Attyka (architektura): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 02:35, 10 lut 2014

Attyka (franc. (étage) attique, z grec. Attikos) – górny element budynku w postaci ścianki, balustrady lub rzędu sterczyn osłaniający dach. Pełni dwojaką funkcję: estetyczną jako architektoniczny element dekoracyjny oraz użytkowo-konstrukcyjną jako zabezpieczenie sąsiednich budynków przed przeniesieniem się ognia w przypadku pożaru. Attyka stanowi mur ogniowy, jeśli jest wykonana z materiału niepalnego o wytrzymałości ogniowej min 1 godzina i grubości min 25 cm, np. z pełnej cegły ceramicznej, silikatu, czy też bloczków betonowych.

W zależności od ukształtowania rozróżnia się attyki:

pełne – stosowane głównie w średniowieczu
ażurowe (balustradowe i arkadowe) – renesans i barok
uskokowe lub schodkowe – klasycyzm przełomu XVIII i XIX wieku
grzebieniowe (zwane polskimi) – stosowane w 2. połowie XVI wieku

Attyka stosowana była w starożytności (Grecja, Rzym), a także ponownie (w zmienionej formie) od XVI wieku. Charakterystyczna dla renesansowej architektury Polski i Czech była ozdobą zamków, pałaców, kościołów, ratuszów oraz bram i kamienic. Do najpiękniejszych attyk polskich należą attyki: krakowskich sukiennic (1557), ratuszów w Tarnowie i Sandomierzu (2. połowa XVI wieku) oraz Szydłowcu.

Bardzo rozbudowane formy przyjmowała zwłaszcza w manieryzmie (mieszczańskie kamienice Celejowska oraz Przybyłów w Kazimierzu Dolnym), Kamienica Konopiców w Lublinie, Kamienica Chociszewska w Lublinie, Kamienica Królewska we Lwowie.

Na Dolnym Śląsku występuje odmiana attyki, charakterystyczna dla tego regionu - attyka śląska - o zakończeniu w formach półkoli, ćwierćkoli, np. attyka w kamienicy "Pod Złotą Koroną" przy Rynku nr 29 we Wrocławiu.

Attyki były też stosowane na Kresach na terenie dzisiejszej Ukrainy (Ostróg, Międzybóż, Lwów) i Litwy (Ostra Brama w Wilnie, Zamek Dolny w Wilnie)

W okresie socrealizmu w Warszawie attykami ozdobiono między innymi Pałac Kultury i Nauki, a w Krakowie budynek "S" Centrum Administracyjnego w Nowej Hucie.

Bibliografia

Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 16, 17. ISBN 83-85001-89-1.

@@ Linia 20: / Linia 20: @@
 Na Dolnym Śląsku występuje odmiana attyki, charakterystyczna dla tego regionu - attyka śląska - o zakończeniu w formach półkoli, ćwierćkoli, np. attyka w kamienicy "[[Pod Złotą Koroną]]" przy Rynku nr 29 we [[Wrocław]]iu.
-Attyki były też stosowane na Kresach na terenie dzisiejszej Ukrainy ([[Ostróg]], [[Międzybóż]], Lwów) i Litwy ([[Ostra Brama w Wilnie]], Zamek Dolny w Wilnie)
+Attyki były też stosowane na Kresach na terenie dzisiejszej Ukrainy ([[Ostróg]], [[Międzybóż]], Lwów) i Litwy ([[Ostra Brama w Wilnie]], [[Zamek Dolny w Wilnie]])
 W okresie socrealizmu w Warszawie attykami ozdobiono między innymi [[Pałac Kultury i Nauki]], a w Krakowie budynek "S" Centrum Administracyjnego w Nowej Hucie.