Zatoka San Francisco: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
współrzędne
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawa linków wewn., dr. techniczne przy użyciu AWB
Linia 19: Linia 19:
| zasolenie =
| zasolenie =
| cieki wodne = [[Sacramento (rzeka)|Sacramento]], [[San Joaquin (rzeka)|San Joaquin]]
| cieki wodne = [[Sacramento (rzeka)|Sacramento]], [[San Joaquin (rzeka)|San Joaquin]]
| miejscowości nadbrzeżne = [[San Francisco]], [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]], [[San José (Kalifornia)|San José]]
| miejscowości nadbrzeżne = [[San Francisco]], [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]], [[San Jose (Kalifornia)|San Jose]]
| wyspy = [[Alcatraz]], [[Yerba Buena (wyspa)|Yerba Buena ]], [[Wyspa skarbów|Treasure Island]], [[Wyspa Ellis]], [[Wyspa Angel]]
| wyspy = [[Alcatraz]], [[Yerba Buena (wyspa)|Yerba Buena]], [[Wyspa skarbów|Treasure Island]], [[Wyspa Ellis]], [[Wyspa Angel]]
| commons =
| commons =
| współrzędne = 37°42′30″N 122°16′49″W
| współrzędne = 37°42′30″N 122°16′49″W
Linia 27: Linia 27:
}}
}}
[[Plik:BayareaUSGS.jpg|mały|Zdjęcie satelitarne obszaru zatoki. [[San Andreas (uskok)|Uskok San Andreas]] jest widoczny jako linia biegnąca po przekątnej z lewego górnego rogu do dolnego prawego. Zielone i złote pomarszczone obszary to góry, w większości niezamieszkane. Szary to obszar zabudowany. W górnym prawym rogu rolnicza nizina, część [[Dolina Kalifornijska|Doliny Kalifornijskiej]].]]
[[Plik:BayareaUSGS.jpg|mały|Zdjęcie satelitarne obszaru zatoki. [[San Andreas (uskok)|Uskok San Andreas]] jest widoczny jako linia biegnąca po przekątnej z lewego górnego rogu do dolnego prawego. Zielone i złote pomarszczone obszary to góry, w większości niezamieszkane. Szary to obszar zabudowany. W górnym prawym rogu rolnicza nizina, część [[Dolina Kalifornijska|Doliny Kalifornijskiej]].]]
'''Zatoka San Francisco''' − płytkie, rozległe [[estuarium]] łączące się z oceanem przez [[Cieśnina Golden Gate|cieśninę Golden Gate]] (Złota Brama) z [[Ocean Spokojny|Pacyfikiem]]. Zatokę otaczają miasta: [[San Francisco]], [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]] i [[San José (Kalifornia)|San José]] oraz szereg mniejszych miejscowości tworzących aglomerację San Francisco. Zlewisko zatoki obejmuje około 40% powierzchni stanu [[Kalifornia]] w [[Stany Zjednoczone|USA]]. Rzeki [[Sacramento (rzeka)|Sacramento]] i [[San Joaquin (rzeka)|San Joaquin]], wypływające z gór [[Sierra Nevada (Stany Zjednoczone)|Sierra Nevada]], wpadają do zatoki Suisun, przepływają przez [[cieśnina Carquinez|cieśninę Carquinez]] i razem z rzeką [[Napa (rzeka)|Napa]] uchodzą do [[zatoka San Pablo|zatoki San Pablo]]. Łączy się ona na południu z zatoką San Francisco. Nazwa ta obejmuje często cały system zatok o łącznej powierzchni 4 200 km². Główna część zatoki ma od 5 do 20 km ze wschodu na zachód i od 77 do 100 km, w zależności od źródła, z północy na południe.
'''Zatoka San Francisco''' − płytkie, rozległe [[estuarium]] łączące się z oceanem przez [[Cieśnina Golden Gate|cieśninę Golden Gate]] (Złota Brama) z [[Ocean Spokojny|Pacyfikiem]]. Zatokę otaczają miasta: [[San Francisco]], [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]] i [[San Jose (Kalifornia)|San Jose]] oraz szereg mniejszych miejscowości tworzących aglomerację San Francisco. Zlewisko zatoki obejmuje około 40% powierzchni stanu [[Kalifornia]] w [[Stany Zjednoczone|USA]]. Rzeki [[Sacramento (rzeka)|Sacramento]] i [[San Joaquin (rzeka)|San Joaquin]], wypływające z gór [[Sierra Nevada (Stany Zjednoczone)|Sierra Nevada]], wpadają do zatoki Suisun, przepływają przez [[cieśnina Carquinez|cieśninę Carquinez]] i razem z rzeką [[Napa (rzeka)|Napa]] uchodzą do [[zatoka San Pablo|zatoki San Pablo]]. Łączy się ona na południu z zatoką San Francisco. Nazwa ta obejmuje często cały system zatok o łącznej powierzchni 4 200 km². Główna część zatoki ma od 5 do 20 km ze wschodu na zachód i od 77 do 100 km, w zależności od źródła, z północy na południe.


Pierwotnie większość wybrzeży zatoki stanowiły obszary podmokłe. Od połowy XIX wieku do końca XX ponad 1/3 tego obszaru została zasypana i w dużej części zabudowana. Powstałe grube pokłady wilgotnej ziemi zachowują się jak ciecz w czasie [[trzęsienie ziemi|trzęsień ziemi]]. W czasie [[Trzęsienie ziemi Loma Prieta (1989)|trzęsienia Loma Prieta]] w 1989 większość poważnych zniszczeń była na tych obszarach.
Pierwotnie większość wybrzeży zatoki stanowiły obszary podmokłe. Od połowy XIX wieku do końca XX ponad 1/3 tego obszaru została zasypana i w dużej części zabudowana. Powstałe grube pokłady wilgotnej ziemi zachowują się jak ciecz w czasie [[trzęsienie ziemi|trzęsień ziemi]]. W czasie [[Trzęsienie ziemi Loma Prieta (1989)|trzęsienia Loma Prieta]] w 1989 większość poważnych zniszczeń była na tych obszarach.
Linia 39: Linia 39:
Przez zatokę przerzuconych jest 5 mostów: [[Most Golden Gate|Golden Gate]], [[Most Richmond-San Rafael|Richmond-San Rafael]], [[Most San Francisco-Oakland Bay|San Francisco-Oakland Bay]], [[Most Hayward-San Mateo|Hayward-San Mateo]], [[Most Dumbarton|Dumbarton]].
Przez zatokę przerzuconych jest 5 mostów: [[Most Golden Gate|Golden Gate]], [[Most Richmond-San Rafael|Richmond-San Rafael]], [[Most San Francisco-Oakland Bay|San Francisco-Oakland Bay]], [[Most Hayward-San Mateo|Hayward-San Mateo]], [[Most Dumbarton|Dumbarton]].


Pośrodku zatoki znajduje się wyspa [[Alcatraz]], na której mieściło się osławione więzienie Alcatraz Federal Penitentiary.
Pośrodku zatoki znajduje się wyspa [[Alcatraz]], na której mieściło się osławione więzienie Alcatraz Federal Penitentiary.


Przez górzystą [[Wyspa Yerba Buena|wyspę Yerba Buena]] przebiega most San Francisco-Oakland Bay. Od północy przylega do niej sztuczna [[Wyspa skarbów|Treasure Island]] - miejsce [[Wystawa światowa|wystawy światowej]] w 1939. Bliżej wybrzeża znajduje się [[Wyspa Angel|wyspa Angel]], znana jako zachodnia [[Wyspa Ellis|wyspa Ellis]], ponieważ służyła jako miejsce przybycia emigrantów z [[Daleki Wschód|Dalekiego Wschodu]].
Przez górzystą [[Wyspa Yerba Buena|wyspę Yerba Buena]] przebiega most San Francisco-Oakland Bay. Od północy przylega do niej sztuczna [[Wyspa skarbów|Treasure Island]] - miejsce [[Wystawa światowa|wystawy światowej]] w 1939. Bliżej wybrzeża znajduje się [[wyspa Angel]], znana jako zachodnia [[wyspa Ellis]], ponieważ służyła jako miejsce przybycia emigrantów z [[Daleki Wschód|Dalekiego Wschodu]].
{{Duża grafika|GGNRA-SF-panorama.jpg|1500px|Panorama zatoki}}
{{Duża grafika|GGNRA-SF-panorama.jpg|1500px|Panorama zatoki}}



Wersja z 13:23, 15 lip 2015

Zatoka San Francisco
Ilustracja
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Kalifornia

Lokalizacja

{{{lokalizacja}}}

Powierzchnia

4200

Wymiary

{{{wymiary}}}

Głębokość
• maksymalna


{{{głębokość maksymalna}}}

Cieki wodne uchodzące

Sacramento, San Joaquin

Miejscowości nadbrzeżne

San Francisco, Oakland, San Jose

Wyspy

Alcatraz, Yerba Buena, Treasure Island, Wyspa Ellis, Wyspa Angel

[[Plik:{{{mapka zatoki}}}|240x240px|alt=Mapka zatoki|{{{opis mapki zatoki}}}]]
{{{opis mapki zatoki}}}
Położenie na mapie Kalifornii
Mapa konturowa Kalifornii, po lewej znajduje się punkt z opisem „Zatoka San Francisco”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Zatoka San Francisco”
Ziemia37°42′30″N 122°16′49″W/37,708333 -122,280278
Zdjęcie satelitarne obszaru zatoki. Uskok San Andreas jest widoczny jako linia biegnąca po przekątnej z lewego górnego rogu do dolnego prawego. Zielone i złote pomarszczone obszary to góry, w większości niezamieszkane. Szary to obszar zabudowany. W górnym prawym rogu rolnicza nizina, część Doliny Kalifornijskiej.

Zatoka San Francisco − płytkie, rozległe estuarium łączące się z oceanem przez cieśninę Golden Gate (Złota Brama) z Pacyfikiem. Zatokę otaczają miasta: San Francisco, Oakland i San Jose oraz szereg mniejszych miejscowości tworzących aglomerację San Francisco. Zlewisko zatoki obejmuje około 40% powierzchni stanu Kalifornia w USA. Rzeki Sacramento i San Joaquin, wypływające z gór Sierra Nevada, wpadają do zatoki Suisun, przepływają przez cieśninę Carquinez i razem z rzeką Napa uchodzą do zatoki San Pablo. Łączy się ona na południu z zatoką San Francisco. Nazwa ta obejmuje często cały system zatok o łącznej powierzchni 4 200 km². Główna część zatoki ma od 5 do 20 km ze wschodu na zachód i od 77 do 100 km, w zależności od źródła, z północy na południe.

Pierwotnie większość wybrzeży zatoki stanowiły obszary podmokłe. Od połowy XIX wieku do końca XX ponad 1/3 tego obszaru została zasypana i w dużej części zabudowana. Powstałe grube pokłady wilgotnej ziemi zachowują się jak ciecz w czasie trzęsień ziemi. W czasie trzęsienia Loma Prieta w 1989 większość poważnych zniszczeń była na tych obszarach.

Zatoka została odkryta w 1769 przez Hiszpana Gaspara de Portolà, który nie mogąc odnaleźć Monterey w Kalifornii, w poszukiwaniu wody i pożywienia, wylądował koło dzisiejszej Pacifica w hrabstwie San Mateo. Tam ze wzgórza dostrzegł zatokę. Natomiast, jako pierwszy, wpłynął do niej Juan de Ayala w 1775.

Zatoka jest miejscem rozrodu i „żłobkiem” dla pacyficznych zwierząt - m.in. ryb i krabów. Pozostałe słone bagna stanowią większość słonych bagien Kalifornii, utrzymują liczne zagrożone gatunki i odgrywają ważną rolę jako filtr zanieczyszczeń i osadów. Zatoka jest kluczowym ogniwem na szlaku wędrówek ptaków wzdłuż wybrzeża Pacyfiku, w tym dla milionów gęsi i kaczek.

Temperatura wody waha się w ciągu roku od 8 do 23 °C.

Przez zatokę przerzuconych jest 5 mostów: Golden Gate, Richmond-San Rafael, San Francisco-Oakland Bay, Hayward-San Mateo, Dumbarton.

Pośrodku zatoki znajduje się wyspa Alcatraz, na której mieściło się osławione więzienie Alcatraz Federal Penitentiary.

Przez górzystą wyspę Yerba Buena przebiega most San Francisco-Oakland Bay. Od północy przylega do niej sztuczna Treasure Island - miejsce wystawy światowej w 1939. Bliżej wybrzeża znajduje się wyspa Angel, znana jako zachodnia wyspa Ellis, ponieważ służyła jako miejsce przybycia emigrantów z Dalekiego Wschodu.

Panorama zatoki
Panorama zatoki