J. Samuel White: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 10:32, 14 mar 2017

J. Samuel White − brytyjska stocznia mająca swoją siedzibę we wschodnim Cowes (East Cowes) na wyspie Wight, obecnie nieistniejąca. Jedna z najstarszych stoczni brytyjskich (podczas II wojny światowej wymieniana jako najstarsza ze stoczni na liście Admiralicji)^[1].

Historia

Historia stoczni w Cowes związana jest z rodziną Johna White'a, która zajmowała się wcześniej produkcja stoczniową w Broadstairs Harbour hrabstwie Kent. Na początku XIX wieku jego syn Thomas White (1773–1859) przeniósł się do Cowes, aby zarządzać istniejącą tam od XVII wieku stocznią Naya^[2]. W następnych latach rozbudował i powiększył stocznię, położoną na wschodnim brzegu rzeki Medina. Nad projektowaniem jednostek pracowali też jego synowie: Joseph, John i Robert. Thomas zarządzał firmą do 1853, a następnie, do 1860, zarządzał nią syn Josepha, Hamilton White. Do śmierci w 1915 stocznią zarządzał syn Johna, John Samuel White, za którego rządów nastąpił najbardziej dynamiczny rozwój zakładu. Od jego imienia przyjęto ostateczną nazwę stoczni J. Samuel White & Co Ltd. Zakładem później zarządzali jego synowie John Lee White i Herbert Samuel White^[2].

Stocznia White była zakładem średniej wielkości i specjalizowała się w małych i średnich statkach i okrętach. Nie budowano okrętów większych, od niszczycieli - z wyjątkiem stawiacza min "Abdiel" dla marynarki brytyjskiej wodowanego w 1940^[2]. W okresie międzywojennym stocznia nie uzyskiwała licznych zamówień ze strony marynarki brytyjskiej (z 77 typowych niszczycieli serii A-I, White zbudował na zamówienie brytyjskie tylko 5 jednostek), natomiast produkowała niszczyciele na eksport. Eksportowe niszczyciele projektu White były to duże i silne jednostki, jak sześć okrętów typu Almirante Lynch dla Chile, trzy typu Mendoza dla Argentyny, a przede wszystkim dwa polskie niszczyciele typu Grom. Niszczyciele typu Grom były wykorzystywane w przedwojennych publikacjach reklamowych jako "wizytówka" stoczni, będąc jednymi z największych, najszybszych i najsilniej uzbrojonych jednostek tej klasy na świecie, a także największymi okrętami zbudowanymi do tamtej pory w tej stoczni.

Więcej zamówień ze strony marynarki brytyjskiej na niszczyciele i mniejsze jednostki stocznia otrzymała w związku z intensyfikacją budowy okrętów tuż przed wojną i w jej trakcie. W tym czasie stocznia posiadała 7 pochylni do budowy okrętów do 122 metrów długości (400 stóp) i 80-tonowy dźwig przy nabrzeżu wyposażeniowym^[1]. Posiadała też własne zakłady produkujące kotły wodnorurkowe, maszyny parowe, turbiny i silniki Diesla^[1].

Ostatnią jednostką zbudowaną dla marynarki brytyjskiej była fregata HMS "Arethusa" ukończona w 1965. W tym roku, w związku z generalnym kryzysem brytyjskiej branży stoczniowej, stocznia zakończyła produkcję statków. Kontynuowała natomiast produkcję turbin parowych, urządzeń klimatyzacyjnych i innych podzespołów. W 1972 została zakupiona przez American Company Elliot Turbomachinery Ltd, lecz w 1982 ponownie została wystawiona na sprzedaż, po czym sprzedana w częściach^[2].

Największymi jednostkami cywilnymi zbudowanymi przez stocznię były dwa promy pasażerskie "Caesarea" i "Sarnia" z 1960 roku dla Kolei Brytyjskich (4174 BRT)^[3]^[2].

Ciekawostką jest, że aż dwa niszczyciele zbudowane przez stocznię White zostały zachowane jako okręty-muzea - "Błyskawica" i HMS "Cavalier" (jako jedyny niszczyciel brytyjskiej budowy zachowany w Wielkiej Brytanii).

Jednostki

Bardziej znane statki i okręty zbudowane przez White (w nawiasach daty wodowania):

niszczyciele:
- niszczyciele typu Tribal (pierwszego):
  - HMS "Mohawk" (1907)
  - HMS "Saracen" (1908)
  - HMS "Crusader" (1909)
- niszczyciele typu Almirante Lynch (Faulknor):
  - "Almirante Lynch" (1912)
  - "Almirante Condell" (1913)
  - "Almirante Williams Rebolledo" (HMS "Botha") (1914)
  - "Almirante Goni" (HMS "Broke") (1914)
  - "Almirante Simpson" (HMS "Faulknor") (1914)
  - "Almirante Riveros" (HMS "Tipperary") (1915)
- niszczyciele typu V/W
  - HMS Vampire (1917) i 7 innych
- niszczyciele typu Mendoza:
  - "Mendoza" (1928)
  - "La Rioja" (1929)
  - "Tucuman" (1928)
- niszczyciele typów A-I
  - HMS "Kempenfelt" (1931)
  - HMS "Forester" (1934)
  - HMS "Fury" (1934)
  - HMS "Intrepid" (1936)
  - HMS "Impulsive" (1937)
  - HMS "Havant" (1939)
  - HMS "Havelock" (1939)
- niszczyciele typu Grom:
  - ORP "Grom" (1936)
  - ORP "Błyskawica" (1936)
- niszczyciele typu J/K/N
  - HMS "Jersey" (1938)
  - HMS "Kingston" (1939)
- niszczyciele typu Hunt, m.in:
  - ORP "Krakowiak" (1940)
- niszczyciele typu Q/P:
  - HMS Quentin (1941)
  - HMS Quiberon (1942)
  - HMS Quickmatch (1942)
- niszczyciele typów S-W
  - HMS "Success" (1943)
  - HMS "Swift" (1943)
  - HMS Vixen (1943)
  - HMS Volage (1943)
- niszczyciele typu Z/Ca
  - HMS Carysfort (1944)
  - HMS Cavalier (1944)

inne:
- "Kasuga" (1863 - bocznokołowy slup marynarki Japonii)
- HMS "Swift" (1885)
- HMS E32 okręt podwodny
- HMS "Abdiel" (1940, stawiacz min)
- HMS "Bittern" (1937, slup)

↑ ^a ^b ^c F.E. McMurtrie (1941), Jane's Fighting Ships 1940, s.9
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Z. Kryger, Polskie..., s.59-60
↑ Caesarea - Sarnia [dostęp 18-3-2011]

Bibliografia

Zdzisław Kryger: Polskie związki z Cowes, w: Przegląd Morski nr 2(032) z 2010
Robert Gardiner (red.): Conway's All the World's Fighting Ships: 1906-1921, US Naval Institute Press, Annapolis, 1985, ISBN 0-87021-907-3
Roger Chesneau (red.): Conway's All the World's Fighting Ships 1922-1946, Londyn 1992, ISBN 0-85177-146-7
Francis E. McMurtrie (red.): Jane's Fighting Ships 1940, Londyn 1941, s.9

Linki zewnętrzne

Lista statków i okrętów zbudowanych przez J.S. White

[jane-1] F.E. McMurtrie (1941), Jane's Fighting Ships 1940, s.9

[kryger-2] Z. Kryger, Polskie..., s.59-60

[3] Caesarea - Sarnia [dostęp 18-3-2011]

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-'''J. Samuel White''' − brytyjska [[stocznia]] mająca swoją siedzibę we wschodnim [[Cowes]] (East Cowes) na wyspie [[Wight]].
+'''J. Samuel White''' − brytyjska [[stocznia]] mająca swoją siedzibę we wschodnim [[Cowes]] (East Cowes) na wyspie [[Wight]], obecnie nieistniejąca. Jedna z najstarszych stoczni brytyjskich (podczas II wojny światowej wymieniana jako najstarsza ze stoczni na liście [[Admiralicja brytyjska|Admiralicji]])<ref name=jane>F.E. McMurtrie (1941), ''Jane's Fighting Ships 1940'', s.9</ref>.
 == Historia ==
 [[File:HMS Botha IWM SP 1573.jpg|thumb|250px|Niszczyciel typu ''Almirante Lynch'' dla Chile, w służbie brytyjskiej jako HMS "Botha"]]
 [[File:Tucumán 1938.jpg|thumb|250px|Zbudowany dla Argentyny niszczyciel "Tucumán"]]
-[[File:ORP Grom.jpg|thumb|250px|[[ORP Grom (1937)|ORP "Grom"]]]]
+[[File:ORP Grom.jpg|thumb|250px|[[ORP Grom (1936)|ORP "Grom"]]]]
-Historia stoczni w Cowes związana jest z rodziną Johna White'a, która zajmowała się wcześniej produkcja stoczniową w Broadstairs Harbour hrabstwie Kent. Na początku XIX wieku jego syn Thomas White (1773–1859) przeniósł się do Cowes, aby zarządzać istniejącą tam od XVII wieku stocznią Naya<ref name=kryger>Z. Kryger, ''Polskie...'',  s.59-60</ref>. W następnych latach rozbudował i powiększył stocznię, położoną na wschodnim brzegu rzeki Medina. Nad projektowaniem jednostek pracowali też jego synowie: Joseph, John i Robert. Thomas zarządzał firmą do 1853, a następnie, do 1860, zarządzał nią syn Josepha, Hamilton White. Do śmierci w 1915 stocznią zarządzał syn Johna, John Samuel White, za którego rządów nastąpił najbardziej dynamiczny rozwój zakładu. Od jego imienia przyjęto ostateczną nazwę stoczni J. Samuel White & Co. Zakładem później zarządzali jego synowie John Lee White i Herbert Samuel White<ref name=kryger/>.
+Historia stoczni w Cowes związana jest z rodziną Johna White'a, która zajmowała się wcześniej produkcja stoczniową w Broadstairs Harbour hrabstwie Kent. Na początku XIX wieku jego syn Thomas White (1773–1859) przeniósł się do Cowes, aby zarządzać istniejącą tam od XVII wieku stocznią Naya<ref name=kryger>Z. Kryger, ''Polskie...'',  s.59-60</ref>. W następnych latach rozbudował i powiększył stocznię, położoną na wschodnim brzegu rzeki Medina. Nad projektowaniem jednostek pracowali też jego synowie: Joseph, John i Robert. Thomas zarządzał firmą do 1853, a następnie, do 1860, zarządzał nią syn Josepha, Hamilton White. Do śmierci w 1915 stocznią zarządzał syn Johna, John Samuel White, za którego rządów nastąpił najbardziej dynamiczny rozwój zakładu. Od jego imienia przyjęto ostateczną nazwę stoczni J. Samuel White & Co Ltd. Zakładem później zarządzali jego synowie John Lee White i Herbert Samuel White<ref name=kryger/>.
-Stocznia White była zakładem średniej wielkości i specjalizowała się w małych i średnich statkach i okrętach. Nie budowano okrętów większych, od [[niszczyciel]]i - z wyjątkiem stawiacza min [[HMS Abdiel (1941) |"Abdiel"]] dla marynarki brytyjskiej wodowanego w 1940<ref name=kryger/>. W okresie międzywojennym stocznia nie uzyskiwała licznych zamówień ze strony marynarki brytyjskiej (z 77 typowych niszczycieli serii [[niszczyciele typów A-I|A-I]], White zbudował na zamówienie brytyjskie tylko 5 jednostek), natomiast produkowała niszczyciele na eksport. Eksportowe niszczyciele projektu White były to duże i silne jednostki, jak sześć okrętów typu ''Almirante Lynch'' dla Chile, trzy typu ''Mendoza'' dla Argentyny, a przede wszystkim dwa polskie niszczyciele typu [[niszczyciele typu Grom|''Grom'']]. Niszczyciele typu ''Grom'' były wykorzystywane w przedwojennych publikacjach reklamowych jako "wizytówka" stoczni, będąc jednymi z największych, najszybszych i najsilniej uzbrojonych jednostek tej klasy na świecie, a także największymi okrętami zbudowanymi do tamtej pory w tej stoczni.
+Stocznia White była zakładem średniej wielkości i specjalizowała się w małych i średnich statkach i okrętach. Nie budowano okrętów większych, od [[niszczyciel]]i - z wyjątkiem stawiacza min [[HMS Abdiel (1940) |"Abdiel"]] dla marynarki brytyjskiej wodowanego w 1940<ref name=kryger/>. W okresie międzywojennym stocznia nie uzyskiwała licznych zamówień ze strony marynarki brytyjskiej (z 77 typowych niszczycieli serii [[niszczyciele typów A-I|A-I]], White zbudował na zamówienie brytyjskie tylko 5 jednostek), natomiast produkowała niszczyciele na eksport. Eksportowe niszczyciele projektu White były to duże i silne jednostki, jak sześć okrętów typu ''Almirante Lynch'' dla Chile, trzy typu ''Mendoza'' dla Argentyny, a przede wszystkim dwa polskie niszczyciele typu [[niszczyciele typu Grom|''Grom'']]. Niszczyciele typu ''Grom'' były wykorzystywane w przedwojennych publikacjach reklamowych jako "wizytówka" stoczni, będąc jednymi z największych, najszybszych i najsilniej uzbrojonych jednostek tej klasy na świecie, a także największymi okrętami zbudowanymi do tamtej pory w tej stoczni.
-Więcej zamówień ze strony marynarki brytyjskiej na niszczyciele i mniejsze jednostki stocznia otrzymała w związku z intensyfikacją budowy okrętów tuż przed wojną i w jej trakcie.
+Więcej zamówień ze strony marynarki brytyjskiej na niszczyciele i mniejsze jednostki stocznia otrzymała w związku z intensyfikacją budowy okrętów tuż przed wojną i w jej trakcie. W tym czasie stocznia posiadała 7 pochylni do budowy okrętów do 122 metrów długości (400 stóp) i 80-tonowy dźwig przy nabrzeżu wyposażeniowym<ref name=jane/>. Posiadała też własne zakłady produkujące kotły wodnorurkowe, maszyny parowe, turbiny i silniki Diesla<ref name=jane/>.
 Ostatnią jednostką zbudowaną dla marynarki brytyjskiej była fregata HMS "Arethusa" ukończona w 1965. W tym roku, w związku z generalnym kryzysem brytyjskiej branży stoczniowej, stocznia zakończyła produkcję statków. Kontynuowała natomiast produkcję turbin parowych, urządzeń klimatyzacyjnych i innych podzespołów. W [[1972]] została zakupiona przez American Company Elliot Turbomachinery Ltd, lecz w [[1982]] ponownie została wystawiona na sprzedaż, po czym sprzedana w częściach<ref name=kryger/>.
@@ Linia 39: / Linia 39: @@
 ***"Tucuman" (1928)
 **[[niszczyciele typów A-I]]
-***[[HMS Kempenfelt|HMS "Kempenfelt"]] (1931)
+***[[HMS Kempenfelt (1931)|HMS "Kempenfelt"]] (1931)
 ***[[HMS Forester (1935)|HMS "Forester"]] (1934)
 ***[[HMS Fury (1935)|HMS "Fury"]] (1934)
@@ Linia 47: / Linia 47: @@
 ***[[HMS Havelock|HMS "Havelock"]] (1939)
 ** niszczyciele typu [[niszczyciele typu Grom|''Grom'']]:
-***[[ORP Grom (1937)|ORP "Grom"]] (1936)
+***[[ORP Grom (1936)|ORP "Grom"]] (1936)
 ***[[ORP Błyskawica|ORP "Błyskawica"]] (1936)
 **[[niszczyciele typu J/K/N]]
@@ Linia 53: / Linia 53: @@
 ***[[HMS Kingston (1939)|HMS "Kingston"]] (1939)
 **[[niszczyciele typu Hunt]], m.in:
-***[[ORP Krakowiak (1941)|ORP "Krakowiak"]] (1939)
+***[[ORP Krakowiak (1940)|ORP "Krakowiak"]] (1940)
 **[[niszczyciele typu Q/P]]:
 ***[[HMS Quentin]] (1941)
@@ Linia 68: / Linia 68: @@
 *inne:
-**"Kasuga" (1863 - bocznokołowy slup marynarki Japonii)
+**"[[Kasuga (1863)|Kasuga]]" (1863 - bocznokołowy slup marynarki Japonii)
-**[[HMS Swift (1887)|HMS "Swift"]] (1885)
+**[[HMS Swift (1885)|HMS "Swift"]] (1885)
 **[[HMS E32]] okręt podwodny
-**[[HMS Abdiel (1941) |HMS "Abdiel"]] (1940, stawiacz min)
+**[[HMS Abdiel (1940) |HMS "Abdiel"]] (1940, stawiacz min)
 **[[HMS Bittern|HMS "Bittern"]] (1937, slup)
@@ Linia 79: / Linia 79: @@
 *Zdzisław Kryger: ''Polskie związki z Cowes'', w: Przegląd Morski nr 2(032) z 2010
 *Robert Gardiner (red.): ''Conway's All the World's Fighting Ships: 1906-1921'', US Naval Institute Press, Annapolis, 1985, {{ISBN|0870219073}}
-*Roger Chesneau: ''Conway's All the World's Fighting Ships 1922-1946'', Londyn 1992, {{ISBN|0-85177-146-7}}
+*Roger Chesneau (red.): ''Conway's All the World's Fighting Ships 1922-1946'', Londyn 1992, {{ISBN|0-85177-146-7}}
+*Francis E. McMurtrie (red.): ''Jane's Fighting Ships 1940'', Londyn 1941, s.9
 ==Linki zewnętrzne==