Skarpa (architektura): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m brakujące słowo (było w starszych wersjach, teraz nie ma i reszta traci sens |
usunięcie szablonu {{bibliografia}} |
||
Linia 14: | Linia 14: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
{{Bibliografia|1= |
|||
* {{cytuj książkę |nazwisko = Szolginia| imię = Witold| tytuł = Architektura| wydawca = Sigma NOT| miejsce = Warszawa| data = | rok = 1992| strony = 131-132| isbn = 83-85001-89-1}} |
* {{cytuj książkę |nazwisko = Szolginia| imię = Witold| tytuł = Architektura| wydawca = Sigma NOT| miejsce = Warszawa| data = | rok = 1992| strony = 131-132| isbn = 83-85001-89-1}} |
||
}} |
|||
[[Kategoria:Elementy budowlane]] |
[[Kategoria:Elementy budowlane]] |
Wersja z 21:26, 29 kwi 2012
Skarpa, szkarpa, przypora – pionowy element konstrukcyjny budowli, mur odchodzący prostopadle na zewnątrz od ściany wysokiego budynku w postaci filara. Zadaniem przypory jest wzmocnienie ściany oraz przenoszenie ciężaru sklepienia (lub sklepień) budowli na podłoże (grunt, fundament).
Oglądany z boku, rozszerza się ku dołowi schodkowo lub pochyło. Podtrzymuje ścianę i równoważy siły rozporowe od znajdujących się w środku łęku lub sklepienia. Umożliwia stosowanie dużych, wysokich okien, zajmujących dużą powierzchnię ścian, które przez to traciły swoją funkcję nośną. Stosowany także w budowlach technicznych jak ściany fortyfikacji, kanałów itp.
Szczególnie rozwiniętą postać skarpa przybierała w romańskiej i gotyckiej architekturze kościelnej. Romańskie skarpy były wydatne, masywne, odchodząc dość daleko od podpieranych ścian, natomiast w gotyku skarpy przybrały bardzo charakterystyczne dla tego okresu formy uskokowych ażurowych podpór jeszcze dalej odchodzących od ścian nośnych, tworząc system przyporowy w postaci wielu stopni łęków i filarów przyporowych.
Przyporą nazywane jest także rusztowanie podpierające wychyloną od pionu ścianę i zapobiegające jej zawaleniu.
Zobacz też
Bibliografia
- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 131-132. ISBN 83-85001-89-1.