Zamek w Żółkwi: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
początek |
commons |
||
Linia 39: | Linia 39: | ||
=== Historia === |
=== Historia === |
||
Zamek zbudowano w latach 1594-1610 z woli hetmana wielkiego koronnego [[Stanisław Żółkiewski|Stanisława Żółkiewskiego]] najprawdopodobniej według projektu [[Paweł Szczęśliwy|Pawła Szczęśliwego]]. Kamieniarkę opracował [[Paweł Rzymianin]] i [[Ambroży Przychylny]]. Budowę prowadziła i nadzorowała żona hetmana. Na skutek małżeństwa Zofii Żółkiewskiej, właścicielem zamku stał się [[Jan Daniłowicz]], a potem jego córka, która wyszła za Jakuba Sobieskiego, ojca późniejszego króla Jana III. Zamek został założony na planie kwadratu o o boku około 100 metrów, z czterema czworobocznymi wieżami na narożach (zachowały się tylko trzy). Od strony miasta do zamku prowadziła umieszczona symetrycznie czteropiętrowa wieża z bramą zdobioną herbem Lubicz od zewnątrz i tablicą fundacyjną od strony dziedzińca. Wewnątrz murów znajdowały się cztery dwutraktowe budynki połączone gankami bojowymi z wieżami. Głównym pałacem był budynek znajdujący się na wprost bramy. Drzwi i okna miały profilowane obramienia kamienne, a nad nimi widniały łacińskie sentencje. Pod zamkiem mieściły się dwukondygnacyjne sklepione piwnice. Zamek w pierwszej fazie nosił cechy manieryzmu o weneckich, a także niderlandzkich źródłach. Zamek łączył się z fortyfikacjami miasta, a do jego wschodniej i północnej wieży przylegały odcinki miejskich murów obronnych. Za zamkiem w 1606 roku umieszczono zwierzyniec. Za czasów Sobieskich zamek został przebudowany na wspaniałą rezydencję godną monarchy. M.in. w tym czasie zbudowano przy prawym skrzydle kaplicę. Gdy zamek otrzymał Jan III Sobieski, przebudował go w latach 1685-1694 na rezydencję barokową pod kierunkiem Piotra Bebera, a wnętrza, nową galerię i portyk kolumnowy z dwubiegowymi schodami zaprojektował prawdopodobnie [[Augustyn Locci]]. Zbudowano też przybudówki z loggiami, które flankowały elewację ogrodową. Kolejnej przebudowy dokonał po 1740 roku hetman wielki litewski Michał Radziwiłł zwany Rybeńko. Za jego czasów przebudowano wnętrza w stylu rokoko, rozbudowano krużganki tak, że ciągnęły się one na dwu piętrach wzdłuż całego boku naprzeciw wjazdu. W 1753 roku na frontowych schodach postawiono nowe rzeźby, m.in. z pomnikiem króla Jana III. Odbudowano spalone wieże, pomarańczarnię i oficynę. Prace prowadził Aleksander von Berg a potem Antoni Castelli. W 1772 roku po rozbiorze, zamek przejęli Austriacy, a w 1787 roku zamek kupił na licytacji Adam Józefowicz-Hlebnicki. W połowie XIX wieku ówczesny właściciel Artur Głogowski rozprzedał resztki wyposażenia i rozebrał część zabudowań m.in. kaplicę i sąsiadującą z nią wieżę, krużganki i wielkie schody. W późniejszych latach budynki zamku były jeszcze kilkakrotnie przebudowywane na cele różnych instytucji. Poważne zniszczenia dotknęły zamek w czasie I wojny światowej na skutek spalenia go przez Rosjan, a w okresie II Rzeczpospolitej po częściowej odbudowie (np. okien i strzelnic) były tu koszary wojskowe, a potem szkoła. Kolejne prace restauratorskie podjęto w latach 70-tych XX wieku, a po powstaniu państwa ukraińskiego rozpoczął się kolejny remont zamku prowadzony do dziś. W części zamkowych pomieszczeń znajduje się muzeum. |
Zamek zbudowano w latach 1594-1610 z woli hetmana wielkiego koronnego [[Stanisław Żółkiewski|Stanisława Żółkiewskiego]] najprawdopodobniej według projektu [[Paweł Szczęśliwy|Pawła Szczęśliwego]]. Kamieniarkę opracował [[Paweł Rzymianin]] i [[Ambroży Przychylny]]. Budowę prowadziła i nadzorowała żona hetmana. Na skutek małżeństwa Zofii Żółkiewskiej, właścicielem zamku stał się [[Jan Daniłowicz]], a potem jego córka, która wyszła za Jakuba Sobieskiego, ojca późniejszego króla Jana III. Zamek został założony na planie kwadratu o o boku około 100 metrów, z czterema czworobocznymi wieżami na narożach (zachowały się tylko trzy). Od strony miasta do zamku prowadziła umieszczona symetrycznie czteropiętrowa wieża z bramą zdobioną herbem Lubicz od zewnątrz i tablicą fundacyjną od strony dziedzińca. Wewnątrz murów znajdowały się cztery dwutraktowe budynki połączone gankami bojowymi z wieżami. Głównym pałacem był budynek znajdujący się na wprost bramy. Drzwi i okna miały profilowane obramienia kamienne, a nad nimi widniały łacińskie sentencje. Pod zamkiem mieściły się dwukondygnacyjne sklepione piwnice. Zamek w pierwszej fazie nosił cechy manieryzmu o weneckich, a także niderlandzkich źródłach. Zamek łączył się z fortyfikacjami miasta, a do jego wschodniej i północnej wieży przylegały odcinki miejskich murów obronnych. Za zamkiem w 1606 roku umieszczono zwierzyniec. Za czasów Sobieskich zamek został przebudowany na wspaniałą rezydencję godną monarchy. M.in. w tym czasie zbudowano przy prawym skrzydle kaplicę. Gdy zamek otrzymał Jan III Sobieski, przebudował go w latach 1685-1694 na rezydencję barokową pod kierunkiem Piotra Bebera, a wnętrza, nową galerię i portyk kolumnowy z dwubiegowymi schodami zaprojektował prawdopodobnie [[Augustyn Locci]]. Zbudowano też przybudówki z loggiami, które flankowały elewację ogrodową. Kolejnej przebudowy dokonał po 1740 roku hetman wielki litewski Michał Radziwiłł zwany Rybeńko. Za jego czasów przebudowano wnętrza w stylu rokoko, rozbudowano krużganki tak, że ciągnęły się one na dwu piętrach wzdłuż całego boku naprzeciw wjazdu. W 1753 roku na frontowych schodach postawiono nowe rzeźby, m.in. z pomnikiem króla Jana III. Odbudowano spalone wieże, pomarańczarnię i oficynę. Prace prowadził Aleksander von Berg a potem Antoni Castelli. W 1772 roku po rozbiorze, zamek przejęli Austriacy, a w 1787 roku zamek kupił na licytacji Adam Józefowicz-Hlebnicki. W połowie XIX wieku ówczesny właściciel Artur Głogowski rozprzedał resztki wyposażenia i rozebrał część zabudowań m.in. kaplicę i sąsiadującą z nią wieżę, krużganki i wielkie schody. W późniejszych latach budynki zamku były jeszcze kilkakrotnie przebudowywane na cele różnych instytucji. Poważne zniszczenia dotknęły zamek w czasie I wojny światowej na skutek spalenia go przez Rosjan, a w okresie II Rzeczpospolitej po częściowej odbudowie (np. okien i strzelnic) były tu koszary wojskowe, a potem szkoła. Kolejne prace restauratorskie podjęto w latach 70-tych XX wieku, a po powstaniu państwa ukraińskiego rozpoczął się kolejny remont zamku prowadzony do dziś. W części zamkowych pomieszczeń znajduje się muzeum. |
||
{{commons|Category:Zhovkva Castle}} |
|||
=== Bibliografia === |
=== Bibliografia === |
Wersja z 15:37, 11 lis 2010
Zamek Sobieskich | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Typ budynku | |
Styl architektoniczny | |
Inwestor |
Stanisław Żółkiewski, Jan Sobieski, Michał Radziwiłł |
Rozpoczęcie budowy |
1594 |
Ukończenie budowy |
1610 |
Ważniejsze przebudowy |
1685-1694, 1740-1753 |
Zniszczono |
XIX wiek, I wojna światowa |
Odbudowano |
1920-1939 |
Pierwszy właściciel |
Stanisław Żółkiewski |
Kolejni właściciele |
Jan Daniłowicz, Jakub Sobieski, Jan Sobieski, Michał Radziwiłł, Adam Józefowicz-Hlebnicki, Artur Głogowski |
Położenie na mapie Ukrainy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} |
Zamek w Żółkwi - znajduje się południowo-zachodniej części miasta Żółkiew na zachód od Lwowa. Dawna siedziba hetmana Stanisława Żółkiewskiego i rodu Sobieskich.
Historia
Zamek zbudowano w latach 1594-1610 z woli hetmana wielkiego koronnego Stanisława Żółkiewskiego najprawdopodobniej według projektu Pawła Szczęśliwego. Kamieniarkę opracował Paweł Rzymianin i Ambroży Przychylny. Budowę prowadziła i nadzorowała żona hetmana. Na skutek małżeństwa Zofii Żółkiewskiej, właścicielem zamku stał się Jan Daniłowicz, a potem jego córka, która wyszła za Jakuba Sobieskiego, ojca późniejszego króla Jana III. Zamek został założony na planie kwadratu o o boku około 100 metrów, z czterema czworobocznymi wieżami na narożach (zachowały się tylko trzy). Od strony miasta do zamku prowadziła umieszczona symetrycznie czteropiętrowa wieża z bramą zdobioną herbem Lubicz od zewnątrz i tablicą fundacyjną od strony dziedzińca. Wewnątrz murów znajdowały się cztery dwutraktowe budynki połączone gankami bojowymi z wieżami. Głównym pałacem był budynek znajdujący się na wprost bramy. Drzwi i okna miały profilowane obramienia kamienne, a nad nimi widniały łacińskie sentencje. Pod zamkiem mieściły się dwukondygnacyjne sklepione piwnice. Zamek w pierwszej fazie nosił cechy manieryzmu o weneckich, a także niderlandzkich źródłach. Zamek łączył się z fortyfikacjami miasta, a do jego wschodniej i północnej wieży przylegały odcinki miejskich murów obronnych. Za zamkiem w 1606 roku umieszczono zwierzyniec. Za czasów Sobieskich zamek został przebudowany na wspaniałą rezydencję godną monarchy. M.in. w tym czasie zbudowano przy prawym skrzydle kaplicę. Gdy zamek otrzymał Jan III Sobieski, przebudował go w latach 1685-1694 na rezydencję barokową pod kierunkiem Piotra Bebera, a wnętrza, nową galerię i portyk kolumnowy z dwubiegowymi schodami zaprojektował prawdopodobnie Augustyn Locci. Zbudowano też przybudówki z loggiami, które flankowały elewację ogrodową. Kolejnej przebudowy dokonał po 1740 roku hetman wielki litewski Michał Radziwiłł zwany Rybeńko. Za jego czasów przebudowano wnętrza w stylu rokoko, rozbudowano krużganki tak, że ciągnęły się one na dwu piętrach wzdłuż całego boku naprzeciw wjazdu. W 1753 roku na frontowych schodach postawiono nowe rzeźby, m.in. z pomnikiem króla Jana III. Odbudowano spalone wieże, pomarańczarnię i oficynę. Prace prowadził Aleksander von Berg a potem Antoni Castelli. W 1772 roku po rozbiorze, zamek przejęli Austriacy, a w 1787 roku zamek kupił na licytacji Adam Józefowicz-Hlebnicki. W połowie XIX wieku ówczesny właściciel Artur Głogowski rozprzedał resztki wyposażenia i rozebrał część zabudowań m.in. kaplicę i sąsiadującą z nią wieżę, krużganki i wielkie schody. W późniejszych latach budynki zamku były jeszcze kilkakrotnie przebudowywane na cele różnych instytucji. Poważne zniszczenia dotknęły zamek w czasie I wojny światowej na skutek spalenia go przez Rosjan, a w okresie II Rzeczpospolitej po częściowej odbudowie (np. okien i strzelnic) były tu koszary wojskowe, a potem szkoła. Kolejne prace restauratorskie podjęto w latach 70-tych XX wieku, a po powstaniu państwa ukraińskiego rozpoczął się kolejny remont zamku prowadzony do dziś. W części zamkowych pomieszczeń znajduje się muzeum.
Bibliografia
- "Zamki na Kresach" Tadeusz Polak, wyd. Pagina, Warszawa 1997, s. 211