Wiecha (budownictwo): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięcie odwołania do pliku Wiecha_na_budowie_I_etapu_osiedla_Moko_w_Warszawie.jpg, ponieważ użytkownik Racconish skasował go z Commons |
Usunięcie odwołania do pliku Wiecha_na_Arkada_Business_Park_w_Bydgoszczy.jpg, ponieważ użytkownik Racconish skasował go z Commons |
||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
* [[Kamień węgielny]] |
* [[Kamień węgielny]] |
||
* [[Akt erekcyjny]] |
* [[Akt erekcyjny]] |
||
[[Plik:Wiecha na Arkada Business Park w Bydgoszczy.jpg|mały|Wiecha współcześnie<ref>{{Cytuj |tytuł = Trwa budowa Arkada Business Park. Na biurowcu zawisła wiecha |data dostępu = 2018-02-15 |opublikowany = Bydgoski Portal Internetowy |url = https://www.bydgoszcz.com/wiadomosci/1576,trwa-budowa-arkada-business-park-na-biurowcu-zawis |język = pl}}</ref>]] |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Wersja z 19:18, 18 gru 2018
Wiecha (wiechowe, wierzchowe lub wiankowe) – polska tradycja budowlana, polegająca na zawieszeniu przystrojonego kolorowymi wstążkami wieńca na górnej części budynku. Wiechę wywiesza się na znak zakończenia ważnego etapu budowy – najczęściej po ustawieniu pierwszej krokwi[1].
Charakterystyka
Dawniej wiechowe poprzedzała uroczystość zwana popłatne (od słowa „płatew”), czyli ułożenie ostatniej belki na wierzchu zrębu. Po popłatnym na szczycie pierwszej krokwi mocowano przystrojony pęk kwiatów lub gałązek[2]. Wieniec zwany wiechą umieszczał cieśla, niekiedy też wycinał na krokwi datę ukończenia pracy oraz gmerk. Czasem wraz z wieńcem na budowli pojawia się piła, siekiera lub inne z narzędzi, które symbolizują pracę cieśli[3]. Po wywieszeniu wiechy odbywała się gościna, na którą gospodarz zapraszał majstrów oraz sąsiadów, aby wspólnie świętować zakończenie ważnego etapu budowy.
Wiechowe ma zapewnić budowli pomyślność dzięki opiece bóstwa, którego siedzibą zgodnie z pogańskimi wierzeniami jest drzewo. Poprzez wykonanie wieńca z jego liści i gałęzi, a następnie zawieszenie wiechy na szczycie budynku, z wiechy do drewnianego szkieletu dachu ma przechodzić pozytywna moc istoty nadprzyrodzonej zamieszkującej wcześniej drzewo[4].
Zwyczaj ten przetrwał do dziś i jest powszechny również w miastach. Ten tradycyjny wieniec często pojawia się na dachach dużych inwestycji. Symboliczną wiechę na znak zakończenia prac organizuje wykonawca i zaprasza osoby zaangażowane w projekt, m.in. inwestorów i władze. Uroczystość ma przynieść pomyślność nowo wybudowanemu budynkowi. Przykład takiej uroczystości może stanowić m.in. uroczystość podczas budowy fabryki Mlekovita w Wysokiem Mazowieckiem.
Analogicznym do wiechowego obrzędem murarskim jest glajchowe. Glajchą zwie się ostatnią warstwę cegieł. Owa warstwa zdobiona była wiązką kwiatów lub gałązek, a następnie świętowano ukończenie konstrukcji dachu[2].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005, s. 691.
- ↑ a b Fanciszek Kotula, Przeciw Urokom, Warszawa 1989, s. 74.
- ↑ Rytuały, bez których nie zakończysz budowy domu [online], regiodom.pl [dostęp 2018-02-15] (pol.).
- ↑ Aleksander Brückner, Mitologia słowiańska, Warszawa 1985, s. 19.