Zatoka San Francisco: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
współrzędne |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Poprawa linków wewn., dr. techniczne przy użyciu AWB |
||
Linia 19: | Linia 19: | ||
| zasolenie = |
| zasolenie = |
||
| cieki wodne = [[Sacramento (rzeka)|Sacramento]], [[San Joaquin (rzeka)|San Joaquin]] |
| cieki wodne = [[Sacramento (rzeka)|Sacramento]], [[San Joaquin (rzeka)|San Joaquin]] |
||
| miejscowości nadbrzeżne = [[San Francisco]], [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]], [[San |
| miejscowości nadbrzeżne = [[San Francisco]], [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]], [[San Jose (Kalifornia)|San Jose]] |
||
| wyspy = [[Alcatraz]], [[Yerba Buena (wyspa)|Yerba Buena |
| wyspy = [[Alcatraz]], [[Yerba Buena (wyspa)|Yerba Buena]], [[Wyspa skarbów|Treasure Island]], [[Wyspa Ellis]], [[Wyspa Angel]] |
||
| commons = |
| commons = |
||
| współrzędne = 37°42′30″N 122°16′49″W |
| współrzędne = 37°42′30″N 122°16′49″W |
||
Linia 27: | Linia 27: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:BayareaUSGS.jpg|mały|Zdjęcie satelitarne obszaru zatoki. [[San Andreas (uskok)|Uskok San Andreas]] jest widoczny jako linia biegnąca po przekątnej z lewego górnego rogu do dolnego prawego. Zielone i złote pomarszczone obszary to góry, w większości niezamieszkane. Szary to obszar zabudowany. W górnym prawym rogu rolnicza nizina, część [[Dolina Kalifornijska|Doliny Kalifornijskiej]].]] |
[[Plik:BayareaUSGS.jpg|mały|Zdjęcie satelitarne obszaru zatoki. [[San Andreas (uskok)|Uskok San Andreas]] jest widoczny jako linia biegnąca po przekątnej z lewego górnego rogu do dolnego prawego. Zielone i złote pomarszczone obszary to góry, w większości niezamieszkane. Szary to obszar zabudowany. W górnym prawym rogu rolnicza nizina, część [[Dolina Kalifornijska|Doliny Kalifornijskiej]].]] |
||
'''Zatoka San Francisco''' − płytkie, rozległe [[estuarium]] łączące się z oceanem przez [[Cieśnina Golden Gate|cieśninę Golden Gate]] (Złota Brama) z [[Ocean Spokojny|Pacyfikiem]]. Zatokę otaczają miasta: [[San Francisco]], [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]] i [[San |
'''Zatoka San Francisco''' − płytkie, rozległe [[estuarium]] łączące się z oceanem przez [[Cieśnina Golden Gate|cieśninę Golden Gate]] (Złota Brama) z [[Ocean Spokojny|Pacyfikiem]]. Zatokę otaczają miasta: [[San Francisco]], [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]] i [[San Jose (Kalifornia)|San Jose]] oraz szereg mniejszych miejscowości tworzących aglomerację San Francisco. Zlewisko zatoki obejmuje około 40% powierzchni stanu [[Kalifornia]] w [[Stany Zjednoczone|USA]]. Rzeki [[Sacramento (rzeka)|Sacramento]] i [[San Joaquin (rzeka)|San Joaquin]], wypływające z gór [[Sierra Nevada (Stany Zjednoczone)|Sierra Nevada]], wpadają do zatoki Suisun, przepływają przez [[cieśnina Carquinez|cieśninę Carquinez]] i razem z rzeką [[Napa (rzeka)|Napa]] uchodzą do [[zatoka San Pablo|zatoki San Pablo]]. Łączy się ona na południu z zatoką San Francisco. Nazwa ta obejmuje często cały system zatok o łącznej powierzchni 4 200 km². Główna część zatoki ma od 5 do 20 km ze wschodu na zachód i od 77 do 100 km, w zależności od źródła, z północy na południe. |
||
Pierwotnie większość wybrzeży zatoki stanowiły obszary podmokłe. Od połowy XIX wieku do końca XX ponad 1/3 tego obszaru została zasypana i w dużej części zabudowana. Powstałe grube pokłady wilgotnej ziemi zachowują się jak ciecz w czasie [[trzęsienie ziemi|trzęsień ziemi]]. W czasie [[Trzęsienie ziemi Loma Prieta (1989)|trzęsienia Loma Prieta]] w 1989 większość poważnych zniszczeń była na tych obszarach. |
Pierwotnie większość wybrzeży zatoki stanowiły obszary podmokłe. Od połowy XIX wieku do końca XX ponad 1/3 tego obszaru została zasypana i w dużej części zabudowana. Powstałe grube pokłady wilgotnej ziemi zachowują się jak ciecz w czasie [[trzęsienie ziemi|trzęsień ziemi]]. W czasie [[Trzęsienie ziemi Loma Prieta (1989)|trzęsienia Loma Prieta]] w 1989 większość poważnych zniszczeń była na tych obszarach. |
||
Linia 39: | Linia 39: | ||
Przez zatokę przerzuconych jest 5 mostów: [[Most Golden Gate|Golden Gate]], [[Most Richmond-San Rafael|Richmond-San Rafael]], [[Most San Francisco-Oakland Bay|San Francisco-Oakland Bay]], [[Most Hayward-San Mateo|Hayward-San Mateo]], [[Most Dumbarton|Dumbarton]]. |
Przez zatokę przerzuconych jest 5 mostów: [[Most Golden Gate|Golden Gate]], [[Most Richmond-San Rafael|Richmond-San Rafael]], [[Most San Francisco-Oakland Bay|San Francisco-Oakland Bay]], [[Most Hayward-San Mateo|Hayward-San Mateo]], [[Most Dumbarton|Dumbarton]]. |
||
Pośrodku zatoki znajduje się wyspa [[Alcatraz]], na której mieściło się osławione więzienie Alcatraz Federal Penitentiary. |
Pośrodku zatoki znajduje się wyspa [[Alcatraz]], na której mieściło się osławione więzienie Alcatraz Federal Penitentiary. |
||
Przez górzystą [[Wyspa Yerba Buena|wyspę Yerba Buena]] przebiega most San Francisco-Oakland Bay. Od północy przylega do niej sztuczna [[Wyspa skarbów|Treasure Island]] - miejsce [[Wystawa światowa|wystawy światowej]] w 1939. Bliżej wybrzeża znajduje się [[ |
Przez górzystą [[Wyspa Yerba Buena|wyspę Yerba Buena]] przebiega most San Francisco-Oakland Bay. Od północy przylega do niej sztuczna [[Wyspa skarbów|Treasure Island]] - miejsce [[Wystawa światowa|wystawy światowej]] w 1939. Bliżej wybrzeża znajduje się [[wyspa Angel]], znana jako zachodnia [[wyspa Ellis]], ponieważ służyła jako miejsce przybycia emigrantów z [[Daleki Wschód|Dalekiego Wschodu]]. |
||
{{Duża grafika|GGNRA-SF-panorama.jpg|1500px|Panorama zatoki}} |
{{Duża grafika|GGNRA-SF-panorama.jpg|1500px|Panorama zatoki}} |
||
Wersja z 13:23, 15 lip 2015
Państwo | |
---|---|
Stan | |
Lokalizacja |
{{{lokalizacja}}} |
Powierzchnia |
4200 |
Wymiary |
{{{wymiary}}} |
Głębokość • maksymalna |
|
Cieki wodne uchodzące | |
Miejscowości nadbrzeżne | |
Wyspy |
Alcatraz, Yerba Buena, Treasure Island, Wyspa Ellis, Wyspa Angel |
[[Plik:{{{mapka zatoki}}}|240x240px|alt=Mapka zatoki|{{{opis mapki zatoki}}}]] {{{opis mapki zatoki}}} | |
Położenie na mapie Kalifornii | |
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych | |
37°42′30″N 122°16′49″W/37,708333 -122,280278 |
Zatoka San Francisco − płytkie, rozległe estuarium łączące się z oceanem przez cieśninę Golden Gate (Złota Brama) z Pacyfikiem. Zatokę otaczają miasta: San Francisco, Oakland i San Jose oraz szereg mniejszych miejscowości tworzących aglomerację San Francisco. Zlewisko zatoki obejmuje około 40% powierzchni stanu Kalifornia w USA. Rzeki Sacramento i San Joaquin, wypływające z gór Sierra Nevada, wpadają do zatoki Suisun, przepływają przez cieśninę Carquinez i razem z rzeką Napa uchodzą do zatoki San Pablo. Łączy się ona na południu z zatoką San Francisco. Nazwa ta obejmuje często cały system zatok o łącznej powierzchni 4 200 km². Główna część zatoki ma od 5 do 20 km ze wschodu na zachód i od 77 do 100 km, w zależności od źródła, z północy na południe.
Pierwotnie większość wybrzeży zatoki stanowiły obszary podmokłe. Od połowy XIX wieku do końca XX ponad 1/3 tego obszaru została zasypana i w dużej części zabudowana. Powstałe grube pokłady wilgotnej ziemi zachowują się jak ciecz w czasie trzęsień ziemi. W czasie trzęsienia Loma Prieta w 1989 większość poważnych zniszczeń była na tych obszarach.
Zatoka została odkryta w 1769 przez Hiszpana Gaspara de Portolà, który nie mogąc odnaleźć Monterey w Kalifornii, w poszukiwaniu wody i pożywienia, wylądował koło dzisiejszej Pacifica w hrabstwie San Mateo. Tam ze wzgórza dostrzegł zatokę. Natomiast, jako pierwszy, wpłynął do niej Juan de Ayala w 1775.
Zatoka jest miejscem rozrodu i „żłobkiem” dla pacyficznych zwierząt - m.in. ryb i krabów. Pozostałe słone bagna stanowią większość słonych bagien Kalifornii, utrzymują liczne zagrożone gatunki i odgrywają ważną rolę jako filtr zanieczyszczeń i osadów. Zatoka jest kluczowym ogniwem na szlaku wędrówek ptaków wzdłuż wybrzeża Pacyfiku, w tym dla milionów gęsi i kaczek.
Temperatura wody waha się w ciągu roku od 8 do 23 °C.
Przez zatokę przerzuconych jest 5 mostów: Golden Gate, Richmond-San Rafael, San Francisco-Oakland Bay, Hayward-San Mateo, Dumbarton.
Pośrodku zatoki znajduje się wyspa Alcatraz, na której mieściło się osławione więzienie Alcatraz Federal Penitentiary.
Przez górzystą wyspę Yerba Buena przebiega most San Francisco-Oakland Bay. Od północy przylega do niej sztuczna Treasure Island - miejsce wystawy światowej w 1939. Bliżej wybrzeża znajduje się wyspa Angel, znana jako zachodnia wyspa Ellis, ponieważ służyła jako miejsce przybycia emigrantów z Dalekiego Wschodu.