Ascension (album)

Płyta Ascension Johna Coltrane’a nagrana 28 czerwca 1965 roku należy do najwybitniejszych albumów free jazzowych. Była ona odpowiedzią Coltrane’a na wcześniejszą o pięć lat płytę Free Jazz Ornette’a Colemana. Obie te płyty zostały uplasowane przez serwis http://allmusic.com na liście Free Jazz (Top Albums) i mieszczą się w liczącej dwadzieścia parę pozycji „pierwszej próbie”. Piero Scaruffi, autor A History of Jazz Music uplasował Ascension na pierwszej pozycji listy albumów nagranych w 1965 roku oraz na czwartej pozycji najlepszych albumów dekady lat 60. (na 69 pozycji).

Obie są też trudne w odbiorze, choć Ascension w ocenie części krytyków jest bardziej przystępna. Ekkehart Jost pisze o obu płytach: W kolektywnych improwizacjach [albumu] Free Jazz wkłady wszystkich i każdego improwizatora mają pewne melodyczne życie samo w sobie; połączenia motywów i wstawki z różnych części tworzą polifoniczną sieć interakcji. Z drugiej strony w Ascension części współpracują ponad całością, aby utworzyć zmieniające się struktury dźwiękowe, w których jednostka ma zazwyczaj jedynie wtórne znaczenie. Całkiem wyraźnie centralna idea nie polega na produkowaniu sieci przeplatających się niezależnych linii melodycznych, lecz gęstych dźwiękowych kompleksów.

Skład

Na płycie, obok Coltrane’a, zagrali młodzi muzycy, spośród których większość zyskała wkrótce sławę i podążyła własnymi ścieżkami:

• Marion Brown – saksofon altowy
• John Coltrane – saksofon tenorowy
• Art Davis – kontrabas
• Jimmy Garrison – kontrabas
• Freddie Hubbard – trąbka
• Dewey Johnson – trąbka
• Elvin Jones – perkusja
• Pharoah Sanders – saksofon tenorowy
• Archie Shepp – saksofon tenorowy
• John Tchicai – saksofon altowy
• McCoy Tyner – fortepian

Dwie wersje

Zespół nagrał dwie wersje kompozycji oznaczone jako Edition I oraz Edition II. Na płytę winylową Coltrane wybrał wersję pierwszą. Krótko potem stwierdził jednak, że bardziej podoba mu się wersja druga, bo w pierwszej następują po sobie dwa saksofony altowe, co jest monotonne. W efekcie na kolejnych wydaniach płyty winylowej tłoczona była wersja druga, choć na oko płyta z nowszą wersją nie różniła się od tej ze starszą. Na płycie kompaktowej zmieściły się obie wersje.

Soliści

Obie wersje różnią się nieznacznie kolejnością wchodzenia solistów:

Ascension – Edition I

1. Wstęp
2. John Coltrane – saksofon tenorowy
3. Dewey Johnson – trąbka
4. Pharoah Sanders – saksofon tenorowy
5. Freddie Hubbard – trąbka
6. Archie Shepp – saksofon tenorowy
7. John Tchicai – saksofon altowy
8. Marion Brown – saksofon altowy
9. McCoy Tyner – fortepian
10. Art Davis i Jimmy Garrison – kontrabasy
11. Elvin Jones – perkusja
12. Zakończenie

Ascension – Edition II

1. Wstęp
2. John Coltrane – saksofon tenorowy
3. Dewey Johnson – trąbka
4. Pharoah Sanders – saksofon tenorowy
5. Freddie Hubbard – trąbka
6. John Tchicai – saksofon altowy
7. Archie Shepp – saksofon tenorowy
8. Marion Brown – saksofon altowy
9. McCoy Tyner – fortepian
10. Art Davis i Jimmy Garrison – kontrabasy
11. Zakończenie

Bibliografia

• Ekkehart Jost, Free Jazz (The Roots Of Jazz), 1994, Da Capo Press, ISBN 0306805561.