Anguttara Nikaya

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Anguttara Nikaya (aṅguttaranikāya; pol.: „Zbiór stopniowy”, „Rozprawy według liczb”) – tekst buddyjski, czwarty z pięciu nikaj (zbiorów) w Sutta Pitaka. Sutta Pitaka jest z kolei jednym z „trzech koszy”, które składają się na Kanon Palijski buddyzmu therawady. Ta nikaya zawiera kilka tysięcy rozpraw przypisanych Buddzie i jego głównym uczniom. Jest uporządkowany w 11 nipata (ksiąg). Numer księgi koresponduje z liczbą obiektów, których dotyczą zawarte w niej rozprawy. Podobny zbiór, najwidoczniej przetłumaczony z wcześniejszej wersji, spisanej w innym indyjskim dialekcie, ukazuje się w chińskim Kanonie buddyjskim. Jest on znany jako Ekottara Agama (lub Ekottara-āgama-sūtra, chiń.: Zēngyī Ahánjīng (增一阿含經)).

Tłumaczenia anglojęzyczne[edytuj | edytuj kod]

  • The Book of the Gradual Sayings, tłum. F. L. Woodward & E. M. Hare, 1932-6, 5 tomów, Pali Text Society[1]
  • Nowe tłumaczenie autorstwa bhikkhu Bodhi jest przewidywane na rok 2009[2]

Tłumaczenia tekstów wybranych z Anguttara Nikaya[edytuj | edytuj kod]

  • 1. oraz 3. nipata, tłum. E. R. J. Gooneratne, Ceylon, c1913
  • 4. nipata, tłum. A. D. Jayasundare, London, 1925
  • antologia; edycja i tłum. Nyanaponika, Buddhist Publication Society, Kandy, Sri Lanka; wydanie poprawione, uzupełnione i skorygowane przez Bodhi: Numerical Discourses of the Buddha, Altamira Press, Oxford/New York/Lanham, Maryland/Walnut Creek, California, 1999
  • antologia; Handful of Leaves, tom 3, tłum. bhikkhu Thanissaro (rozprowadzane przez Sati Center for Buddhist Studies)

Działy Anguttara Nikaya[edytuj | edytuj kod]

Klasyfikacja w oparciu o liczbę opisywanych obiektów, z początku może wydawać się dziwna, ale w praktyce jest bardzo użyteczna. Na przykład jeżeli mgliście przypominamy sobie, że słyszeliśmy coś o „pięciu obiektach wartych codziennej kontemplacji” i chcielibyśmy odnaleźć odpowiedni ustęp Kanonu, to dobrym miejscem do rozpoczęcia poszukiwań będzie Księga Piątek w Anguttarze. Użyteczny może też okazać się indeks oparty na numerach[3].

Dokładna liczba sutt w Anguttara zależy od konkretnej edycji (ze Śri Lanki, tajskiej lub birmańskiej) i od sposobu, w jaki są numerowane. Jayawardhana pisze: „Mimo że tekst podaje, że zawiera 9557 sutt, obecna edycja (współczesna Tripitaka ze Śri Lanki) ma ich tylko 8777. Większość z nich, to zaledwie powtórzenia z dodanym gdzieniegdzie nowym słowem. Dlatego też liczba sutt różniących się treścią może być zmniejszona do niewiele ponad 1000”[4]. Bhikkhu Bodhi wylicza 2344 sutty[5], podczas gdy Webb 2308[6].

11 ksiąg (nipata)[edytuj | edytuj kod]

  • Księga jedynek
  • Księga dwójek
  • Księga trójek
  • Księga czwórek
  • Księga piątek
  • Księga szóstek
  • Księga siódemek
  • Księga ósemek
  • Księga dziewiątek
  • Księga dziesiątek
  • Księga jedenastek

Sutty[edytuj | edytuj kod]

Sutty w Anguttara są numerowane różnie w różnych edycjach Tipitaki. Poniższy spis oparty jest na angielskim tłumaczeniu Woodwarda i Hare The Book of the Gradual Sayings. Pełny indeks wraz z odniesieniami do innych edycji znajduje się na stronach Accesstoinsight.org[7]. Tutaj fragment:

  1. Księga jedynek
    1. AN 1.21-40: Sutty Ekadhamma – Pojedyncza rzecz. Budda wylicza dwadzieścia rzeczy, które pojedynczo odnoszą się do duchowej ścieżki.
    2. AN 1.31-40: Adanta Sutta – Nieposkromiony (fragmenty). Nic tak bardzo nie prowadzi do szczęścia, jak umysł, który został poskromiony.
    3. AN 1.45-46: Udakarahaka Sutta – Staw wodny. Różnice między czystym a zmąconym umysłem.
    4. AN 1.47: Mudu Sutta – Łagodny. Porównanie dla umysłu, który jest giętki.
    5. AN 1.48: Lahu-parivatta Sutta – Szybko zmieniający się w coś przeciwnego. Budda, zwykle tak biegły w znajdywaniu porównań, tutaj jest bezradny.
    6. AN 1.49-52: Pabhassara Sutta – Przejrzysty. Umysł jest z natury przejrzysty; niemądra osoba nie potrafi nawet dojrzeć, że jest przesłonięty przez skalania[7].

Wartość Anguttara Nikaya[edytuj | edytuj kod]

Tłumacz Bhikkhu Bodhi napisał: „W Anguttara Nikaya, osoby nie są redukowane do pięciu skupisk[8] elementów i baz zmysłów[9], lecz są traktowane jako rzeczywiste centra żywego doświadczania, zaangażowane w płynące z głębi serc poszukiwanie szczęścia i wolności od strapień i cierpienia” (z wprowadzenia do Samyutta Nikaya)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Pali Text Society, Bristol
  2. ↑ Źródło: https://web.archive.org/web/20090415111723/http://www.abhayagiri.org/index.php/main/article/the_highest_blessing <https://web.archive.org/web/20090415111723/http://www.abhayagiri.org/index.php/main/article/the_highest_blessing>.
  3. ↑ Index by Number <http://www.accesstoinsight.org/index-number.html>.
  4. ↑ Somapala Jayawardhana, Handbook of Pali Literature (Colombo: Karunaratne, 1993), s. 12.
  5. ↑ Nyanaponika & Bodhi, Numerical Discourses of the Buddha, str. xv.
  6. ↑ Russell Webb, An Analisis of the Pali Canon (Kandy: Buddhist Publication Society, 1975), s. 26.
  7. ↑ a b Anguttara Nikaya, Index <http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/index.html>
  8. ↑ Pali: khanda; skr.: skandha; ang.: aggreagate.
  9. ↑ Pali: Saḷāyatana; skr.: Ṣaḍāyatana. Pāli, skt.: āyatana = zmysł i jego obiekt postrzegania.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Tipitaka
Winaja Pitaka
Sutta Pitaka
Abhidhamma Pitaka
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Anguttara_Nikaya&oldid=69236029”