Episteme: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Bibliografia: szablon |
szablon |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
'''Episteme''' ({{grc|ἐπιστήμη}}) – w [[Filozofia starożytna|filozofii starożytnej Grecji]] pojęcie oznaczające wiedzę. Używane jest w dwóch zasadniczych kontekstach: |
'''Episteme''' ({{grc|ἐπιστήμη}}) – w [[Filozofia starożytna|filozofii starożytnej Grecji]] pojęcie oznaczające wiedzę. Używane jest w dwóch zasadniczych kontekstach: |
||
* ''episteme'' oznaczająca wiedzę pewną, niepodważalną, uzasadnioną i przeciwstawianą opinii (''[[doksa]]'') czy wiedzy niepewnej{{odn|Preus|2007|s=105}}, |
* ''episteme'' oznaczająca wiedzę pewną, niepodważalną, uzasadnioną i przeciwstawianą opinii (''[[doksa]]'') czy wiedzy niepewnej{{odn|Preus|2007|s=105}}, |
||
* ''episteme'' oznaczające wiedzę teoretyczną, przeciwstawianą umiejętnościom praktycznym (''[[techne]]''){{odn|Parry| |
* ''episteme'' oznaczające wiedzę teoretyczną, przeciwstawianą umiejętnościom praktycznym (''[[techne]]''){{odn|Parry|2014}}. |
||
W starożytnej Grecji funkcjonowały także inne słowa bliskoznaczne. [[Filozofia przedsokratejska|Presokratycy]] używali raczej takich słów jak ''sofia'' (tłumaczona często jako [[mądrość]]), ''gnome'' czy ''gnosis''{{odn|Preus|2007|s=105}}. |
W starożytnej Grecji funkcjonowały także inne słowa bliskoznaczne. [[Filozofia przedsokratejska|Presokratycy]] używali raczej takich słów jak ''sofia'' (tłumaczona często jako [[mądrość]]), ''gnome'' czy ''gnosis''{{odn|Preus|2007|s=105}}. |
||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{cytuj | url = http://plato.stanford.edu/archives/win2017/entries/episteme-techne/ | autor = Richard Parry; | tytuł = ''Episteme'' and ''Techne'' | data = |
* {{cytuj | url = http://plato.stanford.edu/archives/win2017/entries/episteme-techne/ | autor = Richard Parry; | tytuł = ''Episteme'' and ''Techne'' | data = 2014-06-22 | redaktor = Edward N. Zalta | praca = [[Stanford Encyclopedia of Philosophy]] | język = en | wydawca = Metaphysics Research Lab, [[Uniwersytet Stanforda|Stanford University]] | opis = Winter 2017 Edition | issn = 095-5054 | data dostępu = 2018-01-30 | odn = tak }} |
||
* {{cytuj książkę | nazwisko=Preus | imię=Anthony | tytuł=Historical Dictionary of Ancient Greek Philosophy | miejsce= Lanham, Maryland–Toronto–Oxford | wydawca=The Scarecrow Press, Inc | rok = 2007 | isbn =0-8108-5487-2 | odn=tak}} |
* {{cytuj książkę | nazwisko=Preus | imię=Anthony | tytuł=Historical Dictionary of Ancient Greek Philosophy | miejsce= Lanham, Maryland–Toronto–Oxford | wydawca=The Scarecrow Press, Inc | rok = 2007 | isbn =0-8108-5487-2 | odn=tak}} |
||
Wersja z 13:11, 30 sty 2018
Episteme (ἐπιστήμη) – w filozofii starożytnej Grecji pojęcie oznaczające wiedzę. Używane jest w dwóch zasadniczych kontekstach:
- episteme oznaczająca wiedzę pewną, niepodważalną, uzasadnioną i przeciwstawianą opinii (doksa) czy wiedzy niepewnej[1],
- episteme oznaczające wiedzę teoretyczną, przeciwstawianą umiejętnościom praktycznym (techne)[2].
W starożytnej Grecji funkcjonowały także inne słowa bliskoznaczne. Presokratycy używali raczej takich słów jak sofia (tłumaczona często jako mądrość), gnome czy gnosis[1].
W filozofii Platona episteme oznaczała wiedzę dotyczącą prawdziwego świata idei, poznawana rozumowo, w przeciwieństwie do doksy, która dotyczy świata zmysłowego, złudnego. U Arystotelesa wiedza ma postać systemu sylogizmów, w którym wychodząc od przesłanek, wyprowadza się kolejne twierdzenia za pomocą dedukcji. Episteme była ogólna i pewna. Dzieliła się na wiedzę teoretyczną (spekulatywną), praktyczną (związaną z działaniem etycznym czy politycznym) i wytwórczą (pojetyczną – techne)[3].
Od słowa episteme pochodzi nazwa działu filozofii: epistemologia, czyli teoria poznania.
Przypisy
- ↑ a b Preus 2007 ↓, s. 105.
- ↑ Parry 2014 ↓.
- ↑ Preus 2007 ↓, s. 105-106.
Bibliografia
- Richard Parry, ''Episteme'' and ''Techne'', Edward N. Zalta (red.), [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, Winter 2017 Edition, Metaphysics Research Lab, Stanford University, 22 czerwca 2014, ISSN 095-5054 [dostęp 2018-01-30] (ang.).
- Anthony Preus: Historical Dictionary of Ancient Greek Philosophy. Lanham, Maryland–Toronto–Oxford: The Scarecrow Press, Inc, 2007. ISBN 0-8108-5487-2.