Mateusz Czak: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 12:55, 24 lip 2013

Matusz Czak (pomiędzy 1260-65 - 18 marca 1321) (węg. Csák Máté, słow. Matúš Čák) - węgierski możnowładca^[1] suwerennie władający zachodnią częścią dzisiejszej Słowacji. Określany jako Pan Wagu i Tatr.

Syn węgierskiego palatyna Piotra Czaka z rodu Csák. W 1291 roku wziął udział w kampanii wojennej króla Węgier Andrzeja III Arpada przeciwko Austrii^[2]. W 1292 roku stłumił antykrólewski bunt, który wzniecił Miklós Kőszegi, za co otrzymał od króla Andrzeja przywileje. W 1296 roku objął we władanie zamek w Trenczynie, który stał się jego siedzibą^[3]. W tym samym roku król wyznaczył go na palatyna, ale wkrótce doszło do konfliktu Matusza z królem Andrzejem, który jednak nie potrafił go sobie podporządkować, aż do swojej śmierci w 1301 roku. Po jego śmierci Matusz poparł w walce o tron węgierski Wacława III Luksemburskiego przeciwko Karolowi Robertowi Andegaweńskiemu, dzięki czemu Wacław został w obecności Matusza koronowany na króla jako Wacław V. W zamian za pomoc Matusz otrzymał liczne przywileje od króla Wacława.

Szczyt potęgi Matusza Czaka miał miejsce około 1311 roku, gdy władał 14 węgierskimi powiatami, a on i jego stronnicy mieli pod kontrolą 50 zamków. W 1312 roku sprzymierzył się z Amadejem Abą przeciwko królowi Karolowi Robertowi, w wyniku czego poniósł klęskę w bitwie pod Rozgoniem. W przeciwieństwie do domeny Amadea Aby, Karol Robert nie potrafił opanować całości jego ziem. Król w 1313 r. zdobył Trnawę i zamek w Hollókő, a w 1317 roku Komárom i Wyszehrad, w wyniku czego Matusz obiecał podporządkować się władcy. Jednak w 1318 roku Matusz ponownie zaatakował króla, co doprowadziło do kolejnej wojny, która toczyła się aż do śmierci Matusza w 1321 roku na zamku w Trenczynie^[4].

↑ Peter A. Toma; Dušan Kováč (2001). Slovakia: from Samo to Dzurinda. Hoover Institution Press. p. 72. ISBN 978-0-8179-9951-3. "...The greatest magnates were Matus Cak (Matthew Cak) of Trencin and the Amadeis of the Aba...The Caks, of Magyar origin, had begun their rise during the rules of Stephen V and Ladislas IV..."
↑ Markó, László. A magyar állam főméltóságai Szent Istvántól napjainkig
↑ Kristó, Gyula. Csák Máté.
↑ Kristó, Gyula. Csák Máté. Budapeszt: Thought (1986)

[1] Peter A. Toma; Dušan Kováč (2001). Slovakia: from Samo to Dzurinda. Hoover Institution Press. p. 72. ISBN 978-0-8179-9951-3. "...The greatest magnates were Matus Cak (Matthew Cak) of Trencin and the Amadeis of the Aba...The Caks, of Magyar origin, had begun their rise during the rules of Stephen V and Ladislas IV..."

[2] Markó, László. A magyar állam főméltóságai Szent Istvántól napjainkig

[3] Kristó, Gyula. Csák Máté.

[4] Kristó, Gyula. Csák Máté. Budapeszt: Thought (1986)

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 4: / Linia 4: @@
 '''Matusz Czak''' (pomiędzy 1260-65 - 18 marca 1321) ([[język węgierski|węg.]] Csák Máté, [[język słowacki|słow.]] Matúš Čák) - węgierski możnowładca<ref>Peter A. Toma; Dušan Kováč (2001). Slovakia: from Samo to Dzurinda. Hoover Institution Press. p. 72. ISBN 978-0-8179-9951-3. "...The greatest magnates were Matus Cak (Matthew Cak) of Trencin and the Amadeis of the Aba...The Caks, of Magyar origin, had begun their rise during the rules of Stephen V and Ladislas IV..."</ref> suwerennie władający zachodnią częścią dzisiejszej [[Słowacja|Słowacji]]. Określany jako ''Pan Wagu i Tatr''.
-Syn węgierskiego [[Palatyn (tytuł)|palatyna]] Piotra Czaka z rodu Csák. W 1291 roku wziął udział w kampanii wojennej króla Węgier [[Andrzej III|Andrzeja III Arpada]] przeciwko Austrii<ref>Markó, László. A magyar állam főméltóságai Szent Istvántól napjainkig</ref>. W 1292 roku stłumił antykrólewski bunt, który wzniecił [[Miklós Kőszegi]]. W 1296 roku objął we władanie [[zamek w Trenczynie]], który stał się jego siedzibą<ref>Kristó, Gyula. Csák Máté.</ref>. W tym samym roku król wyznaczył go na palatyna, ale wkrótce ich relacje się popsuły.
+Syn węgierskiego [[Palatyn (tytuł)|palatyna]] Piotra Czaka z rodu Csák. W 1291 roku wziął udział w kampanii wojennej króla Węgier [[Andrzej III|Andrzeja III Arpada]] przeciwko Austrii<ref>Markó, László. A magyar állam főméltóságai Szent Istvántól napjainkig</ref>. W 1292 roku stłumił antykrólewski bunt, który wzniecił [[Miklós Kőszegi]], za co otrzymał od króla Andrzeja przywileje. W 1296 roku objął we władanie [[zamek w Trenczynie]], który stał się jego siedzibą<ref>Kristó, Gyula. Csák Máté.</ref>. W tym samym roku król wyznaczył go na palatyna, ale wkrótce doszło do konfliktu Matusza z królem Andrzejem, który jednak nie potrafił go sobie podporządkować, aż do swojej śmierci w 1301 roku. Po jego śmierci Matusz poparł w walce o tron węgierski Wacława III Luksemburskiego przeciwko Karolowi Robertowi Andegaweńskiemu, dzięki czemu Wacław został w obecności Matusza koronowany na króla jako Wacław V. W zamian za pomoc Matusz otrzymał liczne przywileje od króla Wacława.
-Szczyt potęgi Matusza Czaka miał miejsce około 1311 roku, gdy władał 14 węgierskimi powiatami, a on i jego stronnicy mieli pod kontrolą 50 zamków. W 1312 roku sprzymierzył się z [[Amadej Aba|Amadejem Abą]] przeciwko królowi [[Karol Robert|Karolowi Robertowi]], w wyniku czego poniósł klęskę w bitwie pod Rozgoniem. W przeciwieństwie do domeny Amadea Aby, Karol Robert nie potrafił opanować całości jego ziem. Król w 1313 r. zdobył [[Trnawa|Trnawę]] i zamek w [[Hollókő]], a w 1317 roku [[Komárom]] i [[Wyszehrad]], w wyniku czego Matusz obiecał podporządkować się władcy. Jednak w 1318 roku Matusz ponownie zaatakował króla, co doprowadziło do kolejnej wojny, która toczyła się aż do śmierci Matusza w 1321 roku na zamku w Trenczynie<ref>Kristó, Gyula. Csák Máté.</ref>.
+Szczyt potęgi Matusza Czaka miał miejsce około 1311 roku, gdy władał 14 węgierskimi powiatami, a on i jego stronnicy mieli pod kontrolą 50 zamków. W 1312 roku sprzymierzył się z [[Amadej Aba|Amadejem Abą]] przeciwko królowi [[Karol Robert|Karolowi Robertowi]], w wyniku czego poniósł klęskę w bitwie pod Rozgoniem. W przeciwieństwie do domeny Amadea Aby, Karol Robert nie potrafił opanować całości jego ziem. Król w 1313 r. zdobył [[Trnawa|Trnawę]] i zamek w [[Hollókő]], a w 1317 roku [[Komárom]] i [[Wyszehrad]], w wyniku czego Matusz obiecał podporządkować się władcy. Jednak w 1318 roku Matusz ponownie zaatakował króla, co doprowadziło do kolejnej wojny, która toczyła się aż do śmierci Matusza w 1321 roku na zamku w Trenczynie<ref>Kristó, Gyula. Csák Máté. Budapeszt: Thought (1986)</ref>.
 {{Przypisy}}