Zamek w Drohiczynie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Bibliografia, badania archeeologiczne |
usunięto sformułowania typu "drewniane belki, z których zbudowano mury", zmiana datowania z uwzględnieniem wieku XV i niepewnych budowniczych |
||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
| kondygnacje = |
| kondygnacje = |
||
| powierzchnia użytkowa = |
| powierzchnia użytkowa = |
||
| rozpoczęcie budowy = XIV wiek |
| rozpoczęcie budowy = XIV lub XV wiek |
||
| ukończenie budowy = |
| ukończenie budowy = |
||
| przebudowy = |
| przebudowy = |
||
| Linia 35: | Linia 35: | ||
[[Plik:Drohiczyn gora zamkowaXIXa.jpg|thumb|<center>Góra zamkowa w XIX wieku z widoczną pieczarą]] |
[[Plik:Drohiczyn gora zamkowaXIXa.jpg|thumb|<center>Góra zamkowa w XIX wieku z widoczną pieczarą]] |
||
[[Plik:Drohiczyn gora zamkowaXX.jpg|thumb|<center>Góra zamkowa po zniszczeniu przez rzekę]] |
[[Plik:Drohiczyn gora zamkowaXX.jpg|thumb|<center>Góra zamkowa po zniszczeniu przez rzekę]] |
||
'''Zamek w Drohiczynie''' - zbudowany w [[Drohiczyn (województwo podlaskie)|Drohiczynie]] na skarpie nad rzeką [[Bug]] w XIV wieku przez książąt litewskich. Pierwszy zamek drewniany, znajdujący się w strefie obwarowań [[gród|grodu]], z którego władano [[Ziemia drohicka|Ziemią drohicką]] był |
'''Zamek w Drohiczynie''' - zbudowany w [[Drohiczyn (województwo podlaskie)|Drohiczynie]] na skarpie nad rzeką [[Bug]] w XIV lub XV wieku przez książąt litewskich lub mazowieckich. Pierwszy zamek drewniany, znajdujący się w strefie obwarowań [[gród|grodu]], z którego władano [[Ziemia drohicka|Ziemią drohicką]] był wielokrotnie palony i burzony aż do XIV w. Wówczas zniszczony został przez księcia Janusza Mazowieckiego w 1382, a w 1383 przez Jagiełłę. Rozbudowany przez Jagiellonów w okresie kilkusetletniego spokoju uległ przekształceniu w siedzibę administracyjną. |
||
W 1612 roku istnienie zamku w Drohiczynie wzmiankował wizytator klasztoru franciszkanów, który napisał „miasto drewniane bez murów obronnych, prócz zamku”. Prawdopodobnie na zamku mieścił się [[sąd grodzki]] i była to siedziba królewskiego [[starosta grodowy|starosty grodowego]]. Dwór ten został zniszczony podczas Potopu szwedzkiego i na skutek braku opieki oraz osuwania się góry do rzeki uległ całkowitej zagładzie. Jedynie w pamięci mieszkańców Drohiczyna zachowało się wspomnienie o stojącym tu niewielkiej kwadratowej budowli, która mieściła tzw. ''górną wieżę'' i ''dolną wieżę'', czyli areszt cywilny i więzienie kryminalne dla szlachty. W 1788 r. wieża ta została rozebrana. Pozostałościami rozebranej konstrukcji są obrabiane ciosy kamienne znajdujące się |
W 1612 roku istnienie zamku w Drohiczynie wzmiankował wizytator klasztoru franciszkanów, który napisał „miasto drewniane bez murów obronnych, prócz zamku”. Prawdopodobnie na zamku mieścił się [[sąd grodzki]] i była to siedziba królewskiego [[starosta grodowy|starosty grodowego]]. Dwór ten został zniszczony podczas Potopu szwedzkiego i na skutek braku opieki oraz osuwania się góry do rzeki uległ całkowitej zagładzie. Jedynie w pamięci mieszkańców Drohiczyna zachowało się wspomnienie o stojącym tu niewielkiej kwadratowej budowli, która mieściła tzw. ''górną wieżę'' i ''dolną wieżę'', czyli areszt cywilny i więzienie kryminalne dla szlachty. W 1788 r. wieża ta została rozebrana. Pozostałościami rozebranej konstrukcji są obrabiane ciosy kamienne znajdujące się na dnie dawnej fosy. |
||
Do lat 80. XX wieku było jeszcze widoczne wejście do lochów znajdujące się w zboczu góry, pod wałem. W 1383 r. podczas zdobywania zamku przez Jagiełłę, według słów Stryjkowskiego Rusini |
Do lat 80. XX wieku było jeszcze widoczne wejście do lochów znajdujące się w zboczu góry, pod wałem{{fakt|data=2012-12}}. W 1383 r. podczas zdobywania zamku przez Jagiełłę, według słów Stryjkowskiego, Rusini będący w zamku w służbie mazowieckiej, podłożyli nocą ogień pod drewnianych obwarowań i uciekli na stronę litewską. Wojewoda Sasin wraz z resztkami mazowieckiej osady zamku przeszedł tajnym przejściem nad brzeg Bugu, gdzie były przygotowane łodzie, i uciekł na Mazowsze. Pozostałość przejścia podziemnego tak opisywał [[Zygmunt Gloger]]: |
||
{{cytat|Góra po starożytnym zamku składa się z twardej, gliniastej opoki, osypującej się ciągle od strony Bugu, który ją u podnóża nurtem swoim podmywa i zniszczył już w znacznej części. W połowie jej wysokości od strony rzeki dostrzegliśmy duży otwór. Po spadzistej, a po deszczu nader trudnej do wyjścia pochyłości, dostaliśmy się do tego otworu, który wprowadził nas do ciekawej pieczary, wykutej w opoce. Pieczarę stanowił prosty, wąski na trzy kroki korytarz, długi na kroków kilkanaście. W obu jego bokach znajdowały się po dwie przeciwległe sobie nisze, czyli wgłębienia, co nadawało lochowi podobieństwo do wnętrza miniaturowego kościółka, z czterema kapliczkami. Pieczara ta wszakże w czasach dawnych, gdy na górze stał zamek (niewątpliwie drewniany) była najpewniej więzieniem, lub skarbcem, a nie świątynią. W każdym razie musiała być znacznie dłuższą, bo zaczynała się w części góry, już dziś nie istniejącej, ta zaś część pieczary, która obecnie pozostała, stanowiła tylko zakończenie, do którego woda z deszczów naniosła sporo ziemi zewnętrznej. Niszczenie góry od strony Bugu odbywa się powoli, bo opoka gliniasta, z której się góra składa, jest tak twarda, że na ścianach pieczary, znaleźliśmy nazwiska zwiedzających, zapisane tu przed laty dwudziestu. Jeżeli zważymy, że pomimo takiej oporności opoki, tak znaczna część góry, może połowa, podmytą i zniszczoną już została, a na pozostałym jej wierzchołku niema już miejsca na zamek, to musimy przyjść do przekonania, że tylko za bardzo dawnych czasów, zamek warowny mógł być na górze Drohickiej założony w tem miejscu. Podanie miejscowe, będące zwykłą baśnią ludową, do wszystkich naszych zamków przywiązaną, powiada, że góra ta usypaną, była rękoma jeńców wojennych, że we wnętrzu swojem zawiera podziemia pełne skarbów, że podziemia te pełne łączyły niegdyś zamek Drohicki z klasztorem Franciszkanów, w którego lochach miały znajdować się tajemne drzwi żelazne do tego przejścia na zamek. [http://literat.ug.edu.pl/gloger/008.htm]}} |
{{cytat|Góra po starożytnym zamku składa się z twardej, gliniastej opoki, osypującej się ciągle od strony Bugu, który ją u podnóża nurtem swoim podmywa i zniszczył już w znacznej części. W połowie jej wysokości od strony rzeki dostrzegliśmy duży otwór. Po spadzistej, a po deszczu nader trudnej do wyjścia pochyłości, dostaliśmy się do tego otworu, który wprowadził nas do ciekawej pieczary, wykutej w opoce. Pieczarę stanowił prosty, wąski na trzy kroki korytarz, długi na kroków kilkanaście. W obu jego bokach znajdowały się po dwie przeciwległe sobie nisze, czyli wgłębienia, co nadawało lochowi podobieństwo do wnętrza miniaturowego kościółka, z czterema kapliczkami. Pieczara ta wszakże w czasach dawnych, gdy na górze stał zamek (niewątpliwie drewniany) była najpewniej więzieniem, lub skarbcem, a nie świątynią. W każdym razie musiała być znacznie dłuższą, bo zaczynała się w części góry, już dziś nie istniejącej, ta zaś część pieczary, która obecnie pozostała, stanowiła tylko zakończenie, do którego woda z deszczów naniosła sporo ziemi zewnętrznej. Niszczenie góry od strony Bugu odbywa się powoli, bo opoka gliniasta, z której się góra składa, jest tak twarda, że na ścianach pieczary, znaleźliśmy nazwiska zwiedzających, zapisane tu przed laty dwudziestu. Jeżeli zważymy, że pomimo takiej oporności opoki, tak znaczna część góry, może połowa, podmytą i zniszczoną już została, a na pozostałym jej wierzchołku niema już miejsca na zamek, to musimy przyjść do przekonania, że tylko za bardzo dawnych czasów, zamek warowny mógł być na górze Drohickiej założony w tem miejscu. Podanie miejscowe, będące zwykłą baśnią ludową, do wszystkich naszych zamków przywiązaną, powiada, że góra ta usypaną, była rękoma jeńców wojennych, że we wnętrzu swojem zawiera podziemia pełne skarbów, że podziemia te pełne łączyły niegdyś zamek Drohicki z klasztorem Franciszkanów, w którego lochach miały znajdować się tajemne drzwi żelazne do tego przejścia na zamek. [http://literat.ug.edu.pl/gloger/008.htm]}} |
||
Obecnie masyw Góry Zamkowej stanowi tylko małą część góry mieszczącej kiedyś zabudowania zamkowe. Na szczycie Góry Zamkowej znajduje się obelisk wzniesiony w 1928 roku w 10 rocznicę odzyskania niepodległości. |
Obecnie masyw Góry Zamkowej stanowi tylko małą część góry mieszczącej kiedyś zabudowania zamkowe. Na szczycie Góry Zamkowej znajduje się obelisk wzniesiony w 1928 roku w 10 rocznicę odzyskania niepodległości. |
||
Wersja z 19:00, 8 gru 2012
 Góra zamkowa w 1 połowie XX wieku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Zamkowa |
| Typ budynku |
miejsce po zamku |
| Styl architektoniczny | |
| Rozpoczęcie budowy |
XIV lub XV wiek |
| Zniszczono |
1657 ? |
| Kolejni właściciele |
książęta mazowieccy, książęta litewscy, królowie Polski |
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
Zamek w Drohiczynie - zbudowany w Drohiczynie na skarpie nad rzeką Bug w XIV lub XV wieku przez książąt litewskich lub mazowieckich. Pierwszy zamek drewniany, znajdujący się w strefie obwarowań grodu, z którego władano Ziemią drohicką był wielokrotnie palony i burzony aż do XIV w. Wówczas zniszczony został przez księcia Janusza Mazowieckiego w 1382, a w 1383 przez Jagiełłę. Rozbudowany przez Jagiellonów w okresie kilkusetletniego spokoju uległ przekształceniu w siedzibę administracyjną.
W 1612 roku istnienie zamku w Drohiczynie wzmiankował wizytator klasztoru franciszkanów, który napisał „miasto drewniane bez murów obronnych, prócz zamku”. Prawdopodobnie na zamku mieścił się sąd grodzki i była to siedziba królewskiego starosty grodowego. Dwór ten został zniszczony podczas Potopu szwedzkiego i na skutek braku opieki oraz osuwania się góry do rzeki uległ całkowitej zagładzie. Jedynie w pamięci mieszkańców Drohiczyna zachowało się wspomnienie o stojącym tu niewielkiej kwadratowej budowli, która mieściła tzw. górną wieżę i dolną wieżę, czyli areszt cywilny i więzienie kryminalne dla szlachty. W 1788 r. wieża ta została rozebrana. Pozostałościami rozebranej konstrukcji są obrabiane ciosy kamienne znajdujące się na dnie dawnej fosy.
Do lat 80. XX wieku było jeszcze widoczne wejście do lochów znajdujące się w zboczu góry, pod wałem[potrzebny przypis]. W 1383 r. podczas zdobywania zamku przez Jagiełłę, według słów Stryjkowskiego, Rusini będący w zamku w służbie mazowieckiej, podłożyli nocą ogień pod drewnianych obwarowań i uciekli na stronę litewską. Wojewoda Sasin wraz z resztkami mazowieckiej osady zamku przeszedł tajnym przejściem nad brzeg Bugu, gdzie były przygotowane łodzie, i uciekł na Mazowsze. Pozostałość przejścia podziemnego tak opisywał Zygmunt Gloger:
Góra po starożytnym zamku składa się z twardej, gliniastej opoki, osypującej się ciągle od strony Bugu, który ją u podnóża nurtem swoim podmywa i zniszczył już w znacznej części. W połowie jej wysokości od strony rzeki dostrzegliśmy duży otwór. Po spadzistej, a po deszczu nader trudnej do wyjścia pochyłości, dostaliśmy się do tego otworu, który wprowadził nas do ciekawej pieczary, wykutej w opoce. Pieczarę stanowił prosty, wąski na trzy kroki korytarz, długi na kroków kilkanaście. W obu jego bokach znajdowały się po dwie przeciwległe sobie nisze, czyli wgłębienia, co nadawało lochowi podobieństwo do wnętrza miniaturowego kościółka, z czterema kapliczkami. Pieczara ta wszakże w czasach dawnych, gdy na górze stał zamek (niewątpliwie drewniany) była najpewniej więzieniem, lub skarbcem, a nie świątynią. W każdym razie musiała być znacznie dłuższą, bo zaczynała się w części góry, już dziś nie istniejącej, ta zaś część pieczary, która obecnie pozostała, stanowiła tylko zakończenie, do którego woda z deszczów naniosła sporo ziemi zewnętrznej. Niszczenie góry od strony Bugu odbywa się powoli, bo opoka gliniasta, z której się góra składa, jest tak twarda, że na ścianach pieczary, znaleźliśmy nazwiska zwiedzających, zapisane tu przed laty dwudziestu. Jeżeli zważymy, że pomimo takiej oporności opoki, tak znaczna część góry, może połowa, podmytą i zniszczoną już została, a na pozostałym jej wierzchołku niema już miejsca na zamek, to musimy przyjść do przekonania, że tylko za bardzo dawnych czasów, zamek warowny mógł być na górze Drohickiej założony w tem miejscu. Podanie miejscowe, będące zwykłą baśnią ludową, do wszystkich naszych zamków przywiązaną, powiada, że góra ta usypaną, była rękoma jeńców wojennych, że we wnętrzu swojem zawiera podziemia pełne skarbów, że podziemia te pełne łączyły niegdyś zamek Drohicki z klasztorem Franciszkanów, w którego lochach miały znajdować się tajemne drzwi żelazne do tego przejścia na zamek. [1]
Obecnie masyw Góry Zamkowej stanowi tylko małą część góry mieszczącej kiedyś zabudowania zamkowe. Na szczycie Góry Zamkowej znajduje się obelisk wzniesiony w 1928 roku w 10 rocznicę odzyskania niepodległości.
Jedyną pozostałością po zamku jest nazwa ul. Zamkowej.
Badania archeologiczne
- 1886-1888 - Nikołaj Pietrowicz Avenarius
- 1955 - Krystyna Musianowicz
- 2011 - mgr Mieczysław Bienia ("Izis. Usługi archeologiczne. Małgorzata Bienia)
Bibliografia
- Tygodnik Ilustrowany nr 112, 1870 rok
- "Grodzisko i osada w Drohiczynie, pow. siemiatycki w świetle badań 1955 r.", „Sprawozdania Archeologiczne” 1957, t. 3, s. 190 – 195.
- "Najstarsze osadnictwo wczesnośredniowieczne Podlasia na przykładzie wybranych stanowisk", [w:] "Najstarsze dzieje Podlasia w świetle źródeł archeologicznych", red. B. Bryńczak, P. Urbańczyk, Siedlce 2001, s. 169 – 204.
- "Drohiczyn średniowieczny i nowożytny w świetle badań z roku 2006", “Podlaskie Zeszyty Archeologiczne” 2009, t. 5, s. 153-195
- "Drohiczyn. Opis historyczny, „Atheaneum”, Wilno 1847, z. IV.
- "Budowle sakralne Drohiczyna w świetle źródeł archeologicznych i historycznych, „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”, z. 17, Białystok 2011.
- "Szkliwione płytki posadzkowe z Góry Zamkowej w Drohiczynie, [in:] Hereditatem Cognoscere. Studia i szkice dedykowane Prof. Marii Miśkiewicz, ed. Z. Kobyliński, Warszawa, 228–246.
- "Drohiczyn we wczesnym średniowieczu, „Materiały Wczesnośredniowieczne”, t.6, Warszawa 1969, 7–228.
- "Grodzisko i osada w Drohiczynie, pow. siemiatycki w świetle badań 1955 r., „Sprawozdania Archeologiczne”, t. 3, Warszawa 1957, 190–195.
- "Drohiczyn średniowieczny i nowożytny w świetle badań z roku 2006, „Podlaskie Zeszyty Archeologiczne”, t. 5, Bialystok 2009, 153-195.
- "Drogicin Nadbużskij i ego drewnosti [w:] Drevnosti severo – zapadnogo kraja, Materiały po archeologii Rossii, t. 1, w. 1, Sanktpetersburg 1890,