Jan XIV Kalekas: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
nowy artykuł |
m r2.7.1) (Robot dodał fr:Jean XIV Kalékas |
||
| Linia 66: | Linia 66: | ||
[[el:Ιωάννης ΙΔ΄ Καλέκας]] |
[[el:Ιωάννης ΙΔ΄ Καλέκας]] |
||
[[en:Patriarch John XIV of Constantinople]] |
[[en:Patriarch John XIV of Constantinople]] |
||
[[fr:Jean XIV Kalékas]] |
|||
[[ka:იოანე XIV (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი)]] |
[[ka:იოანე XIV (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი)]] |
||
[[pt:João XIV de Constantinopla]] |
[[pt:João XIV de Constantinopla]] |
||
Wersja z 17:14, 11 paź 2012
| Data i miejsce urodzenia |
1282 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
29 grudnia 1347 |
| patriarcha Konstantynopola | |
| Okres sprawowania |
od 1334 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Wybór patriarchy |
luty 1334 |
Jan XIV Kalekas lub Aprenos (gr.: Ίωάννης ΙΔ' Καλέκας, Jōannēs XIV Kalekas, ur. w 1282, zm. 29 grudnia 1347) – patriarcha Konstantynopola od lutego 1334 do 2 lutego 1347 [1].
Życie
Jan urodził sie w Apros w 1282 roku. Był kapelanem megadomestyka Jana VI Kantakuzena. Na okres jego patriarchatu przypadł początek sporów palamickich. 10 czerwca 1341 roku Jan podpisał tomos synodu, na którym w obecności cesarza Andronika III Paleologa uznano prawowierność Grzegorza Palamasa i wyklęto polemizującego z nim Barlaama z Kalabrii (PG, 152, 1241)[2]. Sześć dni później cesarz umarł i sytuacja uległa zmianie. Do władzy w stolicy doszło stronnictwo cesarzowej Anny, Jan XIV, zdeklarowany przeciwnik Palamasa, zdecydowanie wystąpił przeciw niemu. Palamas znalazł się w więzieniu, a jego obrońca megadomestyk Jan Kantakuzen został wypędzony z Konstantynopola[3]. W kwestii dotyczącej palamityzmu Jan wydał encyklikę i list do mnichów z góry Atos oraz urzędowy komentarz do tomosu z 1341 roku (encyklika: PG 150, 891-894; list: PG 152, 1269-1273; komentarz: PG 150, 900-903)[2]. Po wyjeździe z Konstantynopola Barlaama, na głównego przeciwnika hezychazmu wyrósł Grzegorz Akyndyn. Patriarcha popierał go, a w 1344 roku wyświęcił go na diakona[4]. Kolejna zmiana w sytuacji politycznej cesarstwa doprowadziła antyhezychastów do utraty poparcia cesarzowej w 1346 roku. 2 lutego 1347 roku Jan Kalekas został złożony ze stolicy patriarszej, a Grzgorz Palamas wypuszczony z więzienia. W maju 1347 roku Jan Kantakuzen koronował się w Konstantynopolu na cesarza. Synod zwołany w tym samym 1347 roku zatwierdził fakt złożenia z urzędu Jana XIV i ponownie potępił Barlaama[5][2]. Jan zmarł w 1347 roku w klasztorze Pera[6]
Pisma
Jan pozostawił liczne pisma dyplomatyczne i rozporządzenia kościelne (PG 152, 1215-1284), pisma polemiczne (PG 150, 864-872) oraz homilie (PG 150, 253-280)[2]. W traktacie O bycie i energii (Perí usías kaj energéjas) zwalczał zarówno Palamasa, jak i jego zwolenników powtarzając argumenty swych poprzedników. Był zwolennikiem współdziałania z Zachodem. W swoim dziele cytował Ojców Kościoła, dowodząc że w kwestii Filioque, którą przyjmował za Kościołem rzymskim, Ojcowie Kościoła Wschodu i Zachodu IV i V w. nie różnili się w swoich poglądach. Już jako katolik napisał główne dzieło swego życia O wierze i początkach wiary katolickiej (Perí tes pistéos kuj perí ton archon tes katholikes pistéos). Jan Kalekas przetłumaczył też kilka pism teologów łacińskich, m. in. De trinitate Boecjusza[6].
Szablon:Władca-Patriarcha Konstantynopola
- ↑ Venance Grumel, Traité d'études byzantines, s. 437
- ↑ a b c d Bożena Modzelewska: Jan XIII Glykys. W: Encyklopedia katolicka. T. 7. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1997, s. 868.
- ↑ G. Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. s. 475.
- ↑ Akindinos Gregorios. W: Encyklopedia katolicka. T. 1. s. 285.
- ↑ G. Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. s. 481–482.
- ↑ a b O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. s. 288.
Bibliografia
- R. Browning: Cesarstwo Bizantyńskie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawnicczy, 1997, s. 212-213. ISBN 83-06-02615-2.
- Venance Grumel, Traité d'études byzantines, « La Chronologie I. », Presses universitaires de France, Paryż, 1958, s. 437.
- O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. Wrocław: Ossolineum, 1984, s. 284. ISBN 83-04-01422-X.
- Bożena Modzelewska: Jan XIII Glykys. W: Encyklopedia katolicka. T. 7. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1997, s. 868.
- G. Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2008, s. 432 i 452. ISBN 978-83-01-15268-0.
Kategoria:Patriarchowie Konstantynopola Kategoria:Bizantyńscy teologowie 1204-1453