48°22′39″N 17°35′18″E/48,377500 17,588333Trnawa
| |||||
| |||||
| |||||
| Państwo |  Słowacja
| ||||
| Kraj | trnawski | ||||
| Powiat | Trnawa | ||||
| Burmistrz | Peter Bročka[1] | ||||
| Powierzchnia | 71,54[2] km² | ||||
| Wysokość | 146 m n.p.m. | ||||
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności • gęstość |
65 033[3] 909,0 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy | 0 33 | ||||
| Kod pocztowy | 917 01 | ||||
| Tablice rejestracyjne | TT | ||||
Położenie na mapie kraju trnawskiego  | |||||
Położenie na mapie Słowacji  | |||||
| 48°22′39″N 17°35′18″E/48,377500 17,588333
| |||||
| Strona internetowa | |||||
.svg)
Trnawa (słow. Trnava, węg. Nagyszombat, niem. Tyrnau) – miasto w zachodniej Słowacji, stolica kraju trnawskiego, siedziba powiatu Trnawa. Leży 45 km na wschód od Bratysławy. Pod koniec 2019 roku, z liczbą mieszkańców przekraczającą 65 tys., Trnawa zajmowała siódme miejsce wśród najludniejszych słowackich miast[3]. W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, samochodowy, szklarski, cukierniczy, młynarski, mięsny, cukrowniczy, drzewny oraz poligraficzny[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy wzmiankowana w 1211 roku jako Sumbot[5]. Leżała wówczas w granicach Węgier. W 1238 miejscowość otrzymała od króla Węgier Beli IV prawa miasta królewskiego, jako pierwsze miasto na terenie współczesnej Słowacji[5]. W latach 1327 i 1360 miejsce spotkań królów Węgier oraz Czech[5]. W Trnawie w nocy z 10 na 11 września 1382 r. zmarł Ludwik Węgierski, król Węgier i Polski. W 1430 stoczona została bitwa pod Trnawą pomiędzy czeskimi husytami a połączonymi siłami cesarsko-węgiersko-serbskimi.
W latach 1543–1820 (początkowo w związku z okupacją turecką Ostrzyhomia) Trnawa była siedzibą prymasów Węgier. Po powstaniu Czechosłowacji została w 1922 roku utworzona administratura apostolska, którą w 1977 papież Paweł VI przekształcił w archidiecezję.
W 1635 utworzono tu uniwersytet[5], przeniesiony w 1777 do Budy.
W 1891 roku według planów wiedeńskiego architekta Jakoba Gartnera wbudowany został budynek dzisiejszego Centrum Sztuki Współczesnej[6].
W 1918 miasto zostało utracone przez Węgry na rzecz nowo powstałej Czechosłowacji.
Produkcja samochodów[edytuj | edytuj kod]
W latach 1973–1999 produkowano tu w fabryce TAZ samochód dostawczy Škoda 1203, który od 1993 roku nazywał się TAZ 1500. W roku 2006 PSA (Peugeot i Citroën) otworzyło fabrykę samochodów osobowych i są tam m.in. produkowane Peugeot 207 i Citroën C3 Picasso.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Ratusz;
- Wieża miejska, renesansowo-barokowa dominanta miasta;
- Mury miejskie, z XIII–XVI w.;
- Bazylika św. Mikołaja(słow.), gotycka, pełniła funkcję katedry węgierskich prymasów;
- Katedra św Jana Chrzciciela, barokowa, zbudowana w 1637 jako kościół uniwersytecki;
- Kościół św. Heleny, gotycki;
- Kościół Najświętszej Trójcy, barokowy;
- Kościół św. Jakuba Apostoła Starszego, franciszkański;
- Kościół św. Anny, barokowy;
- Kościół św. Józefa, pierwotnie kalwiński, renesansowo-barokowy;
- Kościół Wniebowzięcia Marii Panny i klasztor klarysek, obecnie siedziba Muzeum Zachodniosłowackiego;
- Kościół ewangelicki;
- Synagoga;
- Pałac arcybiskupi, z XVI–XVIII w.;
- Dawne seminarium arcybiskupa Oláha, z XVI w.;
- Adalbertínum - seminarium św. Wojciecha z pierwszej połowy XVII w.;
- Rubrorum - seminarium generalne z połowy XVII w.;
- Marianum - seminarium mariańskie z końca XVII w.;
- Konwikt szlachecki, z połowy XVIII w.;
- Teatr Jána Palárika;
- „Pałac” Kopplów z pocz. XX w., obecnie galeria sztuki
- „Dom Muzyki”, barokowy, obecnie pełni funkcje muzealne;
- Kolumna Trójcy Przenajświętszej, barokowa;
- Kolumna morowa św. Józefa, z 1731 r.
Bazylika św. Mikołaja
Kościół Najświętszej Trójcy
Ratusz
.jpg)
Sport[edytuj | edytuj kod]
- Spartak Trnawa – klub piłkarski
- HK Trnava – klub hokejowy
- Trnava Bulldogs – klub futbolu amerykańskiego
Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí (słow.). Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-06].
- ↑ Registre obnovenej evidencie pozemkov (słow.). Úrad geodézie, kartografie a katastra SR, 2017-08-10. [dostęp 2017-10-06].
- ↑ a b Slovakia: Regions and Major Cities - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information, citypopulation.de [dostęp 2020-12-25].
- ↑ Trnawa, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-08-24].
- ↑ a b c d Trnava - História (słow.). W: E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-10-06].
- ↑ Trnawa.
