Dobra biskupie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
linki |
linki |
||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
najczęściej dzieliły się na: |
najczęściej dzieliły się na: |
||
* majątek wspólny kapituły - dobra chlebowe (villae panum) - dochody do podziału między członków kapituły |
* majątek wspólny kapituły - dobra chlebowe (villae panum) - dochody do podziału między członków kapituły |
||
* majątek seminarium duchownego |
* majątek [[Seminarium duchowne|seminarium duchownego]] |
||
* majątek poszczególnych prałatur i [[ Kanonik|kanonikatów]] |
* majątek poszczególnych [[Prałat|prałatur]] i [[ Kanonik|kanonikatów]] |
||
* majątek samej [[Katedra|katedry]] - kościoła metropolitalnego |
* majątek samej [[Katedra|katedry]] - kościoła metropolitalnego |
||
* wsie prestymonialne (głównie proboszcza [[Kolegiata|kościoła metropolitalnego]]), |
* wsie prestymonialne (głównie proboszcza [[Kolegiata|kościoła metropolitalnego]]), |
||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
Taki podział dóbr pozwalał członkom kapituły uczestniczyć w podziale dochodów. Im wyższy urząd tym większe uprawnienia do majątku. |
Taki podział dóbr pozwalał członkom kapituły uczestniczyć w podziale dochodów. Im wyższy urząd tym większe uprawnienia do majątku. |
||
Na dochody z dóbr składały się opłaty wnoszone z ról uprawnych (od łana - miara pow.) przez mieszkańców, |
Na dochody z dóbr składały się opłaty wnoszone z ról uprawnych (od [[Łan||łana]] - miara pow.) przez mieszkańców, |
||
sołtysów i dzierżawców [[Folwark|folwarków]] w postaci dziesięciny snopowej, czynszu płaconego w gotówce i innych świadczeń. |
[[Sołtys|sołtysów]] i [[Dzierżawa|dzierżawców]] [[Folwark|folwarków]] w postaci [[Dziesięcina|dziesięciny]] snopowej, [[Czynsz|czynszu]] płaconego w gotówce i innych świadczeń. |
||
Zarząd dóbr nie był skomplikowany - z zasady były wydzierżawiane na krótkie okresy (najczęściej 3 lata). Sposób gospodarowania określany był w kontrakcie a kontrole przeprowadzano na zasadzie lustracji |
Zarząd dóbr nie był skomplikowany - z zasady były wydzierżawiane na krótkie okresy (najczęściej 3 lata). Sposób gospodarowania określany był w kontrakcie a kontrole przeprowadzano na zasadzie [[Lustracja|lustracji]] |
||
i porównaniu inwentarzy. Najczęściej dzierżawcami byli duchowni. Czasami poddzierżawiano dobra. |
i porównaniu [[Inwentarz|inwentarzy]]. Najczęściej dzierżawcami byli duchowni. Czasami poddzierżawiano dobra. |
||
Wersja z 21:39, 8 cze 2006
Szablon:LinkiDobra biskupie
Dobra stołowe biskupów - mniejsze lub większe posiadłości nadane przywilejami przez książąt i królów, zakupione od osób świeckich lub osadzane po wykarczowaniu lasu (tzw. osadzone na surowym korzeniu) najczęściej lokowane na prawie niemieckim (magdeburskim) lub przenoszone z prawa polskiego. Najczęściej zorganizowane w klucze. Dochód był przeznaczony na potrzeby biskupa i jego diecezji.
Dobra kapitulne (kapituły) najczęściej dzieliły się na:
- majątek wspólny kapituły - dobra chlebowe (villae panum) - dochody do podziału między członków kapituły
- majątek seminarium duchownego
- majątek poszczególnych prałatur i kanonikatów
- majątek samej katedry - kościoła metropolitalnego
- wsie prestymonialne (głównie proboszcza kościoła metropolitalnego),
- wsie gracjalne (będące własnością biskupa lub pochodzące z innych dóbr kościelnych )
Taki podział dóbr pozwalał członkom kapituły uczestniczyć w podziale dochodów. Im wyższy urząd tym większe uprawnienia do majątku.
Na dochody z dóbr składały się opłaty wnoszone z ról uprawnych (od |łana - miara pow.) przez mieszkańców, sołtysów i dzierżawców folwarków w postaci dziesięciny snopowej, czynszu płaconego w gotówce i innych świadczeń. Zarząd dóbr nie był skomplikowany - z zasady były wydzierżawiane na krótkie okresy (najczęściej 3 lata). Sposób gospodarowania określany był w kontrakcie a kontrole przeprowadzano na zasadzie lustracji i porównaniu inwentarzy. Najczęściej dzierżawcami byli duchowni. Czasami poddzierżawiano dobra.