Tętnica nadłopatkowa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Dodatkowe informacje m.in. o rzadkich przypadkach wyjścia, oraz o dodatkowej tętnicy.
drobne redakcyjne
Linia 1: Linia 1:
'''Tętnica nadłopatkowa''' (łac. ''arteria suprascapularis, ang. suprascapular artery,'' '''SSA''') - gałąź odchodząca od pnia tarczowo-szyjnego, będącego z kolei gałęzią odchodzącą od tętnicy podobojczykowej w jej odcinku wstępującym<ref name=":0">{{Cytuj|tytuł=Kończyna górna, kończyna dolna|data=2013-01-01|wydawca=Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego|url=https://www.worldcat.org/oclc/891278658}}</ref>.
'''Tętnica nadłopatkowa''' (łac. ''arteria suprascapularis, ang. suprascapular artery,'' '''SSA''') gałąź odchodząca od pnia tarczowo-szyjnego, będącego z kolei gałęzią odchodzącą od tętnicy podobojczykowej w jej odcinku wstępującym<ref name=":0">{{Cytuj|tytuł=Kończyna górna, kończyna dolna|data=2013-01-01|wydawca=Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego|url=https://www.worldcat.org/oclc/891278658}}</ref>.


Zanotowano przypadek występowania dodatkowej tętnicy nadłopatkowej, przebiegającej jednak razem z tą główną<ref>{{Cytuj|autor=D. Chen, P. Adds|tytuł=Accessory suprascapular artery|czasopismo=Clinical Anatomy (New York, N.Y.)|data=2011-05-01|data dostępu=2016-12-11|issn=1098-2353|wydanie=4|s=498–500|doi=10.1002/ca.21120|pmid=21509814|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21509814}}</ref>.
Zanotowano przypadek występowania dodatkowej tętnicy nadłopatkowej, przebiegającej jednak razem z tą główną<ref>{{Cytuj|autor=D. Chen, P. Adds|tytuł=Accessory suprascapular artery|czasopismo=Clinical Anatomy (New York, N.Y.)|data=2011-05-01|data dostępu=2016-12-11|issn=1098-2353|wydanie=4|s=498–500|doi=10.1002/ca.21120|pmid=21509814|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21509814}}</ref>.
Linia 21: Linia 21:
== Warianty anatomiczne wyjścia t. nadłopatkowej<ref>{{Cytuj|autor=Andreas H. Weiglein, B. Moriggl, C. Schalk, K.h. Künzel, U. Müller|tytuł=Arteries in the posterior cervical triangle in man|czasopismo=Clinical Anatomy|data=2005-11-01|data dostępu=2016-12-11|issn=1098-2353|wydanie=8|s=553–557|doi=10.1002/ca.20143|url=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ca.20143/abstract|język=en}}</ref> ==
== Warianty anatomiczne wyjścia t. nadłopatkowej<ref>{{Cytuj|autor=Andreas H. Weiglein, B. Moriggl, C. Schalk, K.h. Künzel, U. Müller|tytuł=Arteries in the posterior cervical triangle in man|czasopismo=Clinical Anatomy|data=2005-11-01|data dostępu=2016-12-11|issn=1098-2353|wydanie=8|s=553–557|doi=10.1002/ca.20143|url=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ca.20143/abstract|język=en}}</ref> ==
* w 30% przypadków wychodzi z pnia szyjno-grzbietowego (ang. cervico-dorsal trunk)
* w 30% przypadków wychodzi z pnia szyjno-grzbietowego (ang. cervico-dorsal trunk)
* w 4 % przypadków wychodzi z pnia grzbietowo-łopatkowego (ang. dorso-scapular trunk)
* w 4% przypadków wychodzi z pnia grzbietowo-łopatkowego (ang. dorso-scapular trunk)
* w 22% przypadków wychodzi z pnia szyjno-łopatkowego (ang. cervico-scapular trunk)
* w 22% przypadków wychodzi z pnia szyjno-łopatkowego (ang. cervico-scapular trunk)
* w 24% przypadków wychodzi z pnia szyjno-grzbietowo-łopatkowego (ang. cervico-dorso-scapular trunk)
* w 24% przypadków wychodzi z pnia szyjno-grzbietowo-łopatkowego (ang. cervico-dorso-scapular trunk)
Linia 39: Linia 39:
* mięsień nadgrzebieniowy (ang. supraspinatus muscle)
* mięsień nadgrzebieniowy (ang. supraspinatus muscle)


{{przypisy}}
== Bibliografia ==
{{Zastrzeżenia|medycyna}}
[[Kategoria:Anatomia]]

[[Kategoria:Anatomia człowieka]]
[[Kategoria:Anatomia człowieka]]
[[Kategoria:Anatomia grzbietu]]
[[Kategoria:Anatomia grzbietu]]
[[Kategoria:Anatomia kończyny górnej]]
[[Kategoria:Anatomia kończyny górnej]]
[[Kategoria:Medycyna]]
[[Kategoria:Chirurgia naczyniowa]]
[[Kategoria:Chirurgia naczyniowa]]
[[Kategoria:Chirurgia]]
[[Kategoria:Tętnice]]
[[Kategoria:Tętnice]]

Wersja z 15:59, 11 gru 2016

Tętnica nadłopatkowa (łac. arteria suprascapularis, ang. suprascapular artery, SSA) – gałąź odchodząca od pnia tarczowo-szyjnego, będącego z kolei gałęzią odchodzącą od tętnicy podobojczykowej w jej odcinku wstępującym[1].

Zanotowano przypadek występowania dodatkowej tętnicy nadłopatkowej, przebiegającej jednak razem z tą główną[2].

Topografia części wstępującej t. podobojczykowej[1]

  • po stronie lewej znajduje się pod płucem;
  • po stronie prawej znajduje się pod mięśniem mostkowo-tarczowym i mostkowo-gnykowym;
  • po obu stronach jest krzyżowana przez nerw błędny (X nerw czaszkowy, nervus vagus);
  • bocznie od skrzyżowania z nerwem błędnym występuje skrzyżowanie z pniem współczulnym;
  • czasami z przodu występuje pętla podobojczykowa;

Przebieg tętnicy nadłopatkowej[3][4]

Tętnica przechodzi (najczęsciej):

  1. Przed splotem ramiennym (choć zdarzają się przypadki przechodzenia pomiędzy jego pniami, lub za nim, choć przed splotem to przypadek najczęstszy)
  2. Za mięśniem łopakowo-gnykowym (ang. omohyoid muscle)
  3. Wzdłuż obojczyka z tyłu
  4. Nad więzadłem poprzecznym łopatki górnym
  5. Wchodzi do dołu nad- i podgrzebieniowego
  6. Dochodzi do górnego brzegu łopatki (ang. superior margin of scapula)

Warianty anatomiczne wyjścia t. nadłopatkowej[5]

  • w 30% przypadków wychodzi z pnia szyjno-grzbietowego (ang. cervico-dorsal trunk)
  • w 4% przypadków wychodzi z pnia grzbietowo-łopatkowego (ang. dorso-scapular trunk)
  • w 22% przypadków wychodzi z pnia szyjno-łopatkowego (ang. cervico-scapular trunk)
  • w 24% przypadków wychodzi z pnia szyjno-grzbietowo-łopatkowego (ang. cervico-dorso-scapular trunk)

W pozostałych przypadkach tętnica wychodzi bezpośrednio z pnia tarczowo-szyjnego.

Warianty rzadkie wyjścia t. nadłopatkowej

  • z początkowego odcinka tętnicy pachowej (gałęzi końcowej t. podobojczykowej)[6][7]
  • z tętnicy piersiowej wewnętrznej[8]
  • z tętnicy grzbietowej łopatki[9]
  • z tętnicy podobojczykowej[10]

Sieć barkowa (rete acromiale)[4]

Tętnica nadłopatkowa oddaje gałąź barkową (ang. acromial branch) , która z gałęzią barkową od tętnicy piersiowo-barkowej tworzy sieć barkową.

Zakres unaczynienia[11]

  • mięsień podgrzenieniowy (ang. infraspinatus muscle)
  • mięsień nadgrzebieniowy (ang. supraspinatus muscle)
  1. a b Kończyna górna, kończyna dolna, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013.
  2. D. Chen, P. Adds, Accessory suprascapular artery, „Clinical Anatomy (New York, N.Y.)”, 4, 2011, s. 498–500, DOI10.1002/ca.21120, ISSN 1098-2353, PMID21509814 [dostęp 2016-12-11].
  3. J. Dargaud i inni, Study of the relationship between the suprascapular artery and the brachial plexus, „Surgical and Radiologic Anatomy”, 2, 2014, s. 108–112, DOI10.1007/s00276-002-0026-5, ISSN 0930-1038 [dostęp 2016-12-11] (ang.).
  4. a b Tadeusz Marciniak, Mieczysław Ziółkowski, Anatomia prawidłowa człowieka. T. 2, Nauka o trzewach - splanchnologia, nauka o naczyniach - angiologia: podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy, Wyd. 3, Wrocław: Rada Uczelniana Zrzeszenia Studentów Polskich Akademii Medycznej, 1991 [dostęp 2016-12-11].
  5. Andreas H. Weiglein i inni, Arteries in the posterior cervical triangle in man, „Clinical Anatomy”, 8, 2005, s. 553–557, DOI10.1002/ca.20143, ISSN 1098-2353 [dostęp 2016-12-11] (ang.).
  6. Mallikarjun ADIBATTI, Variation in the origin of suprascapular artery, „International Journal of Anatomical Variations”, ISSN 1308-4038.
  7. Lovesh SHUKLA, Bilateral variation in the origin of suprascapular artery, „International Journal of Anatomical Variations”, ISSN 1308-4038.
  8. Stavros ATSAS, The rare origin of the suprascapular artery arising off the internal thoracic artery in the presence of the thyrocervical trunk: clinical and surgical implications, „International Journal of Anatomical Variations”, ISSN 1308-4038.
  9. F.A. Saadeh, The suprascapular artery: case report of an unusual origin, „Anatomischer Anzeiger”, 1, 1979, s. 83–86, ISSN 0003-2786, PMID434481 [dostęp 2016-12-11].
  10. Sunita Dinkar, Ganesh S. Kamath, Vasudev B. Pai, When images lie: a variant of suprascapular artery found incidentally, „BMJ case reports”, 2015, 2015, DOI10.1136/bcr-2015-211835, ISSN 1757-790X, PMID26336191, PMCIDPMC4567745 [dostęp 2016-12-11].
  11. Atlas anatomii człowieka : angielskie mianownictwo anatomiczne, Edra Urban & Partner, 2015.