Walter Genewein: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
+ foto portetowe Geneweina |
drobne techniczne |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
|imię i nazwisko org = |
|imię i nazwisko org = |
||
|pseudonim = |
|pseudonim = |
||
|grafika = |
|grafika = Walter Genewein.jpg |
||
|opis grafiki = Walter Genewein, Łódź - Gettoverwaltung, Ghetto Litzmannstadt, (1942 r.?) |
|||
|opis grafiki = |
|||
|podpis = |
|podpis = |
||
|data urodzenia = 4 maja 1901 |
|data urodzenia = 4 maja 1901 |
||
Wersja z 15:07, 21 wrz 2012
| {{{alt grafiki}}} Walter Genewein, Łódź - Gettoverwaltung, Ghetto Litzmannstadt, (1942 r.?) | |
| Data i miejsce urodzenia |
4 maja 1901 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1974 |
| Przyczyna śmierci |
naturalna |
| Miejsce zamieszkania |
w okresie VI 1940 - I 1945 w Litzmannstadt (Łódż) |
| Narodowość |
Austriak |
Walther (Walter) Genewein (ur. 1901[1] w Salzburgu, zm. 1974 tamże[2]) – Austriak, handlowiec. Od około 1938 członek NSDAP. Kierownik Wydziału Finansowego niemieckiej administracji (Gettoverwaltung) łódzkiego getta. Fotoamator, autor unikalnego zestawu kolorowych przeźroczy wykonanych na terenie Litzmanstadt-Getto.
Biografia
Do okupowanej przez Niemców Łodzi (Litzmannstadt) przyjechał w czerwcu 1940 r., gdzie podjął pracę w niemieckim zarządzie łódzkiego getta (Gettoverwaltung), jako kierownik Wydziału Finansowego, z zadaniem organizacji pionu finansowego a następnie nadzoru nad nim. W związku z tym był bliskim współpracownikiem kierownika tego Zarządu – Hansa Biebowa. Przez ręce Geneweina przechodziły między innymi kosztowności zrabowane mieszkańcom getta. Za sumienną i rzetelną pracę na rzecz III Rzeszy kilkukrotnie nagradzany[3].
Po wojnie, w roku 1947, Walther Genewein był oskarżany o wzbogacenie się na na Żydach. Tłumaczył, że posiadane kosztowności nabył w czasie swojego pobytu w Łodzi po okazyjnych cenach[4]. Zmarł w 1974 roku w Salzburgu jako szanowany obywatel[2].
Fotoamator
Prywatnie Walter Genewein amatorsko zajmował się fotografią czarno-białą. Od końca lat 30. XX w. zaczął eksperymentować w korzystaniu z kolorowych materiałów odwracalnych, tzw. pozytywów (przeźroczy-slajdów) niemieckiej firmy "Agfa, które niedługo wcześniej ta firma wypuściła na rynek. Szczyt tych eksperymentów przypada na okres jego pracy w niemieckiej administracji łódzkiego getta. W archiwum "Agfy" zachowała się jego korespondencja w sprawach doradztwa technicznego[5].
Na polecenie lub prośbę Hansa Biebowa, w ramach swoich zainteresowań, wykonał m.in. kilkaset kolorowych przeźroczy na terenie łódzkiego getta, dokumentując jego wygląd oraz produkcję. Wykonał też co najmniej kilkanaście zdjęć Biebobowi, np. z urodzin w 1942 lub 1943.
Zestaw ten został wiele lat po jego śmierci wystawiony do sprzedaży przez spadkobierców w jednym z wiedeńskich antykwariatów, w r. 1987. Tu odnaleźli je, zakupili a następnie zidentyfikowali jako "łódzkie, pracownicy Jüdisches Muzeum we Frankfurcie n. Menem[6]. Tam też pozostają w jego zbiorach[7][4]. Znajduje się też kilkadziesiąt zdjęć z jego wyjazdu (wycieczki ?) do okupowanej Warszawy w Generalnym Gubernatorstwie oraz kilkadziesiąt zdjęć wykonanych na ulicach okupowanej Łodzi.
Kilkaset barwnych "gettowskich" przeźroczy jest unikatem na skalę światową, ponieważ prace Geneweina są jedynymi kolorowymi zdjęciami z łódzkiego getta, prezentującymi wyidealizowany obraz getta. Stały się one w r. 1988 kanwą filmu dokumentalnego Dariusza Jabłońskiego p.t. „Fotoamator”. Reżyser zderzył te zdjęcia z przejmującym komentarzem Arnolda Mostowicza, lekarza, więźnia łódzkiego getta.
Odnalezienie wiedeńskiego zestawu slajdów umożliwiło identyfikację jego jako autora zestawu 200 przeźroczy wykonanych w latach 1941-1943 na ulicach okupowanej Łodzi (Litzmannstadt'u); prawdopodobnie na prośbę lub zlecenie ówczesnego dyrektora łódzkich tramwajów (miejskich; "Litzmannstädter Elektrische Strassenbahn") - dr Bodo Scheidt'a, na których m.in. udokumentował ruch tramwajowy w rejonie obecnego pl. W.S. Reymonta (podówczas Friesenplatz) oraz otwarcie nowej krańcówki tramwajowej linii podmiejskich w kierunku Rzgowa i Pabianic na pobliskim Südplatz (obecnie pl. Niepodległości; 19 VI 1943)[8].
Na bazie wybranych z tego zestawu przeźroczy w 1992 r., w łódzkim ośrodku telewizyjnym został zrealizowany przez Jadwigę Wileńską (reż.) i Wojciecha Źródlaka (scen.) krótki film dokumentalny p.t. "Przystanek, 1 czerwca 1943"[9].
- ↑ Cold gaze of a Nazi camera. The Telegraph. [dostęp 2011-11-17]. (ang.).
- ↑ a b Rafał Jakubowicz: Kolory. Albo: gdzie szukać prawdy?. [dostęp 2011-11-17].
- ↑ Unser einzieger..., ss. 53-58.
- ↑ a b Fotoamator. Culture.pl. [dostęp 2011-11-17].
- ↑ Unser einzieger..., s. 55-61.
- ↑ Unser einziger..., ss. 59-621; rozdz. pt. "Spuren" - Poszukiwania.
- ↑ Die Farbdias der deutschen Gettoverwaltung in Lodz. Jüdisches Museum Frankfurt am Main. [dostęp 2011-11-17]. (niem.).
- ↑ Wojciech Źródlak, Łódzkie tramwaje, 1898-1998. Łódź 1998, ss. ...... .
- ↑ Dostępny w archiwum łódzkiego ośrodka telewizyjnego.
Bibliografia
- "Unser einziger Weg ist Arbeit. Das Getto in Łódź, 1940 - 1944. Redaktion: Hanno Loewy und Gerhard Schoenberner. Erhard Löcker Verlag/Jüdisches Museum [Frankfurt am Main], Wien 1990 (publikacja, wraz z obszernym tłem i opisem, odnalezionych slajdów W. Geneweina).