Yirmisekiz Mehmed Çelebi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 03:23, 26 cze 2009

Yirmisekiz Mehmed Çelebi (zm. 1732) był tureckim dyplomatą, którego sułtan Ahmed III wysłał na dwór Ludwika XV w 1720 roku. Dziś Çelebi pamiętany jest przede wszystkim jako autor relacji z podroży do Francji zwanej: "Sefaretname".

Yirmisekiz Mehmed Çelebi urodził się w Edirne. Nie znamy daty jego narodzin. Jego ojciec, Süleyman Ağa, był dowódcą oddziału janczarów i zmarł podczas kampanii w Peczu. Mehmed Çelebi sam służył w korpusie janczarów; w 28. batalionie ("orta" w terminologii tureckiej tych czasów). Stąd dodano mu przezwisko "Yirmisekiz" (dwadzieścia-osiem po turecku). Jego potomkowie, także jego syn, późniejszy wielki wezyr nosili imię: "Yirmisekizzade" ("syn dwudziestki-ósemki").

z armii, Yirmisekiz Mehmed Çelebi przeszedł do służby cywilnej, zostając nadzorcą mennic sułtańskich. W roku 1720 Ahmed III wysłał go jako ambasadora do Francji. Trwająca 11 miesięcy misja dyplomatyczna była pierwszą permanentną ambasadą państwa tureckiego. Po powrocie do Stambułu Mehmed Çelebi zaprezentował swe dokonania i obserwacji sułtanowi w formie książkowej.

"Sefaretname" opisuje przybycie do brzegów Francji, 40-dniowa kwarantannę w Tulonie (obawiano się epidemii), podróż lądem przez Bordeaux do Paryża, audiencję u Ludwika XV, ceremonie, wieczór w teatrze, oraz ciekawość, jaką on i jego świta budzili w Paryżanach; w tym to jak paryskie kobiety przybywały obejrzeć jak Turcy świętują ramadan.

Misja przyczyniła się w pewnej mierze do westernizacji państwa Ahmeda III; İbrahim Müteferrika, węgierski konwertyta na islam, założył wówczas (1720) pierwszą drukarnię w Stambule, kierowaną przez syna ambasadora, Yirmisekizzade Mehmeda Saida Paszy, późniejszego wielkiego wezyra. "Era Tulipanów" przyniosła budowę ogrodów Sadabad, wzorowanych na tych z pałacu Tuileries Palace, opisanego przez Çelebi'ego. Samą relację Çelebi'iego przetłumaczono w 1757 na język francuski, a potem na kilka innych języków zachodnich.

Po powrocie z kolejnej ambasady w Egipcie, Yirmisekiz Mehmed Çelebi, został wygnany, gdy Patrona Halil zorganizował powstanie i obalił Ahmeda III. Yirmisekiz Mehmed Çelebi zmarł w Magosa w 1732 i został pochowany przy tamtejszym meczecie.

Jego syn Yirmisekizzade Mehmed Said Paşa odzyskał potem sułtański fawor i został w 1742 wysłany do Paryża na ambasadę. Z późniejszych swych misji w Szwecji i w Polsce pozostawił na podobieństwo ojca własną: "Sefaretname".

Źródła

tr.wiki, en.wiki

Szablon:Tureccy ambasadorzy

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 '''Yirmisekiz Mehmed Çelebi''' (zm. 1732) był tureckim dyplomatą, którego [[sułtan]] [[Ahmed III]] wysłał na dwór Ludwika XV w [[1720]] roku. Dziś Çelebi pamiętany jest przede wszystkim jako autor relacji z podroży do Francji zwanej: "''Sefaretname''".
-Yirmisekiz Mehmed Çelebi urodził się w [[Edirne]]. Nie znamy daty jego narodzin. Jego ojciec, Süleyman Ağa, był dowódcą oddziału [[janczarzy|janczarów]] i zmarł podczas kampanii w [[Pecz]]u. Mehmed Çelebi sam służył w korpusie janczarów; w  28. batalionie  ("orta" w terminologii tureckiej tych czasów). Stąd dodano mu przezwisko  "Yirmisekiz" (dwadzieścia-osiem po turecku). Jego potomkowie, także jego syn, późniejszy [[wielki wezyr]] nosili imię: "Yirmisekizzade" ("syn dwudziestki-ósemki").
+Yirmisekiz Mehmed Çelebi urodził się w [[Adrianopol|Edirne]]. Nie znamy daty jego narodzin. Jego ojciec, Süleyman Ağa, był dowódcą oddziału [[janczarzy|janczarów]] i zmarł podczas kampanii w [[Pecz]]u. Mehmed Çelebi sam służył w korpusie janczarów; w  28. batalionie  ("orta" w terminologii tureckiej tych czasów). Stąd dodano mu przezwisko  "Yirmisekiz" (dwadzieścia-osiem po turecku). Jego potomkowie, także jego syn, późniejszy [[wielki wezyr]] nosili imię: "Yirmisekizzade" ("syn dwudziestki-ósemki").
 z armii, Yirmisekiz Mehmed Çelebi przeszedł do służby cywilnej, zostając nadzorcą mennic sułtańskich. W roku 1720 [[Ahmed III]] wysłał go jako ambasadora do Francji. Trwająca 11 miesięcy misja dyplomatyczna była pierwszą permanentną ambasadą państwa tureckiego. Po powrocie do Stambułu Mehmed Çelebi zaprezentował swe dokonania i obserwacji sułtanowi w formie książkowej.
@@ Linia 12: / Linia 12: @@
 Po powrocie z kolejnej ambasady w Egipcie, Yirmisekiz Mehmed Çelebi, został wygnany, gdy [[Patrona Halil]] zorganizował powstanie i obalił Ahmeda III. Yirmisekiz Mehmed Çelebi zmarł w [[Magosa]] w [[1732]] i został pochowany przy tamtejszym meczecie.
-Jego syn [[Yirmisekizzade Mehmed Said Pasza]] odzyskał potem sułtański fawor i został w  [[1742]] wysłany do [[Paryż]]a na ambasadę. Z późniejszych swych misji w Szwecji i w Polsce pozostawił na podobieństwo ojca własną: "''Sefaretname''".
+Jego syn [[Yirmisekizzade Mehmed Said Paşa]] odzyskał potem sułtański fawor i został w  [[1742]] wysłany do [[Paryż]]a na ambasadę. Z późniejszych swych misji w Szwecji i w Polsce pozostawił na podobieństwo ojca własną: "''Sefaretname''".
-===Źródła===
+=== Źródła ===
-*tr.wiki, en.wiki
+* tr.wiki, en.wiki
 {{Tureccy ambasadorzy}}
-[[Kategoria:tureccy ambasadorzy we Francji]]
-[[Kategoria:tureccy politycy]]
+[[Kategoria:Tureccy ambasadorzy we Francji]]
-[[Kategoria:tureccy pisarze]]
+[[Kategoria:Tureccy politycy]]
-[[Kategoria:zmarli w 1732]]
+[[Kategoria:Tureccy pisarze]]
+[[Kategoria:Zmarli w 1732]]
 [[de:Yirmisekiz Mehmed Çelebi]]