Jan Papadopulos: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Działalność kompozytorska: drobne redakcyjne |
m Zamieniam Szablon:Przypisy-lista na Szablon:Przypisy |
||
| Linia 43: | Linia 43: | ||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy |
{{Przypisy| |
||
* <ref name="PWM">{{Cytuj książkę | autor = Elżbieta Dziębowska (red.) | tytuł = Encyklopedia Muzyczna PWM | wydawca = Polskie Wydawnictwo Muzyczne | miejsce = Kraków | data = 1993 | isbn = 83-224-0453-0 | tom = 4 | tytuł tomu = Część biograficzna: hij|strony = 407-408}}</ref> |
* <ref name="PWM">{{Cytuj książkę | autor = Elżbieta Dziębowska (red.) | tytuł = Encyklopedia Muzyczna PWM | wydawca = Polskie Wydawnictwo Muzyczne | miejsce = Kraków | data = 1993 | isbn = 83-224-0453-0 | tom = 4 | tytuł tomu = Część biograficzna: hij|strony = 407-408}}</ref> |
||
* <ref name="Koco">{{Cytuj książkę | autor = Eno Koço | tytuł = A Journey of the Vocal Iso(n) | wydawca = Cambridge Scholars Publishing | data = 2015 | strony = 24 | isbn = 9781443875783 |url={{Google Books|d5_zBgAAQBAJ|strony=24|link=tak}}}}</ref> |
* <ref name="Koco">{{Cytuj książkę | autor = Eno Koço | tytuł = A Journey of the Vocal Iso(n) | wydawca = Cambridge Scholars Publishing | data = 2015 | strony = 24 | isbn = 9781443875783 |url={{Google Books|d5_zBgAAQBAJ|strony=24|link=tak}}}}</ref> |
||
Wersja z 19:12, 23 sty 2018
 Św. Jan Papadopulos przedstawiony w XV-wiecznym kodeksie muzycznym w klasztorze Wielkiej Ławry | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Czczony przez | |
| Wspomnienie |
1 października?/14 października |
| Patron |
śpiewaków kościelnych[1] |
Jan Papadopulos (in. Ioannis Papadopoulos Koukouzelis, Kukuzeles, Koukuzeles; ur. ok. 1280 w Dirachionie, Bułgaria, zm. 1375 na Górze Athos, Grecja) – bułgarski śpiewak na dworze cesarskim w Konstantynopolu, kompozytor, teoretyk muzyki, twórca notacji neobizantyńskiej.
Życiorys
O jego życiu nie mamy żadnych informacji źródłowych, a jedynie dwie wersje życiorysu oraz liczne wzmianki w późniejszych rękopisach[2].
Jan Papadopulos urodził się w Dirachionie, na terenach ówczesnej Bułgarii (obecnie Durrës, Albania), i jako dziecko przeniósł się do Konstantynopola. Tam był śpiewakiem na dworze cesarskim i ze względu na swój głos uzyskał miano Angelophōnos („anielski głos”)[3]. Przezwisko Koukouzelis („fasola i groch”), zostało mu nadane po tym, jak na pytanie, co jadł na obiad na pełnych przepychu ucztach na dworze cesarskim, odparł „fasolę i groch”[1]. Podczas pobytu na dworze pobierał nauki w zakresie muzyki u Jana XIII Glykysa[2]. Następnie wstąpił do monastyru Wielka Ławra, w którym zarówno wykonywał, jak i komponował utwory muzyczne[2]. Po śmierci w 1375 roku został pochowany w kaplicy archanioła w monastyrze Wielka Ławra[2].
Działalność kompozytorska
Jako kompozytor wprowadził muzykę bizantyńską w nowy okres, który trwał aż do końca XVIII wieku i jest określany mianem „drugiego źródła muzyki greckiej” (po św. Janie z Damaszku)[3]. Stworzył między innymi tak zwany wielki ison śpiewu papadiczewskiego (zbiór 60 formuł śpiewów bizantyńskich o charakterze dydaktycznym), układał księgi śpiewów (akoluthia) oraz pisał utwory ze wszystkich gatunków muzyki bizantyńskiej[2]. Jako teoretyk muzyki napisał Hermenēja tēs parallagēs tou trochou, usystematyzował neumy i zwiększył ich liczbę, tworząc notację neobizantyńską[2].
Kult
W późniejszym okresie Jan Papadopulos został uznany za świętego Kościoła prawosławnego, jego wspomnienie przypada 1?/14 października[1][4].
Imię Jana Papadopulosa nosi szkoła muzyczna w Durrës[5] oraz zatoka Kukuzela na wyspie Livingstona (Szetlandy Południowe)[6].
Przypisy
- ↑ a b c Venerable John (Koukouzelis) the Hymnographer of Mt. Athos, Albania. The Orthodox Church in America. [dostęp 2017-08-09]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Elżbieta Dziębowska (red.): Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 4: Część biograficzna: hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 407-408. ISBN 83-224-0453-0.
- ↑ a b Eno Koço: A Journey of the Vocal Iso(n). Cambridge Scholars Publishing, 2015, s. 24. ISBN 978-1-4438-7578-3.
- ↑ St. John Kukuzelis. Orthodox America. [dostęp 2017-08-09]. (ang.).
- ↑ Durres hosts eighth classical music biennale. „Tirana Times”, 2017-07-28. (ang.).
- ↑ Kukuzel Cove. SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. [dostęp 2017-08-09]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Koukouzelis, Greek Byzantine Choir, Lycourgos Angelopoulos. YouTube, 2015. [dostęp 2017-08-09]. – wybór najważniejszych dzieł muzycznych św. Jana Papadopulosa w wykonaniu Greek Byzantine Choir, pod kierownictwem Lycourgosa Angelopoulosa