Bitwa pod Hodowem: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Okoliczności: błędna deklinacja |
Wycofano ostatnie 2 zmiany treści (wprowadzone przez 188.99.87.59) i przywrócono wersję 49499163 autorstwa RoclorD |
||
Linia 24: | Linia 24: | ||
== Okoliczności == |
== Okoliczności == |
||
W czerwcu 1694 roku nastąpił najazd [[Tatarzy krymscy|Tatarów]] na ziemie polskie przeprowadzony w celu pozyskania [[jasyr]]u. Do ich odparcia skierowano 2 zgrupowania jazdy – pierwsze z [[Okopy Świętej Trójcy|Okopów Świętej Trójcy]] pod dowództwem [[Konstanty Zahorowski|Konstantego Zahorowskiego]] i drugie z [[Szaniec Panny Marii|Szańca Panny Marii]] pod dowództwem [[Mikołaj Tyszkowski|Mikołaja Tyszkowskiego]]. Były to zgrupowania 100 [[Husaria| |
W czerwcu 1694 roku nastąpił najazd [[Tatarzy krymscy|Tatarów]] na ziemie polskie przeprowadzony w celu pozyskania [[jasyr]]u. Do ich odparcia skierowano 2 zgrupowania jazdy – pierwsze z [[Okopy Świętej Trójcy|Okopów Świętej Trójcy]] pod dowództwem [[Konstanty Zahorowski|Konstantego Zahorowskiego]] i drugie z [[Szaniec Panny Marii|Szańca Panny Marii]] pod dowództwem [[Mikołaj Tyszkowski|Mikołaja Tyszkowskiego]]. Były to zgrupowania 100 [[Husaria|husarzy]] i 300 [[Pancerni (I Rzeczpospolita)|pancernych]]. |
||
== Bitwa == |
== Bitwa == |
Wersja z 14:39, 12 cze 2017
Wojna polsko-turecka 1683–1699 | |||
Czas |
{{{czas}}} | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Terytorium | |||
Wynik |
wygrana sił polskich | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
| |||
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} |
Bitwa pod Hodowem – bitwa pomiędzy wojskami polskimi a tatarskimi pod Hodowem w 1694 roku w trakcie wojny polsko-tureckiej (1683-1699) rozpoczętej odsieczą wiedeńską Jana Sobieskiego. Z powodu olbrzymiej dysproporcji sił bitwa ta bywa nazywana polskimi Termopilami[3][2], podobnie jak obrona Wizny.
Okoliczności
W czerwcu 1694 roku nastąpił najazd Tatarów na ziemie polskie przeprowadzony w celu pozyskania jasyru. Do ich odparcia skierowano 2 zgrupowania jazdy – pierwsze z Okopów Świętej Trójcy pod dowództwem Konstantego Zahorowskiego i drugie z Szańca Panny Marii pod dowództwem Mikołaja Tyszkowskiego. Były to zgrupowania 100 husarzy i 300 pancernych.
Bitwa
Do pierwszego starcia doszło na polach pod wsią Hodów, gdzie polska jazda zaatakowała tatarską straż przednią liczącą około 500-600 koni. Polacy pojmali dwóch mirzów. Po tym starciu Polacy zorientowawszy się, że główne siły przeciwnika dopiero nadejdą i że nie mają szans w starciu wobec przygniatającej przewagi liczebnej Tatarów, wycofali się do wsi Hodów. Tam pancerni i husaria zeszli z koni i wykorzystali do obrony tabory, kobyliny, płoty, stoły, beczki itp. Ataki Tatarów, pieszo i z pomocą broni palnej, przez pięć do sześciu godzin odpierało ok. 300 pancernych i 100 husarzy. Kiedy skończyła się amunicja, obrońcy strzelali tatarskimi strzałami wkładanymi do luf zamiast kul[4]. Tatarów było według różnych szacunków od 25 do 70 tysięcy, jednak król Jan III Sobieski podawał w rozmowie z Mikołajem Złotnickim liczbę 40 000, co dawałoby stosunek sił 100:1[5].
Nie mogąc pokonać obrońców, Tatarzy wysłali Lipków, czyli polskich Tatarów, z żądaniem kapitulacji. Polacy odmówili, wobec czego ze względu na znaczne straty Tatarzy wycofali się do okupowanego ówcześnie przez nich Kamieńca Podolskiego. Dzięki skutecznej obronie powstrzymany został dalszy najazd tatarski.
W bitwie większość obrońców odniosła rany, a zabitych było kilkudziesięciu, w tym kilkunastu towarzyszy chorągiewnych[6]. Dowodzący jedną z rot husarskich Konstanty Zahorowski zmarł z powodu odniesionych ran trzy dni po bitwie. Do tatarskiej niewoli dostał się Mikołaj Tyszkowski, który został z niej potem wykupiony.
Skład wojsk Rzeczypospolitej[1]
- królewska rota husarska Jana III Sobieskiego pod cześnikiem koronnym Mikołajem Złotnickim, który był jednak nieobecny w czasie bitwy i zastępował go poległy w bitwie Gulcher (Mikołaj Guttyter Dobrodziejski) – 48 ludzi
- królewska rota husarska marszałka nadwornego Józefa Lubomirskiego – około 50 ludzi
- 5 rot pancernych – około 300 ludzi
Upamiętnienie
Już 4 dni po bitwie król Jan III Sobieski przekazał na lekarstwa dla husarzy i pancernych 1000 zł, a hetman Stanisław Jan Jabłonowski przekazał 400 zł na cyrulika Mikołaja na leczenie rannych w szpitalu w Złoczowie. 27 czerwca król przyjął żołnierzy we Lwowie i obdarował ich pieniędzmi i końmi. W 1695 roku król kazał postawić im pomnik, który przetrwał do naszych czasów.
Latem 2014 roku przeprowadzono jego renowację, którą wykonał prof. Janusz Smaza z warszawskiej ASP, a następnie 25 października tego samego roku dokonano uroczystego odsłonięcia podczas obchodów 320. rocznicy bitwy przy udziale władz obwodu tarnopolskiego i rejonu zborowskiego[7].
- ↑ a b J. Wimmer, Materiały do zagadnienia organizacji i liczebności armii koronnej w latach 1690–1696, w: „Studia i Materiały do Dziejów Wojskowości” 1963, tom IX/1, s. 237–275.
- ↑ a b M. Nagielski Hodów 1694-2014. Ostatnie zwycięstwo husarii w dawnym stylu (Kwartalnik „Bellona” 1/2015).
- ↑ D. Siuta, Polskie Termopile 1694. Bitwa pod Hodowem
- ↑ R. Sikora, Niezwykłe bitwy i szarże husarii, Warszawa 2011.
- ↑ K. Sarnecki, Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego, tom 1, opr. J. Woliński, Wrocław 2004.
- ↑ Mała Encyklopedia Wojskowa, p.r. J. Bordziłowskiego, tom 1, Warszawa 1967.
- ↑ Relacja z obchodów 320. rocznicy bitwy pod Hodowem i uroczystości odsłonięcia odnowionego pomnika bitwy, Ambasada RP w Kijowie, 25.10.2014.
Bibliografia
- J. Wimmer, Materiały do zagadnienia organizacji i liczebności armii koronnej w latach 1690–1696, w: „Studia i Materiały do Dziejów Wojskowości” 1963, tom IX/1, s. 237–275
- D. Siuta, Polskie Termopile 1694. Bitwa pod Hodowem
- R. Sikora, Hodów 1694, Kresy.pl
- M. Nagielski Hodów 1694-2014. Ostatnie zwycięstwo husarii w dawnym stylu (Kwartalnik „Bellona” 1/2015)
- Biblioteka Czartoryskich, rękopis nr 184, s. 244