki podwieszane są ciężarki na łańcuchach, a do słupów na zawiasach skrzydła[3]. Alternatywną budowę skrajników stanowiła prostokątna rama z szyn kolejowych, które nitowano lub skręcano na śruby. Na ramie skrajników montowano skrzydła z różnymi wymiarami skrajni[2]. Ze względu na różne skrajnię taboru może zachodzić potrzeba montowania na stacjach różnych skrajników odpowiadającym poszczególnym skrajnią[3].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie §108 pkt. 5 w skrajnik należy wyposażyć punkty ładowania, na których dokonuje się przeładunków znacznej ilości ładunków całowagonowych. Bramę skrajnika należy montować na torze ładunkowym lub wagowym. W odległości 15 metrów przed i za skrajnikiem tor w planie usytuowany powinien być na prostej[4].

Ciekawostki

[edytuj | edytuj kod]

W Chociulach znajdował się skrajnik z 1873 roku. Po wpisaniu do wojewódzkiej ewidencji zabytków został przeniesiony do Zielonej Góry i zamontowany w skansenie Kolei Szprotawskiej[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. skrajnik, [w:] Słownik języka polskiego [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-08-01].
  2. a b Wierzchucin - Skrajnik kolejowy - zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2024-07-31].
  3. a b Edmund Chwaściński: Kolejowa służba drogowa. T. drugi. Warszawa: Wydawnictwa Techniczne Ministerstwa Komunikacji, 1939, s. 301-302. [dostęp 2024-08-03]. (pol.).
  4. Dz.U. z 1998 r. nr 151, poz. 987
  5. Mamy kolejny zabytek. To skrajnik kolejowy uratowany przez społeczników. zielonagora.wyborcza.pl, 2020-07-30. [dostęp 2024-08-01].