Ćitta: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
czittamatra |
|||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Citta''' albo '''Czitta''' ([[pali]], [[sanskryt]]), czasem tłumaczone jako '''Umysł''' - podstawowy termin w [[buddyzm|buddyzmie]] [[Mahajana]], nie posiada on dosłownego odpowiednika w zachodnich językach. Pisany małą literą (citta, umysł) oznacza '''różnicujący intelekt''' ([[manas (buddyzm)|manas]]). |
'''Citta''' albo '''Czitta''' ([[pali]], [[sanskryt]]), czasem tłumaczone jako '''Umysł''' - podstawowy termin w [[buddyzm|buddyzmie]] [[Mahajana]], nie posiada on dosłownego odpowiednika w zachodnich językach. Pisany małą literą (citta, umysł) oznacza '''różnicujący intelekt''' ([[manas (buddyzm)|manas]]). |
||
Pisany dużą literą (Citta, Umysł) oznacza '''[[Natura Buddy|absolutną Rzeczywistość]]'''. Ten Umysł jest tylko jeden, a wszystkie [[czujące istoty]] są tylko jego manifestacjami. Według buddyjskiej szkoły [[Cittamatra]] jedyne co istnieje, to samoświadomy i samoroświetlający się umysł wolny od dualizmu doświadczenia i doświadczającego, czyli na najgłębszym poziomie natura tego umysłu, zarazem natura rzeczywistości, sedno wszelkich jak i każdej z czujących istot, jednak indywidualna, gdyż manifestująca się zgodnie z prawem przyczynowo-skutkowym [[karma]]. Poczucie rozdzielenia stwarzają tu tylko nawykowe skłonności i splamienia [[maja (religia)|Maja]], m.in. wrażenie odrębnej tożsamości [[ego (buddyzm)|ego]], które na powierzchownych poziomach świadomości zanika całkowicie w czasie procesu śmierci. Jednak dalej pozostaje i [[reinkarnacja|reinkarnuje]] się tylko najbardziej subtelna wolna od splamień, dualizmu i koncepcji natura umysłu, umożliwiając w [[Bardo_(stan)|Bardo]], jak i w kolejnym odrodzeniu dalszy rozwój (lub zanik) nawykowych sił. Teksty buddyjskie przyrównują te nawykowe skłonności i splamienia do fal oceanu, a naturę umysłu do wody oceanu. Pojedyncze fale na oceanie Umysłu pojawiają się i znikają, niekiedy uchodząc w głębiny, a niekiedy można je wyodrębnić (śmierć, bardo i kolejne odrodzenie), ale przez cały czas pozostają częścią wód oceanu. |
|||
Pisany dużą literą (Citta, Umysł) oznacza '''[[Natura Buddy|absolutną Rzeczywistość]]'''. Ten Umysł jest tylko jeden, a wszystkie [[czujące istoty]] są tylko jego manifestacjami. Ludzie według tej doktryny przypominają fale na morzu Umysłu - tymczasowe kształty, które wkrótce rozpłyną się w oceanie, lecz których energia zrodzi kolejne fale. Pojedyncza fala nie ma trwałej indywidualności (doktryna [[anatman]]), lecz jednocześnie nie można powiedzieć, że nic z niej nie zostanie (doktryna [[reinkarnacja|reinkarnacji]]). |
|||
===Zobacz też=== |
===Zobacz też=== |
Wersja z 13:27, 27 kwi 2007
Citta albo Czitta (pali, sanskryt), czasem tłumaczone jako Umysł - podstawowy termin w buddyzmie Mahajana, nie posiada on dosłownego odpowiednika w zachodnich językach. Pisany małą literą (citta, umysł) oznacza różnicujący intelekt (manas).
Pisany dużą literą (Citta, Umysł) oznacza absolutną Rzeczywistość. Ten Umysł jest tylko jeden, a wszystkie czujące istoty są tylko jego manifestacjami. Według buddyjskiej szkoły Cittamatra jedyne co istnieje, to samoświadomy i samoroświetlający się umysł wolny od dualizmu doświadczenia i doświadczającego, czyli na najgłębszym poziomie natura tego umysłu, zarazem natura rzeczywistości, sedno wszelkich jak i każdej z czujących istot, jednak indywidualna, gdyż manifestująca się zgodnie z prawem przyczynowo-skutkowym karma. Poczucie rozdzielenia stwarzają tu tylko nawykowe skłonności i splamienia Maja, m.in. wrażenie odrębnej tożsamości ego, które na powierzchownych poziomach świadomości zanika całkowicie w czasie procesu śmierci. Jednak dalej pozostaje i reinkarnuje się tylko najbardziej subtelna wolna od splamień, dualizmu i koncepcji natura umysłu, umożliwiając w Bardo, jak i w kolejnym odrodzeniu dalszy rozwój (lub zanik) nawykowych sił. Teksty buddyjskie przyrównują te nawykowe skłonności i splamienia do fal oceanu, a naturę umysłu do wody oceanu. Pojedyncze fale na oceanie Umysłu pojawiają się i znikają, niekiedy uchodząc w głębiny, a niekiedy można je wyodrębnić (śmierć, bardo i kolejne odrodzenie), ale przez cały czas pozostają częścią wód oceanu.