Kostka (wspinaczka): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m lit., int.
merytoryczne i redakcyjne
Linia 1: Linia 1:
'''Kostka''' – element [[sprzęt wspinaczkowy|sprzętu wspinaczkowego]], używany do zakładania [[punkt asekuracyjny|punktów asekuracyjnych]]. Mocowanie kostki do [[Ściana (wspinaczka)|ściany wspinaczkowej]] odbywa się przez [[klin (fizyka)|klinowanie]] w [[rysa|rysach]] lub [[szczelina|szczelinach]].
'''Kostka''' – element [[sprzęt wspinaczkowy|sprzętu wspinaczkowego]], używany do tworzenia [[punkt asekuracyjny|punktów asekuracyjnych]] demontowanych po zakończeniu wspinaczki. Osadzenie kostki jest możliwe dzięki odpowiedniemu układowi rzeżby skalnej, poprzez [[klin (fizyka)|klinowanie]] w [[rysa (wspinaczka)|rysach]], [[szczelina|szczelinach]] lub dziurkach.


Zakładanie kostek jest uznawane za jedną z najelegantszych metod asekuracji gdyż jest nieinwazyjne - nie niszcząc skały pozwala zachować jej naturalny charakter dla kolejnych wspinaczy i turystów. Jednocześnie asekuracja kośćmi należy do bezpiecznych, jeśli tylko poświęcimy jej dostatecznie dużo uwagi (niezbędne jest też pewne doświadczenie).
Zakładanie kostek jest uznawane za jedną z najelegantszych metod asekuracji gdyż jest nieinwazyjne - nie niszcząc skały pozwala zachować jej naturalny charakter dla kolejnych wspinaczy i turystów. Jednakowoż, tylko niektóre [[droga wspinaczkowa|drogi wspinaczkowe]] można pokonać asekurując się przy użyciu kości. W porównaniu z drogami wyposażonymi w stałe [[punkt asekuracyjny|przeloty]], wspinanie się na własnej asekuracji (a zatem z użyciem kostek) jest trudniejsze, wymaga większego doświadczenia i obarczone jest większym ryzykiem.


Współcześnie używane kości dzieli się na kilka typów:
Współcześnie używane kości dzieli się na kilka typów:
[[Grafika:Climbing nuts.jpg|thumb|Zestaw rocksów o różnych rozmiarach]]
[[Grafika:Climbing nuts.jpg|thumb|Zestaw rocksów o różnych rozmiarach]]
[[Grafika:Klemblokjes.jpg|thumb|Dwa rocksy oraz heks (na dole)]]
[[Grafika:Klemblokjes.jpg|thumb|Dwa rocksy oraz heks (na dole)]]
# '''Rocksy''' - najpopularniejsze z kości. Składają się z metalowego (najczęściej aluminiowego, stalowego lub miedzianego) prostopadłościanu lekko zwężającego się ku jednej z podstaw do którego przyczepione jest metalowe cięgło, służące do wpięcia [[Karabinek (wspinaczka)|karabinka]] lub [[Ekspres (wspinaczka)|ekspresu]] (do których z kolei przymocowana zostaje lina). Kształty kości różnią się w zależności od producenta i modelu - mogą być one lekko wygięte by lepiej układać się w szczelinach, nierzadko mają wypukłe fragmenty przy krawędziach. Rocksy zakłada się głównie w szczelinach pionowych. Kość można włożyć do szczeliny w dwie strony, co zwiększa jej uniwersalność. W przypadku braku dużych kości można w jednej szczelinie zablokować obok siebie dwa rocksy. Zawsze trzeba jednak zwacać uwagę, by jak największą powierzchnią dotykały one ściany.
# '''Rocksy''' - najpopularniejsze z kości. Składają się z metalowej (najczęściej wykonanej z duralu, mosiądzu lub stali) pryzmy, przez którą przewleczone jest (wykonane ze stalowej linki) cięgło, służące do wpięcia [[Karabinek (wspinaczka)|karabinka]] lub [[Ekspres (wspinaczka)|ekspresu]] (do których z kolei przymocowana zostaje lina). Kształty kości różnią się w zależności od producenta i modelu - mogą być one lekko wygięte by lepiej układać się w szczelinach, nierzadko mają wypukłe fragmenty przy krawędziach. Rocksy zakłada się głównie w szczelinach pionowych. Kość można włożyć do szczeliny na dwa sposoby, co zwiększa jej uniwersalność. W przypadku braku dużych kości można w jednej szczelinie zablokować obok siebie dwa rocksy. Zawsze należy zwracać uwagę, by jak największą powierzchnią dotykały one ściany.
# '''Heksy''' - kości heksagonalne, o przekroju nieregularnego sześciokątu. Ze względu na swoją budowę heksy możemy osadzać na trzy różne sposoby. Kości te działają mimośrodowo, dlatego nie wymagają zacierania. Zazwyczaj przy heksach nie stosuje się stalowych cięgieł tylko repiki, kevlary lub taśmy.
# '''Heksy''' - kości heksagonalne, o przekroju nieregularnego sześciokątu. Ze względu na swoją budowę heksy możemy osadzać na trzy różne sposoby, w tym również mimośrodowo, dzięki czemu nie wymagają zacierania. Zazwyczaj przy heksach nie stosuje się stalowych cięgieł, lecz bardziej giętkie pętle z [[repsznur]]a lub [[taśma (wspinaczka)|taśmy]].
# '''[[Friend (wspinaczka)|Friendy]]''' - zwane "kośćmi automatycznymi".
# '''[[Friend (wspinaczka)|Friendy]]''' - zwane "kośćmi mechanicznymi".
# '''[[Tricam | Tricamy]]''' - kostka ze specyficznym "dzióbkem" i taśmą zaczepioną w sposób umożliwiający jej mimośrodowe działanie. Dzięki temu tricamy można stosować zarówno w szczelinach pionowych jak i poziomych. Ze względu na małą powierzchnię klinowania świetnie spisują się w szczelinach nierównych.
# '''[[Tricam | Tricamy]]''' - kostka ze specyficznym "dzióbkem" i taśmą zaczepioną w sposób umożliwiający jej mimośrodowe działanie. Dzięki temu tricamy można stosować zarówno w szczelinach pionowych jak i poziomych, a także w charakterystycznych dla [[wapień|wapienia]] dziurkach pochodzenia [[kras (geologia)|krasowego]]. Ze względu na małą powierzchnię klinowania, świetnie spisują się w szczelinach o nierównych brzegach.


Kości które zostały silnie obciążone mają tendencję do "zacierania się" w skale (ze względu na miękki metal z którego są wykonane) i często do ich wyjęcia niezbędny jest specjalny przyrząd - [[Jebadełko|jebadełko]].
Kości które zostały silnie obciążone mają tendencję do "zacierania się" w skale (ze względu na miękki metal z którego są wykonane) i często do ich wyjęcia niezbędny jest specjalny przyrząd, nazywany [[Jebadełko|jebadełkiem]].


[[Kategoria:Sprzęt wspinaczkowy|Kostka]]
[[Kategoria:Sprzęt wspinaczkowy|Kostka]]

Wersja z 15:12, 23 kwi 2008

Kostka – element sprzętu wspinaczkowego, używany do tworzenia punktów asekuracyjnych demontowanych po zakończeniu wspinaczki. Osadzenie kostki jest możliwe dzięki odpowiedniemu układowi rzeżby skalnej, poprzez klinowanie w rysach, szczelinach lub dziurkach.

Zakładanie kostek jest uznawane za jedną z najelegantszych metod asekuracji gdyż jest nieinwazyjne - nie niszcząc skały pozwala zachować jej naturalny charakter dla kolejnych wspinaczy i turystów. Jednakowoż, tylko niektóre drogi wspinaczkowe można pokonać asekurując się przy użyciu kości. W porównaniu z drogami wyposażonymi w stałe przeloty, wspinanie się na własnej asekuracji (a zatem z użyciem kostek) jest trudniejsze, wymaga większego doświadczenia i obarczone jest większym ryzykiem.

Współcześnie używane kości dzieli się na kilka typów:

Zestaw rocksów o różnych rozmiarach
Dwa rocksy oraz heks (na dole)
  1. Rocksy - najpopularniejsze z kości. Składają się z metalowej (najczęściej wykonanej z duralu, mosiądzu lub stali) pryzmy, przez którą przewleczone jest (wykonane ze stalowej linki) cięgło, służące do wpięcia karabinka lub ekspresu (do których z kolei przymocowana zostaje lina). Kształty kości różnią się w zależności od producenta i modelu - mogą być one lekko wygięte by lepiej układać się w szczelinach, nierzadko mają wypukłe fragmenty przy krawędziach. Rocksy zakłada się głównie w szczelinach pionowych. Kość można włożyć do szczeliny na dwa sposoby, co zwiększa jej uniwersalność. W przypadku braku dużych kości można w jednej szczelinie zablokować obok siebie dwa rocksy. Zawsze należy zwracać uwagę, by jak największą powierzchnią dotykały one ściany.
  2. Heksy - kości heksagonalne, o przekroju nieregularnego sześciokątu. Ze względu na swoją budowę heksy możemy osadzać na trzy różne sposoby, w tym również mimośrodowo, dzięki czemu nie wymagają zacierania. Zazwyczaj przy heksach nie stosuje się stalowych cięgieł, lecz bardziej giętkie pętle z repsznura lub taśmy.
  3. Friendy - zwane "kośćmi mechanicznymi".
  4. Tricamy - kostka ze specyficznym "dzióbkem" i taśmą zaczepioną w sposób umożliwiający jej mimośrodowe działanie. Dzięki temu tricamy można stosować zarówno w szczelinach pionowych jak i poziomych, a także w charakterystycznych dla wapienia dziurkach pochodzenia krasowego. Ze względu na małą powierzchnię klinowania, świetnie spisują się w szczelinach o nierównych brzegach.

Kości które zostały silnie obciążone mają tendencję do "zacierania się" w skale (ze względu na miękki metal z którego są wykonane) i często do ich wyjęcia niezbędny jest specjalny przyrząd, nazywany jebadełkiem.

Linki zewnętrzne