Winaja Pitaka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Zyptse (dyskusja | edycje)
m Wikipedysta:Zyptse/brudnopis przeniesiono do Vinaya Pitaka: Hasło przetłumaczone
Mikolajp9 (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 1: Linia 1:
'''Vinaya Pitaka''' (pāḷi: Vinaya Piṭaka; pol.: kosz dyscypliny; ang.: basket of discipline) jest tekstem buddyjskim, jednym z trzech "koszy" (pāḷi: piṭaka), które tworzą Tripitakę (pāḷi: Tipiṭaka; skr.: Tripiṭaka त्रिपिटक; pol.: trzy kosze; ang.: three baskets). Jej głównym tematem są reguły monastyczne dla mnichów i mniszek.
'''Vinaya Pitaka''' (pāḷi: Vinaya Piṭaka; pol.: kosz dyscypliny) jest tekstem buddyjskim, jednym z trzech "koszy" (pāḷi: piṭaka), które tworzą [[tipitaka|Tipitakę]] (pāḷi: Tipiṭaka; skr.: Tripiṭaka त्रिपिटक; pol.: trzy kosze). Jej głównym tematem są reguły monastyczne dla [[bhikku|mnichów]] i [[bhikkhuni|mniszek]].




<table style="vertical-align:bottom; text-align:center; font-size:75%; margin:0px 0px 15px 15px; float:right" cellspacing="0" cellpadding="1">

<!-- HEADER -->
<tr>
<td colspan=5 style="background:Goldenrod;border:2px solid Sienna">
<font size=5>'''[[tipitaka|Kanon Palijski]]'''

<!-- VINAYA PITAKA -->
<tr><!-- top shelf -->
<td style="background:Ivory">&nbsp;
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna">&nbsp;
<td style="background:Goldenrod; border-bottom:2px solid Sienna; text-align:left"><font size=3>[[Vinaya Pitaka]]</font>
<td style="background:Goldenrod; border-right:2px solid Sienna">&nbsp;
<td style="background:Ivory">&nbsp;

<tr><!-- Vinaya bookshelf -->
<td style="background:Ivory">&nbsp;
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna">&nbsp;

<!--VINAYA VOLUMES (embedded table)-->
<td style="background:black"><table style="width:100%; vertical-align:bottom; text-align:center" cellspacing=0 cellpadding=0>

<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;

<tr><!-- Vinaya book labels -->
<td colspan=3 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Suttavibhanga|Sutta-<br>vibhanga]]
<td colspan=4 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Khandhaka]]
<td colspan=1 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Parivara|Pari-<br>vara]]

<tr><!-- Vinaya book bottoms -->
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;

</table><!--end VINAYA BOOKS (embedded table)--></td>

<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna">&nbsp;
<td style="background:Ivory">&nbsp;

<!-- SUTTA PITAKA -->
<tr><!-- top shelf -->
<td style="background:Ivory">&nbsp;
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna">&nbsp;
<td style="background:Goldenrod; border-top:2px solid Sienna; border-bottom:2px solid Sienna; text-align:left"><font size=3>[[Sutta Pitaka]]</font>
<td style="background:Goldenrod; border-right:2px solid Sienna">&nbsp;
<td style="background:Ivory">&nbsp;

<tr><!--first row of Suttapitaka books-->
<td style="background:Ivory">&nbsp;
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna">&nbsp;

<!--SUTTAPITAKA VOLUMES: DN, MN & SN (embedded table)-->
<td style="background:black"><table style="width:100%; vertical-align:bottom; text-align:center" cellspacing=0 cellpadding=0>

<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;

<tr><!-- first row of Suttapitaka book labels -->
<td colspan=3 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Digha Nikaya|Digha<br>Nikaya]]
<td colspan=3 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Majjhima Nikaya|Majjhima<br>Nikaya]]
<td colspan=5 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Samyutta Nikaya|Samyutta<br>Nikaya]]

<tr><!--first row of Suttapitaka book bottoms-->
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black; border-bottom:3px solid Goldenrod">&nbsp;

</table><!--end SUTTAPITAKA BOOKS: DN, MN & SN (embedded table)--></td>

<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna">&nbsp;
<td style="background:Ivory">&nbsp;

<tr><!--second row of Suttapitaka books' tops-->
<td style="background:Ivory">&nbsp;
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna">&nbsp;

<!--SUTTAPITAKA VOLUMES: AN & KN (embedded table)-->
<td style="background:black"><table style="width:100%; vertical-align:bottom; text-align:center" cellspacing=0 cellpadding=0>

<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;

<tr><!--second row of Suttapitaka books: labels-->
<td colspan=5 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Anguttara Nikaya|Anguttara<br>Nikaya]]
<td colspan=9 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Khuddaka Nikaya|Khuddaka<br>Nikaya]]

<tr><!-- second row of Suttapitaka book bottoms -->
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;

</table><!--end SUTTAPITAKA BOOKS: AN & KN (embedded table)--></td>

<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna">&nbsp;
<td style="background:Ivory">&nbsp;

<!-- ABHIDHAMMA PITAKA -->
<tr><!-- top Abhidhammapitaka shelf -->
<td style="background:Ivory">&nbsp;
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna">&nbsp;
<td style="background:Goldenrod; border-top:2px solid Sienna; border-bottom:2px solid Sienna; text-align:left"><font size=3>[[Abhidhamma Pitaka]]</font>
<td style="background:Goldenrod; border-right:2px solid Sienna">&nbsp;
<td style="background:Ivory">&nbsp;

<tr><!--first row of Abhidhammapitaka books-->
<td style="background:Ivory">&nbsp;
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna">&nbsp;

<!--ABHIDHAMMA VOLUMES (embedded table)-->
<td style="background:black"><table style="width:100%; vertical-align:bottom; text-align:center" cellspacing=0 cellpadding=0>

<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-top:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;

<tr><!--first row of Abhidhammapitaka books' labels-->
<td colspan=1 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Dhammasangani|Dhs.]]
<td colspan=1 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Vibhanga|Vbh.]]
<td colspan=1 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Dhatukatha|Dhk.]]<br>[[Puggalapannatti|Pug.]]
<td colspan=1 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Kathavatthu|Kvu.]]
<td colspan=2 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Yamaka]]
<td colspan=6 style="background:Gold; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">[[Patthana]]

<tr><!--first row of Abhidhammapitaka book bottoms-->
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;
<td colspan=1 style="background:MediumBlue; border-bottom:1px solid black; border-left:1px solid black; border-right:1px solid black">&nbsp;

</table><!--end ABHIDHAMMA BOOKS (embedded table)--></td>

<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna; border-right:2px solid Sienna">&nbsp;
<td style="background:Ivory">&nbsp;

<!-- FOOTER -->
<tr>
<td style="background:Ivory">&nbsp;
<td style="background:Goldenrod; border-left:2px solid Sienna">&nbsp;
<td style="background:Goldenrod; border-top:2px solid Sienna">&nbsp;
<td style="background:Goldenrod; border-right:2px solid Sienna">&nbsp;
<td style="background:Ivory">&nbsp;

<tr>
<td colspan=5 style="background:Goldenrod;border:2px solid Sienna">
{{Tnavbar|PaliCanon|plain=1}}</tr>
</table><noinclude>


== '''Wersje zachowane do dzisiejszych czasów''' ==
== '''Wersje zachowane do dzisiejszych czasów''' ==


1. Wersja palijska tradycji Theravady, będąca częścią Kanonu palijskiego. Została przetłumaczona przez I.B. Hornera jako ''The Book of Discipline'', 1938-66, 6 tomów, wyd. Pali Text Society <ref>Pali Text Society <http://www.palitext.com/></ref>, Bristol
'''1. Wersja palijska tradycji [[Theravada|Theravady]], będąca częścią Kanonu palijskiego.''' Została przetłumaczona przez I.B. Hornera jako ''The Book of Discipline'', 1938-66, 6 tomów, wyd. Pali Text Society <ref>Pali Text Society <http://www.palitext.com/></ref>, Bristol
* Suttavibhanga (pāḷi: suttavibhaṅga): komentarz na temat Patimokkhy (wskazań etycznych)
* [[Suttavibhanga]] (pāḷi: suttavibhaṅga): komentarz na temat [[Patimokkha|Patimokkhy]] (wskazań etycznych)
** Mahavibhanga (pāḷi: mahāvibhanga): dotyczący wskazań etycznych dla mnichów
**[[ Mahavibhanga]] (pāḷi: mahāvibhanga): dotyczący wskazań etycznych dla mnichów
** Bhikkhunivibhanga (pāḷi: bhikkhunīvibhanga): dotyczący wskazań etycznych dla mniszek
** [[Bhikkhunivibhanga]] (pāḷi: bhikkhunīvibhanga): dotyczący wskazań etycznych dla mniszek
* Khandhaka (pāḷi: khandhaka): 22 rozdziały na różne tematy
* [[Khandhaka]] (pāḷi: khandhaka): 22 rozdziały na różne tematy
* Parivara (pāḷi: parivara) analiza wskazań etycznych, z różnych punktów widzenia
* [[Parivara]] (pāḷi: parivara) analiza wskazań etycznych, z różnych punktów widzenia



2. 'Dul-ba, tybetańskie tłumaczenie wersji Mulasarvastivady; ta wersja używana jest w tradycji tybetańskiej
'''2. 'Dul-ba, tybetańskie tłumaczenie wersji Mulasarvastivady;''' ta wersja używana jest w tradycji tybetańskiej
* Vinayavastu: 16 skandhak (pāḷi: khandhaka; skr. skandhaka) i początek 17.
* Vinayavastu: 16 skandhak (pāḷi: khandhaka; skr. skandhaka) i początek 17.
* Pratimokshasutra dla mnichów
* Pratimokshasutra dla mnichów
Linia 21: Linia 237:
* Vinayottaragrantha: dodatki, w tym Upaliparipriccha, która koresponduje z jednym z rozdziałów Parivary
* Vinayottaragrantha: dodatki, w tym Upaliparipriccha, która koresponduje z jednym z rozdziałów Parivary



3. Ssŭ-fen lü (katalog Taisho: nr 1428), chińskie tłumaczenie wersji Dharmaguptaki. To wersja używana w tradycji chińskiej i wywodzących się z niej tradycji koreańskiej, wietnamskiej oraz w japońskiej szkole Ritsu. Większość mnichów i mniszek w Japonii nie podąża za wskazaniami Vinayi, ale za wskazaniami Mahayany (wskazaniami Bodhisattvy). Jest to efekt skutecznej kampanii szkoły Tendai.
'''3. Ssŭ-fen lü (katalog Taisho: nr 1428), chińskie tłumaczenie wersji Dharmaguptaki.''' To wersja używana w tradycji chińskiej i wywodzących się z niej tradycji koreańskiej, wietnamskiej oraz w japońskiej szkole Ritsu. Większość mnichów i mniszek w Japonii nie podąża za wskazaniami Vinayi, ale za wskazaniami Mahayany (wskazaniami [[Bodhisattwa|Bodhisattwy]]). Jest to efekt skutecznej kampanii szkoły Tendai.
* Bhikshuvibhanga dotyczący wskazań dla mnichów
* Bhikshuvibhanga dotyczący wskazań dla mnichów
* Bhikshunivibhanga dotyczący wskazań dla mniszek; przetłumaczony przez Ann Heirman jako ''Rules for Nuns According to the Dharmaguptakavinaya'', część II, Motilal Banarsidass, Delhi, 2002
* Bhikshunivibhanga dotyczący wskazań dla mniszek; przetłumaczony przez Ann Heirman jako "Rules for Nuns According to the Dharmaguptakavinaya", część II, Motilal Banarsidass, Delhi, 2002
* Skandhaka
* Skandhaka
* Samyuktavarga
* Samyuktavarga
* Vinayaikottara, odpowiadający z jednym z rozdziałów Parivary
* Vinayaikottara, odpowiadający z jednym z rozdziałów Parivary



4. Shih-sung lü (katalog Taisho: nr 1435), tłumaczenie wersji Sarvastivady
'''4. Shih-sung lü (katalog Taisho: nr 1435), tłumaczenie wersji Sarvastivady'''
* Bhikshuvibhanga
* Bhikshuvibhanga
* Skandhaka
* Skandhaka
Linia 40: Linia 258:
* Kusaladhyaya
* Kusaladhyaya



5. Wu-fen lü (katalog Taisho: nr 1421), tłumaczenie wersji Mahisasaki
'''5. Wu-fen lü (katalog Taisho: nr 1421), tłumaczenie wersji Mahisasaki'''
* Bhikshuvibhanga
* Bhikshuvibhanga
* Bhikshunivibhanga
* Bhikshunivibhanga
* Skandhaka
* Skandhaka


6. Mo-ho-seng-ch'i lü (katalog Taisho: nr 1425), tłumaczenie wersji Mahasanghiki. Reguły dla mniszek zostały przetłumaczone przez ś.p. prof. Hirakawa jako ''Monastic Discipline for the Buddhist Nuns'', Patna, 1982.
'''6. Mo-ho-seng-ch'i lü (katalog Taisho: nr 1425), tłumaczenie wersji Mahasanghiki.''' Reguły dla mniszek zostały przetłumaczone przez ś.p. prof. Hirakawa jako ''Monastic Discipline for the Buddhist Nuns'', Patna, 1982.
* Bhikshuvibhanga
* Bhikshuvibhanga
* Bhikshunivibhanga
* Bhikshunivibhanga
Linia 54: Linia 273:




== '''Pochodzenie Vinaya Pitaki''' ==
== Pochodzenie Vinaya Pitaki ==
Tradycyjnie każda szkoła utrzymuje, że jej wersja była spisana krótko po śmierci Buddy, na Pierwszym Soborze Buddyjskim, gdzie została wyrecytowana przez Upali, z nieznacznymi późniejszymi dodatkami. Jako że wersje różnią się od siebie, badacze nie traktują tych pretensji poważnie. Z drugiej strony, ponieważ są też bardzo podobne, większość naukowców uważa Vinayę za tekst wczesny, datowany na okres przed powstaniem odmiennych szkół <ref>''New Penguin Handbook of Living Religions'', str. 380</ref> Jednakże, Dr Gregory Schopen, profesor studiów sanskryckich, tybeteńskich i buddyjskich na Uniwersytecie Teksańskim w Austin, w wielu punktach nie zgadza się z tymi przekonaniami <ref>''Bones, Stones, and Buddhist Monks'', University of Hawai'i Press, Honolulu, 1997</ref>. Sugeruje on, że podobieństwa mogą być spowodowane późniejszą standaryzacją. Zauważa również, że wiele zapisów już od wczesnego okresu pokazuje, że mnisi posiadali własność prywatną, co jest sprzeczne z Vinayą. Według niego nie ma dowodu, że oznacza to upadek wczesnych wskazań etycznych i sugeruje on, że Vinaya może być próbą narzucenia wszystkim standardów postępowania przez samozwańczą elitę.
Tradycyjnie każda szkoła utrzymuje, że jej wersja była spisana krótko po śmierci [[budda|Buddy]], na [[Pierwszy sobór buddyjski|Pierwszym Soborze Buddyjskim]], gdzie została wyrecytowana przez Upali, z nieznacznymi późniejszymi dodatkami. Jako że wersje różnią się od siebie, badacze nie traktują tych pretensji poważnie. Z drugiej strony, ponieważ są też bardzo podobne, większość naukowców uważa Vinayę za tekst wczesny, datowany na okres przed powstaniem odmiennych szkół <ref>''New Penguin Handbook of Living Religions'', str. 380</ref> Jednakże, Dr Gregory Schopen, profesor studiów sanskryckich, tybeteńskich i buddyjskich na Uniwersytecie Teksańskim w Austin, w wielu punktach nie zgadza się z tymi przekonaniami <ref>''Bones, Stones, and Buddhist Monks'', University of Hawai'i Press, Honolulu, 1997</ref>. Sugeruje on, że podobieństwa mogą być spowodowane późniejszą standaryzacją. Zauważa również, że wiele zapisów już od wczesnego okresu pokazuje, że mnisi posiadali własność prywatną, co jest sprzeczne z Vinayą. Według niego nie ma dowodu, że oznacza to upadek wczesnych wskazań etycznych i sugeruje on, że Vinaya może być próbą narzucenia wszystkim standardów postępowania przez samozwańczą elitę.






== '''Treść Vinaya Pitaki''' ==
== Treść Vinaya Pitaki ==
Palijska wersja Patimokkhy, buddyjskiego monastycznego kodeksu postępowania, zawiera 227 głównych reguł dla mnichów (pāḷi: bhikkhu) i 311 głównych reguł dla mniszek (pāḷi: bhikkhuni). Sekcja(e) Vibhangi (pāḷi: Vibhanga) w Vinaya Pitace składa(ją) się z komentarzy do tych reguł, dając szczegółowe wyjaśnienia oraz oryginalne historie opowiadające o każdej z nich. Sekcje Khandhaki (pāḷi: khandhaka; skr.: skandhaka) opisują liczne reguły uzupełniające pogrupowane według tematu, również obrazowane odpowiednimi historiami. Budda nazywał swoje nauki "Dhamma-Vanaya", podkreślając zarówno aspekt filozoficzny Buddyzmu, jak i praktykowanie cnót, które urzeczywistnia buddyjskią filozofię.
Palijska wersja Patimokkhy, buddyjskiego monastycznego kodeksu postępowania, zawiera 227 głównych reguł dla mnichów (pāḷi: bhikkhu) i 311 głównych reguł dla mniszek (pāḷi: bhikkhuni). Sekcja(e) Vibhangi (pāḷi: Vibhanga) w Vinaya Pitace składa(ją) się z komentarzy do tych reguł, dając szczegółowe wyjaśnienia oraz oryginalne historie opowiadające o każdej z nich. Sekcje Khandhaki (pāḷi: khandhaka; skr.: skandhaka) opisują liczne reguły uzupełniające pogrupowane według tematu, również obrazowane odpowiednimi historiami. Budda nazywał swoje nauki "Dhamma-Vanaya", podkreślając zarówno aspekt filozoficzny Buddyzmu, jak i praktykowanie cnót, które urzeczywistnia buddyjską filozofię.
Vinaya Pitaka ma szersze znaczenie w zbiorowych edycjach chińskich, w skład których wchodzą wszystkie cztery chińskie Vinaye wyliczone wyżej, części innych, niekanoniczna literatura Vinayi, świeckie Vinaya i Vinaya bodhisattvy.
Vinaya Pitaka ma szersze znaczenie w zbiorowych edycjach chińskich, w skład których wchodzą wszystkie cztery chińskie Vinaye wyliczone wyżej, części innych, niekanoniczna literatura Vinayi, świeckie Vinaya i Vinaya bodhisattvy.






== '''Miejsce w tradycji''' ==
== Miejsce w tradycji ==
Zgodnie z tekstami, w pierwszym roku nauczania Buddy, członkowie sanghi żyli razem w harmonii - bez Vinayi. Nie była ona potrzebna, ponieważ wcześni uczniowie byli wybitnie zrealizowani, jeżeli nie w pełni oświeceni. W miarę jak sangha się rozrastała, pojawiały się sytuacje, które Budda i świecka społeczność odczuwali jako niewłaściwe dla samanów (pāḷi: शमण samaṇa; skr.: श्रमण śramaṇa). Jak przekazuje tradycja, pierwsze reguły dotyczyły zakazu aktywności seksualnej. Historia opowiadająca, jak doszło do ustanowienia tego zakazu mówi o gorliwym mnichu, którego rodzina rozgoryczona tym, że nie posiada męskiego potomka, zmusiła go do spłodzenia potomka. Mnich, a także jego żona i syn, którzy później również wstąpili do zakonu, ostatecznie stali się w pełni oświeconymi arahantami.
Zgodnie z tekstami, w pierwszym roku nauczania Buddy, członkowie [[sangha|sanghi]] żyli razem w harmonii - bez Vinayi. Nie była ona potrzebna, ponieważ wcześni uczniowie byli wybitnie zrealizowani, jeżeli nie w pełni [[oświecenie|oświeceni]]. W miarę jak sangha się rozrastała, pojawiały się sytuacje, które Budda i świecka społeczność odczuwali jako niewłaściwe dla [[samana|samanów]] (pāḷi: शमण samaṇa; skr.: श्रमण śramaṇa). Jak przekazuje tradycja, pierwsze reguły dotyczyły zakazu aktywności seksualnej. Historia opowiadająca, jak doszło do ustanowienia tego zakazu mówi o gorliwym mnichu, którego rodzina rozgoryczona tym, że nie posiada męskiego potomka, zmusiła go do spłodzenia potomka. Mnich, a także jego żona i syn, którzy później również wstąpili do zakonu, ostatecznie stali się w pełni oświeconymi arahantami.
Vinaja jest dla buddystów bardzo ważna: "Jakąkolwiek Dhammę i Vinaję wskazałem i wypowiedziałem dla was, będzie ona dla was Nauczycielem, kiedy ja już odejdę." ("Whatever Dhamma and Vinaya I have pointed out and formulated for you, that will be your Teacher when I am gone.") (Mahaaparinibbaana Sutta, [D.16])
Vinaja jest dla buddystów bardzo ważna: "Jakąkolwiek Dhammę i Vinaję wskazałem i wypowiedziałem dla was, będzie ona dla was Nauczycielem, kiedy ja już odejdę." (Mahaaparinibbaana Sutta, [D.16])





Wersja z 09:57, 2 mar 2008

Vinaya Pitaka (pāḷi: Vinaya Piṭaka; pol.: kosz dyscypliny) jest tekstem buddyjskim, jednym z trzech "koszy" (pāḷi: piṭaka), które tworzą Tipitakę (pāḷi: Tipiṭaka; skr.: Tripiṭaka त्रिपिटक; pol.: trzy kosze). Jej głównym tematem są reguły monastyczne dla mnichów i mniszek.


Kanon Palijski

    Vinaya Pitaka    
   
               
Sutta-
vibhanga
Khandhaka Pari-
vara
               
   
    Sutta Pitaka    
   
                                                      
Digha
Nikaya
Majjhima
Nikaya
Samyutta
Nikaya
                     
   
   
                                                 ;                    
Anguttara
Nikaya
Khuddaka
Nikaya
                           
   
    Abhidhamma Pitaka    
   
                                                           
Dhs. Vbh. Dhk.
Pug.
Kvu. Yamaka Patthana
                       
   
         

Wersje zachowane do dzisiejszych czasów

1. Wersja palijska tradycji Theravady, będąca częścią Kanonu palijskiego. Została przetłumaczona przez I.B. Hornera jako The Book of Discipline, 1938-66, 6 tomów, wyd. Pali Text Society [1], Bristol

  • Suttavibhanga (pāḷi: suttavibhaṅga): komentarz na temat Patimokkhy (wskazań etycznych)
    • Mahavibhanga (pāḷi: mahāvibhanga): dotyczący wskazań etycznych dla mnichów
    • Bhikkhunivibhanga (pāḷi: bhikkhunīvibhanga): dotyczący wskazań etycznych dla mniszek
  • Khandhaka (pāḷi: khandhaka): 22 rozdziały na różne tematy
  • Parivara (pāḷi: parivara) analiza wskazań etycznych, z różnych punktów widzenia


2. 'Dul-ba, tybetańskie tłumaczenie wersji Mulasarvastivady; ta wersja używana jest w tradycji tybetańskiej

  • Vinayavastu: 16 skandhak (pāḷi: khandhaka; skr. skandhaka) i początek 17.
  • Pratimokshasutra dla mnichów
  • Vinayavibhanga dla mnichów
  • Pratimokshasutra dla mniszek
  • Vinayavibhanga dla mniszek
  • Vinayakshudrakavastu: dalszy ciąg 17. skandhaki i pozostałe
  • Vinayottaragrantha: dodatki, w tym Upaliparipriccha, która koresponduje z jednym z rozdziałów Parivary


3. Ssŭ-fen lü (katalog Taisho: nr 1428), chińskie tłumaczenie wersji Dharmaguptaki. To wersja używana w tradycji chińskiej i wywodzących się z niej tradycji koreańskiej, wietnamskiej oraz w japońskiej szkole Ritsu. Większość mnichów i mniszek w Japonii nie podąża za wskazaniami Vinayi, ale za wskazaniami Mahayany (wskazaniami Bodhisattwy). Jest to efekt skutecznej kampanii szkoły Tendai.

  • Bhikshuvibhanga dotyczący wskazań dla mnichów
  • Bhikshunivibhanga dotyczący wskazań dla mniszek; przetłumaczony przez Ann Heirman jako "Rules for Nuns According to the Dharmaguptakavinaya", część II, Motilal Banarsidass, Delhi, 2002
  • Skandhaka
  • Samyuktavarga
  • Vinayaikottara, odpowiadający z jednym z rozdziałów Parivary


4. Shih-sung lü (katalog Taisho: nr 1435), tłumaczenie wersji Sarvastivady

  • Bhikshuvibhanga
  • Skandhaka
  • Bhikshunivibhanga
  • Ekottaradharma, podobny do Vinayaikottara
  • Upaliparipriccha
  • Ubhayatovinaya
  • Samyukta
  • Parajikadharma
  • Sanghavasesha
  • Kusaladhyaya


5. Wu-fen lü (katalog Taisho: nr 1421), tłumaczenie wersji Mahisasaki

  • Bhikshuvibhanga
  • Bhikshunivibhanga
  • Skandhaka

6. Mo-ho-seng-ch'i lü (katalog Taisho: nr 1425), tłumaczenie wersji Mahasanghiki. Reguły dla mniszek zostały przetłumaczone przez ś.p. prof. Hirakawa jako Monastic Discipline for the Buddhist Nuns, Patna, 1982.

  • Bhikshuvibhanga
  • Bhikshunivibhanga
  • Skandhaka

Oprócz tego przetrwały również części różnych wersji, w różnych językach


Pochodzenie Vinaya Pitaki

Tradycyjnie każda szkoła utrzymuje, że jej wersja była spisana krótko po śmierci Buddy, na Pierwszym Soborze Buddyjskim, gdzie została wyrecytowana przez Upali, z nieznacznymi późniejszymi dodatkami. Jako że wersje różnią się od siebie, badacze nie traktują tych pretensji poważnie. Z drugiej strony, ponieważ są też bardzo podobne, większość naukowców uważa Vinayę za tekst wczesny, datowany na okres przed powstaniem odmiennych szkół [2] Jednakże, Dr Gregory Schopen, profesor studiów sanskryckich, tybeteńskich i buddyjskich na Uniwersytecie Teksańskim w Austin, w wielu punktach nie zgadza się z tymi przekonaniami [3]. Sugeruje on, że podobieństwa mogą być spowodowane późniejszą standaryzacją. Zauważa również, że wiele zapisów już od wczesnego okresu pokazuje, że mnisi posiadali własność prywatną, co jest sprzeczne z Vinayą. Według niego nie ma dowodu, że oznacza to upadek wczesnych wskazań etycznych i sugeruje on, że Vinaya może być próbą narzucenia wszystkim standardów postępowania przez samozwańczą elitę.


Treść Vinaya Pitaki

Palijska wersja Patimokkhy, buddyjskiego monastycznego kodeksu postępowania, zawiera 227 głównych reguł dla mnichów (pāḷi: bhikkhu) i 311 głównych reguł dla mniszek (pāḷi: bhikkhuni). Sekcja(e) Vibhangi (pāḷi: Vibhanga) w Vinaya Pitace składa(ją) się z komentarzy do tych reguł, dając szczegółowe wyjaśnienia oraz oryginalne historie opowiadające o każdej z nich. Sekcje Khandhaki (pāḷi: khandhaka; skr.: skandhaka) opisują liczne reguły uzupełniające pogrupowane według tematu, również obrazowane odpowiednimi historiami. Budda nazywał swoje nauki "Dhamma-Vanaya", podkreślając zarówno aspekt filozoficzny Buddyzmu, jak i praktykowanie cnót, które urzeczywistnia buddyjską filozofię. Vinaya Pitaka ma szersze znaczenie w zbiorowych edycjach chińskich, w skład których wchodzą wszystkie cztery chińskie Vinaye wyliczone wyżej, części innych, niekanoniczna literatura Vinayi, świeckie Vinaya i Vinaya bodhisattvy.


Miejsce w tradycji

Zgodnie z tekstami, w pierwszym roku nauczania Buddy, członkowie sanghi żyli razem w harmonii - bez Vinayi. Nie była ona potrzebna, ponieważ wcześni uczniowie byli wybitnie zrealizowani, jeżeli nie w pełni oświeceni. W miarę jak sangha się rozrastała, pojawiały się sytuacje, które Budda i świecka społeczność odczuwali jako niewłaściwe dla samanów (pāḷi: शमण samaṇa; skr.: श्रमण śramaṇa). Jak przekazuje tradycja, pierwsze reguły dotyczyły zakazu aktywności seksualnej. Historia opowiadająca, jak doszło do ustanowienia tego zakazu mówi o gorliwym mnichu, którego rodzina rozgoryczona tym, że nie posiada męskiego potomka, zmusiła go do spłodzenia potomka. Mnich, a także jego żona i syn, którzy później również wstąpili do zakonu, ostatecznie stali się w pełni oświeconymi arahantami. Vinaja jest dla buddystów bardzo ważna: "Jakąkolwiek Dhammę i Vinaję wskazałem i wypowiedziałem dla was, będzie ona dla was Nauczycielem, kiedy ja już odejdę." (Mahaaparinibbaana Sutta, [D.16])


Patrz także


  1. Pali Text Society <http://www.palitext.com/>
  2. New Penguin Handbook of Living Religions, str. 380
  3. Bones, Stones, and Buddhist Monks, University of Hawai'i Press, Honolulu, 1997


Linki zewnętrzne