Wiecha (budownictwo): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
mNie podano opisu zmian |
rozbudowa |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{inne znaczenia|budownictwa|[[Wiecha|typ kwiatostanu]]}} |
{{inne znaczenia|budownictwa|[[Wiecha|typ kwiatostanu]]}} |
||
'''Wiecha''' (wiechowe, wierzchowe lub wiankowe) – |
'''Wiecha''' (wiechowe, wierzchowe lub wiankowe) – polska tradycja budowlana, polegająca na zawieszeniu przystrojonego kolorowymi wstążkami wieńca na górnej części budynku. Wiechę wywiesza się na znak zakończenia ważnego etapu budowy – najczęściej po ustawieniu pierwszej [[Krokiew (budownictwo)|krokwi]]<ref>{{Cytuj |autor = Wiesław Boryś |tytuł = Słownik etymologiczny języka polskiego |miejsce = Kraków |data=2005 |s=691}}</ref>. |
||
== Charakterystyka == |
== Charakterystyka == |
||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
Wiechowe ma zapewnić budowli pomyślność dzięki opiece bóstwa, którego siedzibą zgodnie z pogańskimi wierzeniami jest drzewo. Poprzez wykonanie wieńca z jego liści i gałęzi, a następnie zawieszenie wiechy na szczycie budynku, z wiechy do drewnianego szkieletu dachu ma przechodzić pozytywna moc istoty nadprzyrodzonej zamieszkującej wcześniej drzewo<ref>{{Cytuj |autor = Aleksander Brückner |tytuł = Mitologia słowiańska |data=1985 |miejsce = Warszawa |s= 19}}</ref>. |
Wiechowe ma zapewnić budowli pomyślność dzięki opiece bóstwa, którego siedzibą zgodnie z pogańskimi wierzeniami jest drzewo. Poprzez wykonanie wieńca z jego liści i gałęzi, a następnie zawieszenie wiechy na szczycie budynku, z wiechy do drewnianego szkieletu dachu ma przechodzić pozytywna moc istoty nadprzyrodzonej zamieszkującej wcześniej drzewo<ref>{{Cytuj |autor = Aleksander Brückner |tytuł = Mitologia słowiańska |data=1985 |miejsce = Warszawa |s= 19}}</ref>. |
||
[[Plik:Wiecha na budowie osiedla Ogrody Ochota II.jpg|mały|Wiecha z narzędziami ciesielskimi<ref>{{Cytuj |tytuł = Wiecha na budowie osiedla Ogrody Ochota II |czasopismo = NowaWarszawa.pl |data dostępu = 2018-02-15 |url = https://nowawarszawa.pl/promobaner/wiecha-na-budowie-osiedla-ogrody-ochota-ii/ |język =pl}}</ref>]] |
[[Plik:Wiecha na budowie osiedla Ogrody Ochota II.jpg|mały|Wiecha z narzędziami ciesielskimi<ref>{{Cytuj |tytuł = Wiecha na budowie osiedla Ogrody Ochota II |czasopismo = NowaWarszawa.pl |data dostępu = 2018-02-15 |url = https://nowawarszawa.pl/promobaner/wiecha-na-budowie-osiedla-ogrody-ochota-ii/ |język =pl}}</ref>]] |
||
Zwyczaj ten przetrwał do dziś i jest powszechny również w miastach. Ten tradycyjny wieniec często pojawia się na dachach dużych inwestycji. Symboliczną wiechę na znak zakończenia prac organizuje wykonawca i zaprasza osoby zaangażowane w projekt, m.in. inwestorów i władze. Uroczystość ma przynieść pomyślność nowo wybudowanemu budynkowi. |
Zwyczaj ten przetrwał do dziś i jest powszechny również w miastach. Ten tradycyjny wieniec często pojawia się na dachach dużych inwestycji. Symboliczną wiechę na znak zakończenia prac organizuje wykonawca i zaprasza osoby zaangażowane w projekt, m.in. inwestorów i władze. Uroczystość ma przynieść pomyślność nowo wybudowanemu budynkowi. Przykład takiej uroczystości może stanowić m.in. uroczystość podczas budowy [http://unibep.pl/dla-mediow/aktualnosci/2037-wiecha-na-budowie-mlekovity.html fabryki Mlekovita w Wysokiem Mazowieckiem]. |
||
Analogicznym do wiechowego obrzędem murarskim jest '''glajchowe'''. Glajchą zwie się ostatnią warstwę cegieł. Owa warstwa zdobiona była wiązką kwiatów lub gałązek, a następnie świętowano ukończenie konstrukcji dachu<ref name=":0" />. |
Analogicznym do wiechowego obrzędem murarskim jest '''glajchowe'''. Glajchą zwie się ostatnią warstwę cegieł. Owa warstwa zdobiona była wiązką kwiatów lub gałązek, a następnie świętowano ukończenie konstrukcji dachu<ref name=":0" />. |
||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
* [[Kamień węgielny]] |
* [[Kamień węgielny]] |
||
* [[Akt erekcyjny]] |
* [[Akt erekcyjny]] |
||
[[Plik:Wiecha na Arkada Business Park w Bydgoszczy.jpg|mały|Wiecha współcześnie<ref>{{Cytuj |tytuł = Trwa budowa Arkada Business Park. Na biurowcu zawisła wiecha |data dostępu = 2018-02-15 |opublikowany = Bydgoski Portal Internetowy |url = https://www.bydgoszcz.com/wiadomosci/1576,trwa-budowa-arkada-business-park-na-biurowcu-zawis |język = pl}}</ref>]] |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
Wersja z 12:23, 27 mar 2018
Wiecha (wiechowe, wierzchowe lub wiankowe) – polska tradycja budowlana, polegająca na zawieszeniu przystrojonego kolorowymi wstążkami wieńca na górnej części budynku. Wiechę wywiesza się na znak zakończenia ważnego etapu budowy – najczęściej po ustawieniu pierwszej krokwi[1].
Charakterystyka
Dawniej wiechowe poprzedzała uroczystość zwana popłatne (od słowa „płatew”), czyli ułożenie ostatniej belki na wierzchu zrębu. Po popłatnym na szczycie pierwszej krokwi mocowano przystrojony pęk kwiatów lub gałązek[3]. Wieniec zwany wiechą umieszczał cieśla, niekiedy też wycinał na krokwi datę ukończenia pracy oraz gmerk. Czasem wraz z wieńcem na budowli pojawia się piła, siekiera lub inne z narzędzi, które symbolizują pracę cieśli[4]. Po wywieszeniu wiechy odbywała się gościna, na którą gospodarz zapraszał majstrów oraz sąsiadów, aby wspólnie świętować zakończenie ważnego etapu budowy.
Wiechowe ma zapewnić budowli pomyślność dzięki opiece bóstwa, którego siedzibą zgodnie z pogańskimi wierzeniami jest drzewo. Poprzez wykonanie wieńca z jego liści i gałęzi, a następnie zawieszenie wiechy na szczycie budynku, z wiechy do drewnianego szkieletu dachu ma przechodzić pozytywna moc istoty nadprzyrodzonej zamieszkującej wcześniej drzewo[5].
Zwyczaj ten przetrwał do dziś i jest powszechny również w miastach. Ten tradycyjny wieniec często pojawia się na dachach dużych inwestycji. Symboliczną wiechę na znak zakończenia prac organizuje wykonawca i zaprasza osoby zaangażowane w projekt, m.in. inwestorów i władze. Uroczystość ma przynieść pomyślność nowo wybudowanemu budynkowi. Przykład takiej uroczystości może stanowić m.in. uroczystość podczas budowy fabryki Mlekovita w Wysokiem Mazowieckiem.
Analogicznym do wiechowego obrzędem murarskim jest glajchowe. Glajchą zwie się ostatnią warstwę cegieł. Owa warstwa zdobiona była wiązką kwiatów lub gałązek, a następnie świętowano ukończenie konstrukcji dachu[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005, s. 691.
- ↑ SELF.pl, Wiecha na budowie I etapu osiedla Moko w Warszawie [online], www.thecity.com.pl [dostęp 2018-02-15].
- ↑ a b Fanciszek Kotula, Przeciw Urokom, Warszawa 1989, s. 74.
- ↑ Rytuały, bez których nie zakończysz budowy domu [online], regiodom.pl [dostęp 2018-02-15] (pol.).
- ↑ Aleksander Brückner, Mitologia słowiańska, Warszawa 1985, s. 19.
- ↑ Wiecha na budowie osiedla Ogrody Ochota II, „NowaWarszawa.pl” [dostęp 2018-02-15] (pol.).
- ↑ Trwa budowa Arkada Business Park. Na biurowcu zawisła wiecha [online], Bydgoski Portal Internetowy [dostęp 2018-02-15] (pol.).