Jeździec magdeburski

Jeździec Magdeburski

{{{nazwa oryginalna}}}

Jeździec Magdeburski – oryginał w Kulturhistorisches Museum
Państwo	Niemcy
Miejscowość	Magdeburg
Materiał	{{{materiał}}}
Data budowy	{{{data budowy}}}
Data odsłonięcia	{{{data odsłonięcia}}}
Data likwidacji	{{{data likwidacji}}}
Położenie na mapie Saksonii-Anhaltu Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Niemiec Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark_scale:300}

{{Pomnik infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | materiał = | data budowy = | nazwa oryginalna = | data odsłonięcia = | współrzędne = | data likwidacji = Nieznane pola: "odsłonięto", "zniszczono", "stopniN", "stopniE", "ukończenie budowy" oraz "rozpoczęcie budowy".

Jeździec Magdeburski – fragment oryginału (fotografia przedwojenna)

Wierna kopia Jeźdźca Magdeburskiego na Alter Markt w Magdeburgu

Jeździec Magdeburski niem. Magdeburger Reiter – jedna z pierwszych wolnostojących rzeźb pomnikowych, najstarsza po zoomorficznym przedstawieniu Henryka Lwa w Brunszwiku (tzw. Lew Brunszwicki) na terenie Rzeszy. Tworzy go postać jeźdźca i asystujących mu, odzianych w długie szaty, dwóch kobiet.

Dzieło jest datowane na 1245–1250 r. Niegdyś Jeździec był pomnikiem na Alter Markt w Magdeburgu, stał przed ratuszem, na miejscu sądów, w podcieniu, skąd burgarbia reprezentował udzielone mu przez króla prawo arcybiskupie i cesarskie. Następnie, w dobie wczesnego gotyku, rzeźba stała na specjalnie wzniesionej kolumnie (częściowo zachowanej) zwieńczonej w 1651 r. barokowym baldachimem.

Dyskusyjna jest kwestia kogo przedstawia pomnik. W powszechnej opinii Jeździec Magdeburski jest pomnikiem Ottona I. Przemawia za tym już sama lokacja pomnika przy siedzibie najwyższej jednostki administracyjnej miasta i głównym placu miejskim. Postać jeźdźca nobilituje także korona, rycerska zbroja. Ponadto odziany w podróżną pelerynę, nie pełni roli wartowniczej czy reprezentacyjnej, nie stoi tyłem do władcy miasta, a wraz z asystującymi kobietami zwraca się do niego, czego dowodzi wymownie wyciągnięta ręka i otwarte do mowy usta. Podróżny strój i otwarta korona nasuwają myśl o scenie przywitania władcy przez burgrabiego. Świadczą o tym również: tarcza z orłem cesarskim trzymana przez kobietę stojącą po lewej stronie jeźdźca oraz trzymana przez drugą z kobiet najprawdopodobniej chorągiew – niewykluczone, że relikwię św. Maurycego – Vexilium Sancti Mauretiensis. Postaci dwóch kobiet mogą być aluzją do legendy, którą głosił m.in. Otto I – iż osadę Magdeburg rzekomo założył Juliusz Cezar i wzniósł świątynię Diany – bogini dziewic, które zostały przedstawione obok władcy.

Od strony artystycznej widać wyraźnie wpływ Jeźdźca Bamberskiego. Tworząc magdeburski pomnik, artysta wyraźnie dąży do tego, by widz widział postaci z dołu. Kieruje się ku realizmowi, który zostanie osiągnięty wkrótce w takich rzeźbach jak wielki zespół posągów fundatorów w katedrze w Naumburg (Saale).

Ze względu na bezcenną wartość pomnik przeniesiono do magdeburskiego Kulturhistorisches Museum. W dawnym miejscu znajduje się wykonana w 1966 r. wierna kopia, której autorem jest Heinrich Apel.

Literatura

• Ernst Schubert, Die Magdeburger Reiter. Magdeburg 1994.

Zobacz też

• Jeździec Bamberski
• Jeździec z Bassenheim

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie oryginału
• Eindrücke von der Exkursion nach Magdeburg
• Kunsthistorisches Museum Magdeburg
• Artykuł o Jeźdźcu Magdeburskim