Grafika: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Anulowanie wersji nr 35024969 autora 62.69.215.51 |
m Bot: Migrating 41 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1027879 (translate me) |
||
Linia 35: | Linia 35: | ||
[[Kategoria:Grafika|!]] |
[[Kategoria:Grafika|!]] |
||
[[als:Grafik]] |
|||
[[ar:رسوميات]] |
|||
[[bg:Графика (изобразително изкуство)]] |
|||
[[bs:Grafika]] |
|||
[[cs:Grafika]] |
|||
[[da:Grafik (teknik)]] |
|||
[[de:Grafik]] |
|||
[[et:Graafika]] |
|||
[[en:Graphics]] |
|||
[[es:Gráficos (informática)]] |
|||
[[eo:Grafiko]] |
|||
[[fa:ارتباط تصویری]] |
|||
[[hy:Գրաֆիկա]] |
|||
[[hi:चित्रालेख]] |
|||
[[hr:Grafika]] |
|||
[[id:Grafika]] |
|||
[[is:Grafík]] |
|||
[[he:גרפיקה]] |
|||
[[ka:გრაფიკა]] |
|||
[[kk:Графика]] |
|||
[[ky:График]] |
|||
[[lv:Grafika]] |
|||
[[lt:Grafika]] |
|||
[[hu:Grafika]] |
|||
[[ms:Grafik]] |
|||
[[nl:Grafiek (kunstvorm)]] |
|||
[[ja:グラフィック]] |
|||
[[no:Grafikk]] |
|||
[[nn:Grafikk]] |
|||
[[ru:Графика]] |
|||
[[simple:History of graphic design]] |
|||
[[sk:Grafika (výtvarné umenie)]] |
|||
[[sr:Уметничка графика]] |
|||
[[sh:Grafika]] |
|||
[[sv:Grafisk teknik]] |
|||
[[ta:வரைகலை]] |
|||
[[tr:Grafik]] |
|||
[[uk:Графіка]] |
|||
[[ur:تخطیط]] |
|||
[[vls:Graveerkunste]] |
|||
[[zh:图形]] |
Wersja z 16:01, 12 mar 2013
Grafika – jeden z podstawowych obok malarstwa i rzeźby działów sztuk plastycznych. Obejmuje techniki pozwalające na powielanie rysunku na papierze lub tkaninie z uprzednio przygotowanej formy.
Zależnie od funkcji rozróżniamy grafikę artystyczną zwaną też warsztatową oraz grafikę użytkową zwaną też stosowaną.
Grafika artystyczna (warsztatowa) wyróżnia się skupieniem w rękach artysty całego procesu twórczego od projektu przez wykonanie matrycy do wykonania odbitek — rycin, które mają wartość oryginalnych dzieł sztuki. Ilość odbitek uzyskanych z jednej płyty zależy od techniki.
Grafika użytkowa to dziedzina grafiki i drukarstwa artystycznego służąca celom użytkowym. Związana jest z rynkiem wydawniczym i reklamą. Grafika użytkowa obejmuje plakat, ilustracje, druki okolicznościowe, magazyny, gazety, znaczki pocztowe, banknoty, ekslibrisy i liternictwo.
Podział technik graficznych
Techniki graficzne dzielone są na grupy ze względu na sposób opracowania matrycy (np. cięcie, trawienie) i materiał, z którego jest zrobiona (np. drewno, gips, miedziana płyta). Istnieją trzy podstawowe grupy[1]:
- 1. techniki druku wypukłego polegają na żłobieniu w matrycy linii i płaszczyzn, które mają pozostać niewydrukowane – na odbitce ślad pozostawią wypukłe części formy drukowej; są to m.in. drzeworyt, kamienioryt, linoryt, gipsoryt, pirografia, cynkoryt, korkoryt, fleksografia;
- 2. techniki druku wklęsłego polegają na żłobieniu lub trawieniu w matrycy linii i płaszczyzn, które odbiją się na papierze:
- techniki suche (ryte): miedzioryt, staloryt, sucha igła (suchoryt), ceratoryt, kamienioryt, mezzotinta (sztuka czarna);
- techniki trawione: akwaforta, akwatinta, miękki werniks, odprysk, heliograwiura, fluoroforta;
- techniki metalowe – te z technik suchych i trawionych, które do wykonania matrycy wykorzystują metalową płytkę;
- 3. techniki druku płaskiego polegają na takim spreparowaniu matrycy, aby część nie pokryta rysunkiem była odporna na przyjmowanie farby drukarskiej; zaliczamy do nich: litografię, algrafię, cynkografię (cynkotypię), monotypię.
Poza tymi trzema grupami istnieje jeszcze druk sitowy oraz druk cyfrowy. Pierwszy różni się od technik z ww. grup tym, że farba jest przetłaczana przez matrycę, a wykorzystywany jest w technice serigrafii. Druk cyfrowy natomiast, w odróżnieniu od reszty, nie wymaga użycia formy drukowej.
Historia grafiki
Historia grafiki w Polsce
Grafika pojawiła się w Polsce w II połowie XV wieku. Na przełomie XV i XVI stulecia na terenie dzisiejszego Wrocławia drzeworyty po raz pierwszy posłużyły jako ilustracja książkowa. Dla drzeworytników z Małopolski i Śląska inspiracją stały się miedzioryty niemieckiego artysty Wita Stwosza, które wykonał podczas pobytu w Krakowie, stylem podobne do jego Ołtarza Mariackiego[2].
Zobacz też
- ↑ Według: Krystyna Czarnocka, Półtora wieku grafiki polskiej, Wiedza Powszechna, Warszawa 1962.
- ↑ Janusz Kłębowski, Polska sztuka gotycka, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1983, ISBN 83221-0206-2.