Motyle różnoskrzydłe: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
wstawienie {{Kontrola autorytatywna}} |
lit. |
||
Linia 19: | Linia 19: | ||
|commons = |
|commons = |
||
}} |
}} |
||
'''Motyle różnoskrzydłe''' (Heteroneura) lub ''' |
'''Motyle różnoskrzydłe''' (Heteroneura) lub '''wędzidełkowce''' (Frenatae) – [[klad]] [[motyle|motyli]] klasyfikowany w randze [[rząd (biologia)|infrarzędu]]. |
||
Dawniej |
Dawniej wędzidełkowcom (różnoskrzydłym) nadawano rangę podrzędu i przeciwstawiano [[motyle równoskrzydłe|jarzemkowcom]] (równoskrzydłym){{r|Zahradnik}}. Te drugie okazały się jednak nie być grupą [[takson monofiletyczny|monofiletyczną]]. Współcześnie motyle dzieli się na 4 podrzędy, a Heteroneura ma rangę infrarzędu w obrębie podrzędu [[Glossata]]. Wędzidełkowce stanowią w jego obrębie [[grupa siostrzana|grupę siostrzaną]] dla [[Exoporia]], tworząc wraz z nimi klad [[Neolepidoptera]]{{r|tax}}. |
||
Charakterystyczna dla Heteroneura jest obecność na przedniej krawędzi tylnego skrzydła [[ |
Charakterystyczna dla Heteroneura jest obecność na przedniej krawędzi tylnego skrzydła [[wędzidełko|wędzidełka]] (''frenulum''), które przybiera formę płatka lub kolca i zaczepia się na spodzie przedniego skrzydła{{r|Layberry}}. U niektórych grup jednak wędzidełko wtórnie zanikło{{r|Dudley|Gorb}}. Heteroneura cechują się także zredukowanym użyłkowaniem tylnych skrzydeł, wskutek czego liczba i układ żyłek są różne na obu parach{{r|Layberry}}. Z przodu [[żyłka medialna|żyłki medialnej]] na tylnych skrzydłach obecne są tylko dwie przednie żyłki poprzeczne. Uznaje się, że ta położona bardziej z przodu powstała z połączenia [[żyłka subkostalna|żyłki subkostalnej]] z [[żyłka radialna|radialną]], a druga za trzonek żyłki [[żyłka radialna|R]]+[[Radius sector|Rs]]. Cecha ta uznawana jest za [[autapomorfia|autapomorfię]] motyli różnoskrzydłych{{r|Kristensen}}. |
||
Motyle różnoskrzydłe stanowią największy infrarząd motyli. Należy tu ponad 99% wszystkich znanych gatunków motyli{{r|Layberry}}. Infrarząd ten dzieli się na 34 nadrodziny oraz 3 rodziny niesklasyfikowane w żadnej z nich (zobacz: [[Systematyka motyli#Heteroneura|systematyka Heteroneura]]){{r|tax}}. |
Motyle różnoskrzydłe stanowią największy infrarząd motyli. Należy tu ponad 99% wszystkich znanych gatunków motyli{{r|Layberry}}. Infrarząd ten dzieli się na 34 nadrodziny oraz 3 rodziny niesklasyfikowane w żadnej z nich (zobacz: [[Systematyka motyli#Heteroneura|systematyka Heteroneura]]){{r|tax}}. |
Aktualna wersja na dzień 12:56, 19 lip 2021
Heteroneura | |||
Tillyard, 1918 | |||
Morpho rhetenor | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Gromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
(bez rangi) | Coelolepida | ||
(bez rangi) | Myoglossata | ||
(bez rangi) | Neolepidoptera | ||
Infrarząd |
motyle różnoskrzydłe | ||
Synonimy | |||
|
Motyle różnoskrzydłe (Heteroneura) lub wędzidełkowce (Frenatae) – klad motyli klasyfikowany w randze infrarzędu.
Dawniej wędzidełkowcom (różnoskrzydłym) nadawano rangę podrzędu i przeciwstawiano jarzemkowcom (równoskrzydłym)[1]. Te drugie okazały się jednak nie być grupą monofiletyczną. Współcześnie motyle dzieli się na 4 podrzędy, a Heteroneura ma rangę infrarzędu w obrębie podrzędu Glossata. Wędzidełkowce stanowią w jego obrębie grupę siostrzaną dla Exoporia, tworząc wraz z nimi klad Neolepidoptera[2].
Charakterystyczna dla Heteroneura jest obecność na przedniej krawędzi tylnego skrzydła wędzidełka (frenulum), które przybiera formę płatka lub kolca i zaczepia się na spodzie przedniego skrzydła[3]. U niektórych grup jednak wędzidełko wtórnie zanikło[4][5]. Heteroneura cechują się także zredukowanym użyłkowaniem tylnych skrzydeł, wskutek czego liczba i układ żyłek są różne na obu parach[3]. Z przodu żyłki medialnej na tylnych skrzydłach obecne są tylko dwie przednie żyłki poprzeczne. Uznaje się, że ta położona bardziej z przodu powstała z połączenia żyłki subkostalnej z radialną, a druga za trzonek żyłki R+Rs. Cecha ta uznawana jest za autapomorfię motyli różnoskrzydłych[6].
Motyle różnoskrzydłe stanowią największy infrarząd motyli. Należy tu ponad 99% wszystkich znanych gatunków motyli[3]. Infrarząd ten dzieli się na 34 nadrodziny oraz 3 rodziny niesklasyfikowane w żadnej z nich (zobacz: systematyka Heteroneura)[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 52.
- ↑ a b Erik J. van Nieukerken i inni, Order Lepidoptera Linnaeus, 1758, [w:] Zhi-Qiang Zhang (red.), Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness, ''[w:] „Zootaxa”'', wyd. 3148, 2011, s. 212–221 [dostęp 2015-11-20] .
- ↑ a b c Classification of Lepidoptera. W: Ross A. Layberry, Peter W. Hall, J. Donald Lafontaine: The Butterflies of Canada. University of Toronto Press, 1998.
- ↑ Robert Dudley: The biomechanics of insect flight: form, function, evolution. Princeton University Press, 2002, s. 476. ISBN 978-0-691-09491-5.
- ↑ Stanislav Gorb: Attachment devices of insect cuticle. Springer, 2001, s. 305. ISBN 978-0-7923-7153-3.
- ↑ Lepidoptera, Moths and Butterfiles. Vol 2: Morphology, Physiology, and Development. Niels P. Kristensen (red.). Berlin, Nowy Jork: Walter de Gruyter & Co., 2003, s. 88, seria: Handbook of Zoology.