Willa Decjusza: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne |
||
Linia 13: | Linia 13: | ||
'''Willa Decjusza''' – renesansowy pałacyk znajdujący się w [[Park Decjusza|Parku Decjusza]], na terenie [[Wola Justowska|Woli Justowskiej]] w [[Kraków|Krakowie]]. |
'''Willa Decjusza''' – renesansowy pałacyk znajdujący się w [[Park Decjusza|Parku Decjusza]], na terenie [[Wola Justowska|Woli Justowskiej]] w [[Kraków|Krakowie]]. |
||
Wybudował go właściciel Woli Justowskiej – [[Ludwik Decjusz|Just Ludwik Decjusz]] w 1535 roku w okolicy [[Rezerwat przyrody Panieńskie Skały|Panieńskich Skał]]. Projekt budowli stworzyli włoscy architekci [[Giovanni Cini]] ze Sieny, |
Wybudował go właściciel Woli Justowskiej – [[Ludwik Decjusz|Just Ludwik Decjusz]] w 1535 roku w okolicy [[Rezerwat przyrody Panieńskie Skały|Panieńskich Skał]]. Projekt budowli stworzyli włoscy architekci [[Giovanni Cini]] ze Sieny, [[Bernardino Zanobi de Gianotis]] i [[Filip z Fiesole]]. W 1590 roku posiadłość kupił [[Sebastian Lubomirski]], którego syn Stanisław Lubomirski po 1620 roku kazał rozbudować budynek prawdopodobnie wg projektu [[Maciej Trapola|Macieja Trapola]] o jedno piętro, dodać dwie wieże i dobudować pomiędzy nimi loggię widokową. Dodano także cebulaste hełmy. Zbudowano także oficynę zwaną obecnie Domem Łaskiego. <br /> |
||
Kolejnymi właścicielami byli [[Sanguszkowie]], Andrzej Morzkowski i Wielowiejscy. <br /> |
Kolejnymi właścicielami byli od 1720 roku [[Sanguszkowie]], Andrzej Morzkowski i Wielowiejscy. <br /> |
||
W XIX wieku Willę |
W XIX wieku Willę przebudowali [[Ledóchowscy]] usuwając cebulaste barokowe hełmy i manierystyczne bastiony. Po 1844 roku Henrietta z Ankwiczów Kuczkowska zbudowała reprezentacyjne schody wejściowe, balkony wież i attykę wieńczącą willę. Po pożarze, w 1882 roku [[Marcelina Czartoryska]] odrestaurowała willę wg projektu [[Tadeusz Stryjeński|Tadeusza Stryjeńskiego]]. Wcześniej odbywały się tam koncerty organizowane przez księżną, uczennicę [[Fryderyk Chopin|Fryderyka Chopina]]. Do 1917 roku willa była własnością Czartoryskich. |
||
W czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] znajdowały się w nim koszary wojskowe, w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] była tam siedziba policji niemieckiej. Po wojnie w pałacyku znajdował się Centralny Ośrodek Szkolenia Spółdzielczości Pracy, następnie internat, oraz oddział gruźliczy szpitala im. dr. Anki. W latach 70. willa popadła w ruinę. |
W czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] znajdowały się w nim koszary wojskowe, w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] była tam siedziba policji niemieckiej. Po wojnie w pałacyku znajdował się Centralny Ośrodek Szkolenia Spółdzielczości Pracy, następnie internat, oraz oddział gruźliczy szpitala im. dr. Anki. W latach 70. XX wieku willa popadła w ruinę. |
||
W 1996 Willa Decjusza została odrestaurowana i stanowi obecnie siedzibę [[Stowarzyszenie Willa Decjusza|Stowarzyszenia Willa Decjusza]]. Obiekt znajduje się na [[Szlak Renesansu w Małopolsce|Szlaku Renesansu w Małopolsce]]. |
W 1996 Willa Decjusza została odrestaurowana i stanowi obecnie siedzibę [[Stowarzyszenie Willa Decjusza|Stowarzyszenia Willa Decjusza]]. Obiekt znajduje się na [[Szlak Renesansu w Małopolsce|Szlaku Renesansu w Małopolsce]]. |
||
== Bibliografia == |
|||
* Zbigniew Beiersdorf, Willa Decjusza (w:) Encyklopedia Krakowa , Kraków 2000 |
|||
* Janusz Bogdanowski, Przemiany architektoniczne willi na Woli Justowskiej, ”Rocznik krakowski”,T. 66, Kraków 1975 |
|||
* Maria Dayczak–Domanasiewicz, Architektura dworu biskupów krakowskich na Prądniku Białym na tle nowożytnego budownictwa rezydencjonalnego okolic Krakowa (w:) Pałace i wille podmiejskie Krakowa, Kraków 2007 |
|||
* Jerzy Kowalczyk, Sebastian Serlio a sztuka polska, O roli włoskich traktatów architektonicznych w dobie nowożytnej, Instytut Sztuki PAN, „Studia z historii sztuki”, T. 16, 1973 |
|||
* Jerzy Kowalczyk, Wille w Polsce w XVI i pierwszej połowie XVII stulecia, „Kwartalnik architektury i urbanistyki”, T. 25, 1976 |
|||
* Bogusław Krasnowolski, Architektura loggi małopolskich w latach 1500 – 1650, „Biuletyn Historii i Sztuki”, R. 31, 1963, z. 4 |
|||
* Jerzy Adam Miłobędzki, Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1963 (i liczne wydania późniejsze) |
|||
* Mirosław Sulma, Przekształcenia architektury Willi Decjusza (w:) Villa Decius, wyd. III uzup., Kraków 1999 |
|||
* Stanisław Tomkowicz, Powiat krakowski, „Teka Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej” T. 2, Kraków 1906 |
|||
* Katarzyna Trojanowska, Willa Decjusza i jej mieszkańcy (w:) Villa Decius, wyd. III uzup., Kraków 1999 |
|||
<gallery> |
<gallery> |
Wersja z 22:30, 25 sty 2012
Szablon:Zabytek infobox Willa Decjusza – renesansowy pałacyk znajdujący się w Parku Decjusza, na terenie Woli Justowskiej w Krakowie.
Wybudował go właściciel Woli Justowskiej – Just Ludwik Decjusz w 1535 roku w okolicy Panieńskich Skał. Projekt budowli stworzyli włoscy architekci Giovanni Cini ze Sieny, Bernardino Zanobi de Gianotis i Filip z Fiesole. W 1590 roku posiadłość kupił Sebastian Lubomirski, którego syn Stanisław Lubomirski po 1620 roku kazał rozbudować budynek prawdopodobnie wg projektu Macieja Trapola o jedno piętro, dodać dwie wieże i dobudować pomiędzy nimi loggię widokową. Dodano także cebulaste hełmy. Zbudowano także oficynę zwaną obecnie Domem Łaskiego.
Kolejnymi właścicielami byli od 1720 roku Sanguszkowie, Andrzej Morzkowski i Wielowiejscy.
W XIX wieku Willę przebudowali Ledóchowscy usuwając cebulaste barokowe hełmy i manierystyczne bastiony. Po 1844 roku Henrietta z Ankwiczów Kuczkowska zbudowała reprezentacyjne schody wejściowe, balkony wież i attykę wieńczącą willę. Po pożarze, w 1882 roku Marcelina Czartoryska odrestaurowała willę wg projektu Tadeusza Stryjeńskiego. Wcześniej odbywały się tam koncerty organizowane przez księżną, uczennicę Fryderyka Chopina. Do 1917 roku willa była własnością Czartoryskich.
W czasie I wojny światowej znajdowały się w nim koszary wojskowe, w czasie II wojny światowej była tam siedziba policji niemieckiej. Po wojnie w pałacyku znajdował się Centralny Ośrodek Szkolenia Spółdzielczości Pracy, następnie internat, oraz oddział gruźliczy szpitala im. dr. Anki. W latach 70. XX wieku willa popadła w ruinę.
W 1996 Willa Decjusza została odrestaurowana i stanowi obecnie siedzibę Stowarzyszenia Willa Decjusza. Obiekt znajduje się na Szlaku Renesansu w Małopolsce.
Bibliografia
- Zbigniew Beiersdorf, Willa Decjusza (w:) Encyklopedia Krakowa , Kraków 2000
- Janusz Bogdanowski, Przemiany architektoniczne willi na Woli Justowskiej, ”Rocznik krakowski”,T. 66, Kraków 1975
- Maria Dayczak–Domanasiewicz, Architektura dworu biskupów krakowskich na Prądniku Białym na tle nowożytnego budownictwa rezydencjonalnego okolic Krakowa (w:) Pałace i wille podmiejskie Krakowa, Kraków 2007
- Jerzy Kowalczyk, Sebastian Serlio a sztuka polska, O roli włoskich traktatów architektonicznych w dobie nowożytnej, Instytut Sztuki PAN, „Studia z historii sztuki”, T. 16, 1973
- Jerzy Kowalczyk, Wille w Polsce w XVI i pierwszej połowie XVII stulecia, „Kwartalnik architektury i urbanistyki”, T. 25, 1976
- Bogusław Krasnowolski, Architektura loggi małopolskich w latach 1500 – 1650, „Biuletyn Historii i Sztuki”, R. 31, 1963, z. 4
- Jerzy Adam Miłobędzki, Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1963 (i liczne wydania późniejsze)
- Mirosław Sulma, Przekształcenia architektury Willi Decjusza (w:) Villa Decius, wyd. III uzup., Kraków 1999
- Stanisław Tomkowicz, Powiat krakowski, „Teka Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej” T. 2, Kraków 1906
- Katarzyna Trojanowska, Willa Decjusza i jej mieszkańcy (w:) Villa Decius, wyd. III uzup., Kraków 1999
-
Willa (2009)
-
Willa na XIX-wiecznej fotografii