Blanki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
pop. linku |
||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
{{Commonscat|Battlements}} |
{{Commonscat|Battlements}} |
||
'''Blanki''' ('''krenelaż''') – element [[architektura|architektoniczny]] w postaci zwieńczenia [[mur obronny|murów obronnych]] i [[baszta|baszt]] tzw. zębami (merlonami<ref>{{cytuj książkę |tytuł = Sztuka świata. Słownik terminów A-K. tom 17| wydawca = Wydawnictwo Arkady | miejsce = Warszawa | rok = 2013 | strony = 354 | isbn = 978-83-213-4726-4}}</ref>), pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń (tzw. miedza<ref>{{cytuj książkę |tytuł = Sztuka świata. Słownik terminów A-K. tom 17| wydawca = Wydawnictwo Arkady | miejsce = Warszawa | rok = 2013 | strony = 354 | isbn = 978-83-213-4726-4}}</ref>), co miało ułatwić obronę w czasie [[oblężenie|oblężenia]]. Blanki stanowiły [[przedpiersie]] wieńczące mur, jednocześnie chroniąc biegnący za nimi chodnik strzelecki. W czasie walk w prześwitach pomiędzy zębami byli rozlokowani [[łucznik (żołnierz)|łucznicy]]. |
'''Blanki''' ('''krenelaż''') – element [[architektura|architektoniczny]] w postaci zwieńczenia [[mur obronny|murów obronnych]] i [[baszta|baszt]] tzw. zębami (merlonami<ref>{{cytuj książkę |tytuł = Sztuka świata. Słownik terminów A-K. tom 17| wydawca = Wydawnictwo Arkady | miejsce = Warszawa | rok = 2013 | strony = 354 | isbn = 978-83-213-4726-4}}</ref>), pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń (tzw. miedza<ref>{{cytuj książkę |tytuł = Sztuka świata. Słownik terminów A-K. tom 17| wydawca = Wydawnictwo Arkady | miejsce = Warszawa | rok = 2013 | strony = 354 | isbn = 978-83-213-4726-4}}</ref>), co miało ułatwić obronę w czasie [[oblężenie|oblężenia]]. Blanki stanowiły [[przedpiersie (fortyfikacja)|przedpiersie]] wieńczące mur, jednocześnie chroniąc biegnący za nimi chodnik strzelecki. W czasie walk w prześwitach pomiędzy zębami byli rozlokowani [[łucznik (żołnierz)|łucznicy]]. |
||
W miarę rozpowszechniania się broni palnej w zębach przebijano wąskie strzelnice, likwidując z czasem prześwity pomiędzy merlonami. |
W miarę rozpowszechniania się broni palnej w zębach przebijano wąskie strzelnice, likwidując z czasem prześwity pomiędzy merlonami. |
||
Wersja z 09:47, 21 paź 2016
Blanki (krenelaż) – element architektoniczny w postaci zwieńczenia murów obronnych i baszt tzw. zębami (merlonami[1]), pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń (tzw. miedza[2]), co miało ułatwić obronę w czasie oblężenia. Blanki stanowiły przedpiersie wieńczące mur, jednocześnie chroniąc biegnący za nimi chodnik strzelecki. W czasie walk w prześwitach pomiędzy zębami byli rozlokowani łucznicy.
W miarę rozpowszechniania się broni palnej w zębach przebijano wąskie strzelnice, likwidując z czasem prześwity pomiędzy merlonami.
Wyróżnia się dwa typy krenelażu:
- blanki gibelińskie – typ krenelażu dekoracyjnego, który rozpowszechnił się w XIV-XV w., zwłaszcza we Włoszech. Merlony miały kształt „jaskółczego ogona”. Stosowane nie tylko w budowlach militarnych, ale także na budowlach nieobronnych (wówczas bez wyciętych strzelnic)[3].
- blanki gwelfowskie - z merlonami prostokątnymi[3].
Blanki wykorzystywano w budownictwie obronnym, głównie w średniowieczu. W okresie późniejszym, w stylach nawiązujących do średniowiecza, stały się elementem dekoracyjnym, wieńczącym budowle nieobronne. Szczególnie często wykorzystywano je w architekturze neogotyku.
- ↑ Sztuka świata. Słownik terminów A-K. tom 17. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 354. ISBN 978-83-213-4726-4.
- ↑ Sztuka świata. Słownik terminów A-K. tom 17. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 354. ISBN 978-83-213-4726-4.
- ↑ a b Bochenek R.H. 1990. 1000 słów o inżynierii wojskowej i fortyfikacjach. Wydawnictwo MON, Warszawa, s. 24
Bibliografia
- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 26. ISBN 83-85001-89-1.
- PWN Leksykon: Wojsko, wojna, broń, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13506-9