Dhammasangani: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m robot dodaje: es:Dhammasangani |
Istilidion (dyskusja | edycje) m WP:SK, szablon |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Dhammasangani''' (pāli: Dhammasaṅgaṇi, Dhammasaṅgaṇī; pol.: Wyliczenie fenomenów;) jest tekstem buddyjskim, będącym częścią [[Tipitaka|Kanonu Palijskiego]] [[Buddyzm]]u [[Theravada|Therawady]]. Jest umieszczony wsród tekstów [[Abhidhamma Pitaka]] (pāli: abhidhammapiṭaka) - jednego z trzech "koszy" (pāli: piṭaka), które składają się na Kanon Pali. |
'''Dhammasangani''' (pāli: Dhammasaṅgaṇi, Dhammasaṅgaṇī; pol.: Wyliczenie fenomenów;) jest tekstem buddyjskim, będącym częścią [[Tipitaka|Kanonu Palijskiego]] [[Buddyzm]]u [[Theravada|Therawady]]. Jest umieszczony wsród tekstów [[Abhidhamma Pitaka]] (pāli: abhidhammapiṭaka) - jednego z trzech "koszy" (pāli: piṭaka), które składają się na Kanon Pali. |
||
<table style="vertical-align:bottom; text-align:center; font-size:75%; margin:0px 0px 15px 15px; float:right" cellspacing="0" cellpadding="1"> |
|||
<!-- HEADER --> |
|||
<tr> |
|||
<td colspan=5 style="background:Goldenrod;border:2px solid Sienna"> |
|||
<font size=5>'''[[tipitaka|Kanon Palijski]]''' |
|||
<!-- VINAYA PITAKA --> |
|||
<tr><!-- top shelf --> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna"> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-bottom:2px solid Sienna; text-align:left"><font size=3>[[Vinaya Pitaka]]</font> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-right:2px solid Sienna"> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<tr><!-- Vinaya bookshelf --> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna"> |
|||
<!--VINAYA VOLUMES (embedded table)--> |
|||
<td style="background:black"><table style="width:100%; vertical-align:bottom; text-align:center" cellspacing=0 cellpadding=0> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<tr><!-- Vinaya book labels --> |
|||
<td colspan=3 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Suttavibhanga|Sutta-<br>vibhanga]] |
|||
<td colspan=4 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Khandhaka]] |
|||
<td colspan=1 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Parivara|Pari-<br>vara]] |
|||
<tr><!-- Vinaya book bottoms --> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
</table><!--end VINAYA BOOKS (embedded table)--></td> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna"> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<!-- SUTTA PITAKA --> |
|||
<tr><!-- top shelf --> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna"> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-top:2px solid Sienna; border-bottom:2px solid Sienna; text-align:left"><font size=3>[[Sutta Pitaka]]</font> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-right:2px solid Sienna"> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<tr><!--first row of Suttapitaka books--> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna"> |
|||
<!--SUTTAPITAKA VOLUMES: DN, MN & SN (embedded table)--> |
|||
<td style="background:black"><table style="width:100%; vertical-align:bottom; text-align:center" cellspacing=0 cellpadding=0> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<tr><!-- first row of Suttapitaka book labels --> |
|||
<td colspan=3 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Digha Nikaya|Digha<br>Nikaya]] |
|||
<td colspan=3 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Majjhima Nikaya|Majjhima<br>Nikaya]] |
|||
<td colspan=5 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Samyutta Nikaya|Samyutta<br>Nikaya]] |
|||
<tr><!--first row of Suttapitaka book bottoms--> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod"> |
|||
</table><!--end SUTTAPITAKA BOOKS: DN, MN & SN (embedded table)--></td> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna"> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<tr><!--second row of Suttapitaka books' tops--> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna"> |
|||
<!--SUTTAPITAKA VOLUMES: AN & KN (embedded table)--> |
|||
<td style="background:black"><table style="width:100%; vertical-align:bottom; text-align:center" cellspacing=0 cellpadding=0> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> ; |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<tr><!--second row of Suttapitaka books: labels--> |
|||
<td colspan=5 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Anguttara Nikaya|Anguttara<br>Nikaya]] |
|||
<td colspan=9 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Khuddaka Nikaya|Khuddaka<br>Nikaya]] |
|||
<tr><!-- second row of Suttapitaka book bottoms --> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
</table><!--end SUTTAPITAKA BOOKS: AN & KN (embedded table)--></td> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna"> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<!-- ABHIDHAMMA PITAKA --> |
|||
<tr><!-- top Abhidhammapitaka shelf --> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna"> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-top:2px solid Sienna; border-bottom:2px solid Sienna; text-align:left"><font size=3>[[Abhidhamma Pitaka]]</font> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-right:2px solid Sienna"> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<tr><!--first row of Abhidhammapitaka books--> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna"> |
|||
<!--ABHIDHAMMA VOLUMES (embedded table)--> |
|||
<td style="background:black"><table style="width:100%; vertical-align:bottom; text-align:center" cellspacing=0 cellpadding=0> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<tr><!--first row of Abhidhammapitaka books' labels--> |
|||
<td colspan=1 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Dhammasangani|Dhs.]] |
|||
<td colspan=1 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Vibhanga|Vbh.]] |
|||
<td colspan=1 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Dhatukatha|Dhk.]]<br>[[Puggalapannatti|Pug.]] |
|||
<td colspan=1 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Kathavatthu|Kvu.]] |
|||
<td colspan=2 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Yamaka]] |
|||
<td colspan=6 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Patthana]] |
|||
<tr><!--first row of Abhidhammapitaka book bottoms--> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black"> |
|||
</table><!--end ABHIDHAMMA BOOKS (embedded table)--></td> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna"> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<!-- FOOTER --> |
|||
<tr> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna"> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-top:2px solid Sienna"> |
|||
<td style="background:Goldenrod; border-right:2px solid Sienna"> |
|||
<td style="background:Ivory"> |
|||
<tr> |
|||
<td colspan=5 style="background:Goldenrod;border:2px solid Sienna"> |
|||
{{Tnavbar|PaliCanon|plain=1}}</tr> |
|||
</table><noinclude> |
|||
== Tłumaczenia angielskie Dhammasangani == |
== Tłumaczenia angielskie Dhammasangani == |
||
*A Buddhist Manual of Psychological Ethics, tłum. C. A. F. Rhys Davids, Royal Asiatic Society, 1900; przedruk z poprawkami: Pali Text Society [1], Bristol |
* A Buddhist Manual of Psychological Ethics, tłum. C. A. F. Rhys Davids, Royal Asiatic Society, 1900; przedruk z poprawkami: Pali Text Society [1], Bristol |
||
*Tłum. U Kyaw Khine, Department for the Promotion and Propagation of the Sasana, Rangoon, ?1996; przedruk: Sri Satguru Pubns, Delhi, 2 tomy |
* Tłum. U Kyaw Khine, Department for the Promotion and Propagation of the Sasana, Rangoon, ?1996; przedruk: Sri Satguru Pubns, Delhi, 2 tomy |
||
== Zawartość tekstu == |
== Zawartość tekstu == |
||
Dhammasanghani wylicza wszystkie [[paramattha dhamma]] (pāli) (pol. ostateczne/podstawowe rzeczywistości), które można znaleźć we wszechświecie. |
Dhammasanghani wylicza wszystkie [[paramattha dhamma]] (pāli) (pol. ostateczne/podstawowe rzeczywistości), które można znaleźć we wszechświecie. |
||
Księga zaczyna się matiką (pāli: matika; pol.: matryca; ang.: matrix), która jest listą klasyfikacji dhamm (pāli: dhamma). Termin dhamma tłumaczy się na różne sposoby, np. idea, fenomen, stan, wzorzec itd. |
Księga zaczyna się matiką (pāli: matika; pol.: matryca; ang.: matrix), która jest listą klasyfikacji dhamm (pāli: dhamma). Termin dhamma tłumaczy się na różne sposoby, np. idea, fenomen, stan, wzorzec itd. |
||
Zgodnie z jednym z wyliczeń istnieją następujące [[dhamma|dhammy]]: |
Zgodnie z jednym z wyliczeń istnieją następujące [[dhamma|dhammy]]: |
||
*52 [[cetasika]] (czynniki mentalne), które powstają łącznie w różnych kombinacjach, przyczyniając się do powstania... |
* 52 [[cetasika]] (czynniki mentalne), które powstają łącznie w różnych kombinacjach, przyczyniając się do powstania... |
||
*...89 różnych [[citta]] (stanów świadomości) |
* ...89 różnych [[citta]] (stanów świadomości) |
||
*4 podstawowe elementy materii oraz 23 fizyczne fenomeny z nich wyprowadzane |
* 4 podstawowe elementy materii oraz 23 fizyczne fenomeny z nich wyprowadzane |
||
*[[Nibbana]] |
* [[Nibbana]] |
||
Księga zawiera 22 trojakie klasyfikacje, a następnie 100 dwojakich, stosownie do metody abhidhammy. Zawiera też 42 klasyfikacje, oparte o metody sutty (pāli: [[sutta]]). |
Księga zawiera 22 trojakie klasyfikacje, a następnie 100 dwojakich, stosownie do metody abhidhammy. Zawiera też 42 klasyfikacje, oparte o metody sutty (pāli: [[sutta]]). |
||
Część główna tekstu dzieli się na cztery części: |
Część główna tekstu dzieli się na cztery części: |
||
#Część pierwsza zajmuje się stanami umysłu, wyliczając i definiując czynniki, które są w nim obecne. |
# Część pierwsza zajmuje się stanami umysłu, wyliczając i definiując czynniki, które są w nim obecne. |
||
#Druga opisuje materialne fenomeny, klasyfikując je numerycznie - jako pojedyncze, podwójne, trójki itd. |
# Druga opisuje materialne fenomeny, klasyfikując je numerycznie - jako pojedyncze, podwójne, trójki itd. |
||
#Trzecia część tłumaczy klasyfikację w matice (pāli: matika) w oparciu o część 1. i 2. |
# Trzecia część tłumaczy klasyfikację w matice (pāli: matika) w oparciu o część 1. i 2. |
||
#Czwarta podobnie, ale w inny i czasami bardziej szczegółowy sposób. Pomija też dwójkową metodę klasyfikacji wg |
# Czwarta podobnie, ale w inny i czasami bardziej szczegółowy sposób. Pomija też dwójkową metodę klasyfikacji wg sutty. Ta czwarta część jest zwykle pomijana w starych tłumaczeniach, które załączają tylko krótkie wyciągi z tej części tekstu. Nowe tłumaczenie jest pełne. |
||
== Źródła == |
== Źródła == |
||
*Z angielskiej wikipedii |
* Z angielskiej wikipedii |
||
*[http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/abhi/index.html Accesstoinsight.org] |
* [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/abhi/index.html Accesstoinsight.org] |
||
{{Kanon Palijski}} |
|||
[[Kategoria:Wczesne szkoły buddyjskie]] |
|||
[[Kategoria:Sutry]] |
[[Kategoria:Sutry]] |
||
[[Kategoria:Theravada]] |
[[Kategoria:Theravada]] |
||
[[Kategoria:Wczesne szkoły buddyjskie]] |
|||
[[en:Dhammasangani]] |
[[en:Dhammasangani]] |
Wersja z 13:39, 4 sty 2009
Dhammasangani (pāli: Dhammasaṅgaṇi, Dhammasaṅgaṇī; pol.: Wyliczenie fenomenów;) jest tekstem buddyjskim, będącym częścią Kanonu Palijskiego Buddyzmu Therawady. Jest umieszczony wsród tekstów Abhidhamma Pitaka (pāli: abhidhammapiṭaka) - jednego z trzech "koszy" (pāli: piṭaka), które składają się na Kanon Pali.
Tłumaczenia angielskie Dhammasangani
- A Buddhist Manual of Psychological Ethics, tłum. C. A. F. Rhys Davids, Royal Asiatic Society, 1900; przedruk z poprawkami: Pali Text Society [1], Bristol
- Tłum. U Kyaw Khine, Department for the Promotion and Propagation of the Sasana, Rangoon, ?1996; przedruk: Sri Satguru Pubns, Delhi, 2 tomy
Zawartość tekstu
Dhammasanghani wylicza wszystkie paramattha dhamma (pāli) (pol. ostateczne/podstawowe rzeczywistości), które można znaleźć we wszechświecie. Księga zaczyna się matiką (pāli: matika; pol.: matryca; ang.: matrix), która jest listą klasyfikacji dhamm (pāli: dhamma). Termin dhamma tłumaczy się na różne sposoby, np. idea, fenomen, stan, wzorzec itd. Zgodnie z jednym z wyliczeń istnieją następujące dhammy:
- 52 cetasika (czynniki mentalne), które powstają łącznie w różnych kombinacjach, przyczyniając się do powstania...
- ...89 różnych citta (stanów świadomości)
- 4 podstawowe elementy materii oraz 23 fizyczne fenomeny z nich wyprowadzane
- Nibbana
Księga zawiera 22 trojakie klasyfikacje, a następnie 100 dwojakich, stosownie do metody abhidhammy. Zawiera też 42 klasyfikacje, oparte o metody sutty (pāli: sutta). Część główna tekstu dzieli się na cztery części:
- Część pierwsza zajmuje się stanami umysłu, wyliczając i definiując czynniki, które są w nim obecne.
- Druga opisuje materialne fenomeny, klasyfikując je numerycznie - jako pojedyncze, podwójne, trójki itd.
- Trzecia część tłumaczy klasyfikację w matice (pāli: matika) w oparciu o część 1. i 2.
- Czwarta podobnie, ale w inny i czasami bardziej szczegółowy sposób. Pomija też dwójkową metodę klasyfikacji wg sutty. Ta czwarta część jest zwykle pomijana w starych tłumaczeniach, które załączają tylko krótkie wyciągi z tej części tekstu. Nowe tłumaczenie jest pełne.
Źródła
- Z angielskiej wikipedii
- Accesstoinsight.org