Bajgiel: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Bagel was written wrong |
m Wycofano edycje użytkownika 80.253.213.7 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to 2001:420:450F:1300:657F:D53:A6B0:CC5D. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Bagel.jpg|thumb| |
[[Plik:Bagel.jpg|thumb|Bajgiel]] |
||
[[Plik:Bagel01.jpg|thumb| |
[[Plik:Bagel01.jpg|thumb|Bajgle]] |
||
''' |
'''Bajgiel''' ({{w języku|de|Bügel}} – „pałąk”, od {{k|de|biegen}} – „wyginać”<ref>{{Cytuj stronę | autor=[[Władysław Kopaliński]] | url=http://www.slownik-online.pl/kopalinski/E8B75264E4BDA91E412565CD004B610F.php | archiwum=http://web.archive.org/web/20130702041915/http://www.slownik-online.pl/kopalinski/E8B75264E4BDA91E412565CD004B610F.php | tytuł=bajgiel | praca=Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych | opublikowany=slownik-online.pl | zarchiwizowano=2013-07-02}}</ref>) – [[Judaizm|żydowskie]] pieczywo wypiekane od [[XVII wiek]]u<ref>[http://homecooking.about.com/od/foodhistory/a/bagelhistory.htm Historia bajgla (j.ang.)]</ref>. Często bywa mylony z [[Obwarzanek krakowski|obwarzankiem]]<ref>[http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,53600,3919562.html ''Krakowscy piekarze: obwarzanek to nie bajgiel'', wiadomosci.gazeta.pl]</ref>. |
||
Bajgiel został wymyślony w Europie Środkowej, prawdopodobnie w [[Kraków|Krakowie]], jak wskazuje dokument z [[1610]] wzmiankujący bajgle jako prezenty dawane kobietom po urodzeniu dziecka. Inne, częste wyjaśnienie pochodzenia bajgla głosi, że przybył on do Polski jako prezent z [[Wiedeń|Wiednia]], na cześć zwycięstwa króla [[Jan III Sobieski|Jana Sobieskiego]] nad [[Turcja|Turkami]] w [[1683]]<ref name=autonazwa1>[http://homecooking.about.com/od/foodhistory/a/bagelhistory.htm op. cit.]</ref>. |
Bajgiel został wymyślony w Europie Środkowej, prawdopodobnie w [[Kraków|Krakowie]], jak wskazuje dokument z [[1610]] wzmiankujący bajgle jako prezenty dawane kobietom po urodzeniu dziecka. Inne, częste wyjaśnienie pochodzenia bajgla głosi, że przybył on do Polski jako prezent z [[Wiedeń|Wiednia]], na cześć zwycięstwa króla [[Jan III Sobieski|Jana Sobieskiego]] nad [[Turcja|Turkami]] w [[1683]]<ref name=autonazwa1>[http://homecooking.about.com/od/foodhistory/a/bagelhistory.htm op. cit.]</ref>. |
||
Wersja z 11:18, 30 lip 2019
Bajgiel (niem. Bügel – „pałąk”, od biegen – „wyginać”[1]) – żydowskie pieczywo wypiekane od XVII wieku[2]. Często bywa mylony z obwarzankiem[3].
Bajgiel został wymyślony w Europie Środkowej, prawdopodobnie w Krakowie, jak wskazuje dokument z 1610 wzmiankujący bajgle jako prezenty dawane kobietom po urodzeniu dziecka. Inne, częste wyjaśnienie pochodzenia bajgla głosi, że przybył on do Polski jako prezent z Wiednia, na cześć zwycięstwa króla Jana Sobieskiego nad Turkami w 1683[4].
Ok. 1900 emigranci żydowscy przenieśli bajgle na Manhattan. Piekarze do 1950 wyrabiali je ręcznie, później zaczęto je produkować maszynowo, co spowodowało szybką, opłacalną produkcję żydowskiego pieczywa[4].
W 1927 pochodzący z Białegostoku piekarz, Harry Lender przybył do New Haven w Connecticut i założył pierwszą w Stanach Zjednoczonych fabrykę bajgli poza Nowym Jorkiem. Jego firma jako pierwsza wyprodukowała mrożone bajgle, a wprowadzając bajgle do supermarketów rozpowszechniła je wśród mas[4].
Obecnie dwa miasta znane są z wyrobu bajgli: Nowy Jork i Montreal; w Nowym Jorku bajgle są tak popularne, że wypadki przy ich krojeniu są główną przyczyną przyjęć na ostry dyżur w niedzielne poranki[5].
Przypisy
- ↑ Władysław Kopaliński: bajgiel. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].
- ↑ Historia bajgla (j.ang.)
- ↑ Krakowscy piekarze: obwarzanek to nie bajgiel, wiadomosci.gazeta.pl
- ↑ a b c op. cit.
- ↑ Ronald D. Siegel, "Uważność. Trening pokonywania codziennych trudności", str. 49, wyd. Czarna Owca, 2011
